Năm 2005, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) lần đầu được công bố nhằm đánh giá môi trường kinh doanh, chất lượng điều hành kinh tế và nỗ lực cải cách hành chính của chính quyền các tỉnh, thành phố trên cả nước. Qua 8 năm triển khai cho thấy PCI phản ánh được thực trạng điều hành kinh tế của chính quyền các tỉnh. Năm 2012 là một năm có nhiều biến động đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước, nền kinh tế phải đối mặt với những tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu cùng những khó khăn nội tại như tình trạng lạm phát vẫn còn cao, hoạt động của ngân hàng bộc lộ nhiều yếu kém, hiệu quả của các tập đoàn Nhà nước giảm sút. Tăng trưởng kinh tế dù ở mức 5% song vẫn thấp hơn nhiều so với mức 7% trung bình nhiều năm qua. Trong bối cảnh đó, điểm số PCI năm 2012 cả nước so với năm 2011 đã giảm mạnh từ 59,15 điểm xuống còn 56,2 điểm, thấp nhất kể từ năm 2009. Không có một địa phương nào đạt đến ngưỡng 65 điểm là điểm dành cho tỉnh có chất lượng điều hành xuất sắc. Hiện tượng này lần đầu tiên xảy ra trong điều tra PCI. Biến động PCI tỉnh ta nằm trong biến động chung của PCI cả nước; sau hai năm liên tiếp 2010 và 2011 PCI được xếp hạng ở nhóm khá, đến năm 2012 PCI tỉnh ta đạt 52,23 điểm, xuống nhóm trung bình, ở vị trí 56/63 tỉnh, thành phố trong cả nước. Bên cạnh một vài chỉ số thành phần có điểm số cao, xếp hạng cao như chỉ số tiếp cận đất đai (điểm số 8,02, xếp hạng 4/63); điểm số thấp xếp hạng cao như chỉ số thiết chế pháp lý 4,63 điểm, xếp hạng 3/63…, khá nhiều chỉ số thành phần thấp như: tính năng động xếp 63/63; tính minh bạch trong tiếp cận thông tin xếp thứ 62; chi phí gia nhập thị trường xếp thứ 52… Trước tình hình đó, ngày 10-6-2013 UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 09/CT-UBND nhằm khắc phục những yếu kém cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao PCI, tạo động lực thu hút đầu tư để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
 |
| Cán bộ Phòng Đăng ký kinh doanh (Sở KH và ĐT) thực hiện đăng ký kinh doanh qua mạng internet cho doanh nghiệp. |
Để nâng cao chỉ số cạnh tranh cần phải đẩy mạnh cải cách hành chính (CCHC), công khai minh bạch, thường xuyên rà soát các thủ tục hành chính, nghiên cứu loại bỏ những thủ tục chồng chéo; chú trọng giáo dục đội ngũ cán bộ, công chức về đạo đức nghề nghiệp và chuyên môn nghiệp vụ. Đồng chí Phạm Quốc Khánh, Phó Giám đốc Sở KH và ĐT cho biết: “Từ khi thực hiện CCHC đến nay đã rút gọn 36% số thủ tục về đăng ký kinh doanh, thành lập bộ phận tiếp nhận và trả kết quả theo cơ chế một cửa, triển khai “một cửa liên thông” với Cục Thuế tỉnh, đẩy mạnh CCHC trong công tác của các phòng nghiệp vụ của sở giúp các hoạt động liên quan đến đăng ký kinh doanh, đầu tư được tiến hành nhanh chóng và hiệu quả”. Để tăng cường hiệu quả CCHC, tăng tính minh bạch, Chỉ thị 09 của UBND tỉnh nêu rõ: Sở KH và ĐT chủ trì, tham mưu cho UBND tỉnh định kỳ tổ chức các hoạt động gặp gỡ, đối thoại giữa cộng đồng doanh nghiệp, các nhà đầu tư với các cơ quan quản lý Nhà nước; triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả đối thoại giữa chính quyền tỉnh với doanh nghiệp; giải quyết kịp thời các vướng mắc của doanh nghiệp sau đối thoại. Chủ động phối hợp với