Năm 2020 sẽ có 6 chính sách về bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm xã hội (BHXH) tác động lớn tới người lao động có hiệu lực.
1. Phát hành thẻ BHYT điện tử: Chậm nhất đến ngày 1-1-2020, cơ quan BHXH phải thực hiện phát hành thẻ BHYT điện tử cho người tham gia BHYT. Trong thẻ lưu trữ dấu vân tay, khuôn mặt, dấu hiệu nhận dạng cá nhân nên khi có thẻ này, khi đi khám chữa bệnh người dân không phải mang theo giấy tờ tùy thân như trước. Toàn bộ lịch sử bệnh tật cùng người tham gia BHYT cũng được lưu trữ trên thẻ, rất thuận tiện cho quá trình theo dõi, điều trị bệnh.
2. Ðến năm 2020, cơ quan BHXH phải hoàn thành việc xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu điện tử về quản lý BHXH trong phạm vi cả nước (căn cứ vào khoản 2 Ðiều 9 Luật BHXH 2014).
3. Ðiều kiện nghỉ hưu khi bị suy giảm khả năng lao động: Tại điểm a khoản 1 Ðiều 55 Luật BHXH năm 2014 có quy định điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Theo đó, người lao động khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu trong điều kiện bình thường về tuổi hưu (nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi). Từ ngày 1-1-2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Sau đó mỗi năm tăng thêm 1 tuổi cho đến năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên. Từ năm 2020, lao động nam đủ 55 tuổi và lao động nữ đủ 50 tuổi mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên. Hiện lao động nam đủ 54 tuổi và lao động nữ đủ 49 tuổi là đủ điều kiện về tuổi để được hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
4. Cách tính lương hưu của lao động nam: Lao động nam nghỉ hưu từ ngày 1-1-2020 phải có đủ 18 năm đóng BHXH mới được hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Sau đó cứ mỗi năm tính thêm 2%. Nếu lao động nam nghỉ hưu từ ngày 1-1-2021 tỷ lệ hưởng lương hưu 45% tương đương 19 năm đóng BHXH. Mỗi năm tính thêm 2%. Hiện nay chỉ cần đủ 18 năm đóng BHXH (căn cứ vào điểm a khoản 2 Ðiều 56 Luật BHXH 2014) là được hưởng lương hưu.
5. Căn cứ tính lương hưu, trợ cấp một lần:
Người lao động tham gia BHXH từ ngày 1-1-2020 đến 31-12-2024 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu để tính lương hưu, trợ cấp một lần (căn cứ vào khoản 1 Ðiều 62 Luật BHXH 2014).
Trước đó người lao động thuộc đối tượng trên khi tham gia BHXH từ ngày 1-1-2016 đến 31-12-2019 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
6. Thay thế sổ BHXH giấy bằng thẻ BHXH điện tử: Với việc cấp mã số BHXH, người tham gia sẽ tự tra cứu thông tin của mình trên internet về quá trình đóng BHXH, BHYT. Việc cấp mã số BHXH mới duy nhất cho người tham gia BHXH, BHYT có tác dụng tạo ra một bộ cơ sở dữ liệu tập trung toàn quốc, thống nhất quản lý quá trình đóng, hưởng của từng người tham gia; cải cách thủ tục hành chính trong khám chữa bệnh, giải quyết chế độ, chính sách cho người tham gia bảo hiểm trên phạm vi toàn quốc; tiết kiệm chi phí đổi thẻ, cấp thẻ mới./.
PV
