Tính đến thời điểm cuối năm 2012, huyện Ý Yên có 58 HTX, trong đó có 53 HTX dịch vụ nông nghiệp (DVNN) và 5 HTX dịch vụ - TTCN với trên 146.500 xã viên.
Thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) về “Tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể”, huyện Ý Yên đã có nhiều biện pháp hỗ trợ các HTXDVNN phát triển theo hướng bền vững. Huyện chỉ đạo các HTXDVNN tiếp tục đổi mới phương thức quản lý, chuyển đổi hình thức hoạt động sang dịch vụ sản xuất, kinh doanh theo Luật HTX. Phòng NN và PTNT tổ chức khảo sát, kiểm tra, hướng dẫn thực hiện các nội dung về đổi mới tổ chức quản lý HTXDVNN; hướng dẫn hoạt động dịch vụ, công tác tài chính và kế toán, thanh, quyết toán hằng năm, hằng vụ theo quy định. Các HTXDVNN đã tổ chức thực hiện các dịch vụ thiết yếu phục vụ sản xuất nông nghiệp như: tưới, tiêu nước, thủy lợi nội đồng, bảo vệ thực vật, khuyến nông… Nhiều HTX còn tổ chức các dịch vụ thỏa thuận như làm đất, cung ứng vật tư nông nghiệp, dịch vụ kho lạnh, vệ sinh môi trường, hỗ trợ xã viên phát triển kinh tế hộ. Hầu hết các HTX đã tổ chức tốt các dịch vụ đầu vào sản xuất (cung ứng giống, phân bón, thuốc BVTV…); một số HTX như Bắc Cường, Nam Cường, Yên Nhân, Yên Đồng… còn đảm nhận dịch vụ đầu ra cho sản xuất. Nhiều HTX đã huy động xã viên đóng góp kinh phí, công sức, đất đai để cải tạo, nâng cấp hệ thống kênh mương, đường giao thông thuỷ lợi nội đồng, thực hiện dồn điền, đổi thửa. Ở một số xã như: Yên Dương, Yên Tân, Yên Lợi vẫn duy trì hoạt động của một số tổ hợp tác sản xuất các ngành nghề phụ, phi nông nghiệp tạo được việc làm và thu nhập ổn định cho nhiều lao động, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và xây dựng NTM tại địa phương.
 |
| HTXDVNN Quyết Thắng, xã Yên Lương kiên cố hóa kênh mương thủy lợi nội đồng đảm bảo dịch vụ tưới, tiêu nước. |
Thực hiện các chính sách khuyến khích phát triển kinh tế tập thể, từ năm 2009 đến nay, huyện đã tạo điều kiện thành lập mới 3 HTX; trong đó có 1 HTX chăn nuôi và 2 HTX may công nghiệp. Bám sát chỉ đạo của cấp trên, huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn tạo điều kiện về cơ chế, chính sách, hỗ trợ một phần kinh phí mua sắm trang thiết bị, máy móc, cấp đất, bố trí địa điểm xây dựng trụ sở, nhà kho, hướng dẫn tổ chức các hoạt động sản xuất, kinh doanh cho các HTX. Bên cạnh đó, huyện phối hợp với Liên minh HTX tỉnh tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn cho cán bộ HTX, tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước về kinh tế tập thể. Huyện cũng đã tập trung chỉ đạo các HTX triển khai xây dựng các mô hình sản xuất khảo nghiệm, trình diễn các giống lúa mới, phương pháp gieo sạ lúa bằng công cụ sạ hàng; hướng dẫn kỹ thuật sản xuất nấm, giống lúa, chăn nuôi an toàn sinh học. Hằng năm, các HTX xây dựng từ 5-10 mô hình cây trồng. Trong đó nổi bật là mô hình CĐML ở HTX Tử Mặc (xã Yên Trung), các xã Yên Thành, Yên Đồng; mô hình trình diễn máy cấy ở HTX Bắc Cường (xã Yên Cường), HTX Lũ Phong (xã Yên Ninh); mô hình sản xuất giống khoai tây vụ đông ở các HTX Yên Nhân, Yên Đồng… Bên cạnh đó, Phòng NN và PTNT tạo điều kiện hỗ trợ các HTXDVNN liên kết với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, chế biến sản phẩm cây vụ đông như: ngô ngọt, ngô bao tử, dưa chuột bao tử, trung tử, ớt… để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm cây trồng vụ đông cho xã viên, đồng thời đảm bảo cung ứng các loại vật tư nông nghiệp chất lượng, chuyển giao các tiến bộ khoa học kỹ thuật cho nông dân. Bình quân mỗi năm Phòng NN và PTNT huyện tổ chức gần 100 lớp chuyển giao khoa học kỹ thuật thu hút hàng nghìn xã viên tham gia, góp phần nâng cao trình độ thâm canh, chăm sóc cây trồng, vật nuôi cho xã viên. Để tạo điều kiện cho các HTX phát triển bền vững, chuyển hẳn sang hoạt động dịch vụ, thực hiện Quyết định số 104/QĐ-UBND ngày 13-1-2009 của UBND tỉnh về việc xử lý nợ đọng HTX nông nghiệp theo Quyết định số 146/2001/QĐ-TTg ngày 2-10-2001 của Thủ tướng Chính phủ, huyện Ý Yên đã chỉ đạo các HTX hoàn thành hồ sơ để trả nợ vay xã viên theo đúng trình tự, thủ tục hỗ trợ. Theo thống kê số nợ của các HTX trong huyện cần phải trả xã viên là trên 3,495 tỷ đồng. Đến nay, sau quá trình thẩm định, đã có 22 HTX có đủ hồ sơ các hạng mục công trình xây dựng cơ bản từ ngày 31-12-1996 trở về trước với tổng số trên 3,069 tỷ đồng. Trong đó, số tiền các HTX phải trả nợ xã viên trên 1,624 tỷ đồng. Một số HTX như Yên Phong, Yên Phương, Đồng Thanh (Yên Lợi) không đề nghị xin hỗ trợ do được xã viên nhất trí xóa nợ qua đại hội xã viên. Thực hiện Quyết định của UBND tỉnh về hỗ trợ HTX xây dựng kho lạnh, huyện đã triển khai hỗ trợ một số HTX 40 triệu đồng/kho lạnh, gồm các HTX: Yên Đồng, Bắc Cường, Nam Cường (Yên Cường), Yên Dương, Đông Thắng (Yên Thắng) và Yên Nhân để bảo quản giống theo dịch vụ thỏa thuận với xã viên. Bên cạnh đó, huyện đã chỉ đạo các HTX huy động sự đóng góp của xã viên để tập trung đầu tư kiên cố hóa, nâng cấp hệ thống kênh cấp 3. Đến nay, toàn huyện đã kiên cố hóa 167/667km kênh mương cấp 3; tập trung chỉ đạo nâng cấp hệ thống đường trục chính nội đồng (đổ bê tông hoặc rải đá cấp phối). Nhiều HTX làm tốt như Yên Phong, Yên Phú, Yên Hồng, Yên Nhân, Yên Lương…
Nhằm tiếp tục hỗ trợ các HTX phát triển bền vững, thời gian tới, huyện Ý Yên tập trung nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh của HTX, hỗ trợ các HTX phát triển ngành nghề, dịch vụ, thu hút nhiều lao động, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho xã viên. Tập trung nâng cao năng lực quản lý, trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ HTX. Tiếp tục hỗ trợ các HTX đổi mới toàn diện về tổ chức, bộ máy quản lý và hoạt động của các HTX theo Luật theo hướng quy mô toàn xã đưa kinh tế HTX tiếp tục phát triển nhanh và bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển và hoàn thành sớm chương trình xây dựng NTM của huyện./.
Bài và ảnh: Thanh Tuấn