Ban quản lý các KCN tỉnh rà soát các dự án đầu tư chậm tiến độ, vi phạm các cam kết tại giấy chứng nhận đầu tư đã cấp để trình UBND tỉnh ra quyết định thu hồi, tạo quỹ đất cho các doanh nghiệp khác có dự án mang tính khả thi. Tích cực tham mưu, đề xuất giải pháp vận động các nguồn vốn đầu tư Trung ương, vốn ODA, FDI, NGO để phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đánh giá việc thực hiện cơ chế “một cửa liên thông” trong đăng ký kinh doanh, rà soát xây dựng trình tự giải quyết thủ tục cụ thể để nâng cao chất lượng phục vụ, hỗ trợ doanh nghiệp, rút ngắn thời gian đăng ký kinh doanh, giảm phiền hà cho doanh nghiệp; phối hợp với các cơ quan có liên quan giải quyết kịp thời vướng mắc cho doanh nghiệp, đồng thời quản lý tốt hơn doanh nghiệp sau đăng ký kinh doanh. Phối hợp với Sở Nội vụ rà soát, giúp đỡ các đơn vị sự nghiệp công có chức năng hỗ trợ doanh nghiệp, tăng cường kết nối với doanh nghiệp và nâng cao chất lượng dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp; khuyến khích các doanh nghiệp triển khai thực hiện các dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Phối hợp, giúp đỡ, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của các hiệp hội doanh nghiệp. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở KH và ĐT đã tiếp tục triển khai đẩy mạnh các giải pháp cải cách thủ tục hành chính. Đồng chí Hà Lan Anh, Trưởng phòng Đăng ký kinh doanh (Sở KH và ĐT) cho biết: “Kết quả thực hiện 5 tháng đầu năm 2013 theo cơ chế một cửa liên thông đã có 100% hồ sơ được giải quyết đúng và sớm hẹn, tổng số hồ sơ được cấp đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế là 180 doanh nghiệp và chi nhánh, văn phòng đại diện, nâng tổng số doanh nghiệp của tỉnh đã đăng ký là 4.706 doanh nghiệp và 308 chi nhánh, văn phòng đại diện. Phòng đăng ký kinh doanh đã hoàn thành mô hình đăng ký kinh doanh qua mạng nhằm rút ngắn thời gian, giảm chi phí đi lại cho doanh nghiệp trong việc đăng ký kinh doanh mới, đồng thời thực hiện công tác tuyên truyền vận động giúp các doanh nghiệp tiếp cận với mô hình hiện đại này”. Cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao PCI cần phải có sự triển khai quyết liệt của tất cả các sở, ngành, đơn vị theo chức năng của mình. Vừa qua Cục Thuế Nam Định đã ban hành một số chính sách thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp. Theo đó, gia hạn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 6 tháng đối với số thuế phát sinh phải nộp trong quý I và 3 tháng đối với số thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh phải nộp quý II và quý III năm 2013. Gia hạn 6 tháng thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với thuế GTGT phát sinh phải nộp của tháng 1, tháng 2, tháng 3 năm 2013 (không bao gồm thuế GTGT ở khâu nhập khẩu) đối với các doanh nghiệp đang thực hiện nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ. Đối tượng áp dụng là các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động trong lĩnh vực sản xuất, gia công, chế biến nông, lâm, thủy sản, dệt may, da giày, linh kiện điện tử, xây dựng công trình hạ tầng kinh tế - xã hội; doanh nghiệp đầu tư kinh doanh nhà ở; doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng sắt, thép, xi măng, gạch, ngói… Hoàn lại tiền thuế bảo vệ môi trường đã nộp từ ngày 1-1-2012 đến hết ngày 14-11-2012 đối với túi nilon làm bao bì đóng gói sẵn. Áp dụng thuế suất thu nhập doanh nghiệp 20% từ ngày 1-7-2013 (sớm hơn 6 tháng so với lộ trình dự kiến) đối với doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ (sử dụng dưới 200 lao động làm việc toàn bộ thời gian và có doanh thu năm không quá 20 tỷ đồng). Áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% từ ngày 1-7-2013 đối với thu nhập từ đầu tư - kinh doanh nhà ở xã hội. Giảm 50% thuế GTGT đầu ra từ ngày 1-7-2013 đến hết ngày 30-6-2014 đối với hoạt động đầu tư - kinh doanh nhà ở xã hội. Giảm 30% số thuế GTGT đầu ra từ ngày 1-7-2013 đến hết ngày 30-6-2014 đối với hoạt động đầu tư - kinh doanh nhà ở là căn hộ có diện tích sàn dưới 70m2 và có giá bán dưới 15 triệu đồng/m2. Bên cạnh những chính sách thuế tháo gỡ khó khăn kịp thời cho các doanh nghiệp, bám sát nội dung Chỉ thị 09/CT-UBND của UBND tỉnh, Cục Thuế tỉnh cũng được giao nhiệm vụ hướng dẫn, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính về thuế. Thường xuyên tổ chức đối thoại với các doanh nghiệp về chính sách thuế, các thủ tục thực hiện về thuế giúp doanh nghiệp chủ động thực hiện. Hiện đại hóa công tác kê khai thuế, áp dụng mô hình kê khai thuế điện tử nhằm đơn giản hóa thủ tục, giúp đối tượng nộp thuế tiết kiệm được thời gian, chi phí trong nghĩa vụ nộp thuế. Tại hội nghị bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp do UBND tỉnh tổ chức ngày 29-5-2013 vừa qua, dưới sự chỉ đạo của UBND tỉnh, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Nam Định đã có những chính sách về lãi suất tín dụng, lộ trình giảm lãi suất cho vay. Về lãi suất huy động vốn: Thời điểm tháng 3-2012 trần lãi suất huy động tiền gửi là 14%/năm, sau đó đã liên tục được điều chỉnh giảm theo mức độ giảm của lạm phát và nhu cầu cung - cầu vốn trên thị trường, kể từ ngày 26-3-2013 chỉ còn 7,5%/năm. Về lãi suất cho vay: kể từ tháng 5-2012 đến nay mức trần lãi suất cho vay đã liên tục được điều chỉnh giảm từ 14%/năm xuống 13%/năm, 12%/năm, 11%/năm và xuống 10%/năm kể từ ngày 13-5-2013. Riêng chỉ số tiếp cận đất đai năm 2012 của tỉnh ta có cải thiện vượt bậc, tăng 1,99 điểm và tăng 42 bậc so với năm 2011. Để duy trì kết quả này, các Sở TN và MT, Xây dựng cần phối hợp với các huyện, thành phố hoàn thiện và công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy trình giải quyết thủ tục đất đai, công tác giải phóng mặt bằng trên cổng thông tin điện tử của tỉnh, thực hiện tốt việc hỗ trợ doanh nghiệp trong công tác khảo sát địa điểm, cung cấp thông tin quy hoạch, giải quyết các thủ tục đầu tư xây dựng và các thủ tục về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Xác định cải thiện PCI đồng nghĩa với việc cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội toàn tỉnh, các sở, ngành, đơn vị, theo chức năng, nhiệm vụ cần triển khai quyết liệt các biện pháp để nâng cao các chỉ số thành phần còn thấp trong nhóm các PCI, đáp ứng kỳ vọng của các nhà đầu tư, duy trì và phát huy những chỉ số thành phần có thứ hạng cao. Đây là nhiệm vụ đòi hỏi những nỗ lực, cố gắng, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, các sở, ngành liên quan./.
Bài và ảnh: Quang Lộc
