Từ 1-1-2017, 1 bộ luật và 6 luật sẽ có hiệu lực thi hành. Đó là: Bộ luật Dân sự; Luật Ngân sách Nhà nước; Luật Báo chí; Luật Dược; Luật Phí và lệ phí; Luật Kế toán; Luật sửa đổi, bổ sung Điều 6 và phụ lục 4 về danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư.
Xác lập, thực hiện và bảo vệ quyền dân sự
Bộ luật Dân sự năm 2015 gồm 27 chương, 689 điều. Điểm nhấn trọng tâm trong sửa đổi Bộ luật Dân sự là sự thay đổi nhận thức trong tư duy lập pháp với việc mở rộng các loại nguồn theo thứ tự ưu tiên.
Để bảo đảm thống nhất trong nhận thức, xây dựng, áp dụng pháp luật dân sự, góp phần hình thành chuẩn mực pháp lý về cách ứng xử của cá nhân, pháp nhân, Bộ luật quy định 8 nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, tạo hành lang pháp lý bảo đảm tất cả quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân được Hiến pháp, pháp luật công nhận đều được tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm thực hiện. Các quyền này chỉ có thể bị hạn chế trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng.
Thể chế hóa các nghị quyết của Đảng, quy định của Hiến pháp năm 2013, Bộ luật bổ sung các nguyên tắc chung về xác lập, thực hiện, bảo vệ quyền dân sự.
Tạo bước ngoặt mới trong quản lý ngân sách Nhà nước
Luật Ngân sách Nhà nước là đạo luật quan trọng, tạo bước ngoặt mới trong quản lý ngân sách Nhà nước theo hành lang pháp lý mới đầy đủ, đồng bộ hơn, phù hợp với tình hình thực tế, xu hướng hội nhập quốc tế, góp phần quan trọng vào tiến trình cải cách tài chính công theo hướng hiện đại.
Luật gồm 7 chương, 77 điều, giảm một chương, giữ số điều so với Luật Ngân sách Nhà nước năm 2002.
Thực hiện quy định của Hiến pháp về việc bảo đảm tính thống nhất của hệ thống ngân sách Nhà nước, nền tài chính quốc gia, Luật thể hiện sự thống nhất xuyên suốt trong các quy định về chính sách thu, chi ngân sách, định mức phân bổ ngân sách, bổ sung cân đối ngân sách, bổ sung có mục tiêu và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa ngân sách các cấp…
Nêu cao vai trò, trách nhiệm
công dân của người làm báo
Luật Báo chí 2016 có 61 điều, tăng 25 điều so với Luật Báo chí 1999, trong đó có 32 điều xây dựng mới, 29 điều sửa đổi, bổ sung các quy định mới.
Luật quy định cụ thể về quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân.
Trong đó, Luật quy định công dân có quyền: sáng tạo tác phẩm báo chí, cung cấp thông tin cho báo chí, phản hồi thông tin trên báo chí, tiếp cận thông tin báo chí, liên kết với cơ quan báo chí thực hiện sản phẩm báo chí, in và phát hành báo in; góp ý kiến, phê bình, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo trên báo chí đối với các tổ chức của Đảng, cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội; tổ chức chính trị - xã hội, nghề nghiệp; tổ chức xã hội; tổ chức xã hội - nghề nghiệp và thành viên của các cơ quan, tổ chức đó.
Quản lý giá thuốc theo cơ chế thị trường
Với 14 chương, 116 điều, Luật Dược (thay thế cho Luật Dược 2005) quy định các lĩnh vực tập trung ưu tiên, gồm: nghiên cứu, sản xuất nguyên liệu làm thuốc từ nguồn dược liệu sẵn có tại Việt Nam để phục vụ công nghiệp bào chế, sản xuất thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền; sản xuất thuốc ngay khi hết hạn bằng sáng chế hoặc các độc quyền có liên quan; vắc-xin, sinh phẩm, dược liệu, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền, thuốc hiếm; phát triển nguồn dược liệu, vùng nuôi trồng dược liệu; bảo tồn nguồn gen và phát triển những loài, chủng loại dược liệu quý, hiếm, đặc hữu.
Luật quy định chính sách ưu tiên sử dụng thuốc trong nước đối với thuốc mua từ nguồn vốn Nhà nước, quỹ bảo hiểm y tế, nguồn thu từ dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và các nguồn thu hợp pháp khác của cơ sở y tế công lập; quy định trách nhiệm cụ thể của Bộ Y tế trong quản lý Nhà nước về công nghiệp bào chế thuốc, phát triển sản xuất vắc-xin, sinh phẩm, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền và nguồn dược liệu làm thuốc, Bộ Công thương quản lý Nhà nước về công nghiệp hóa dược; bổ sung các chính sách ưu tiên đối với thuốc generic; chính sách sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả; đẩy mạnh hoạt động dược lâm sàng và cảnh giác dược.
Tạo hành lang pháp lý đồng bộ trong quản lý phí, lệ phí
Luật Phí và lệ phí là một đạo luật quan trọng, có ý nghĩa là bước ngoặt, tạo hành lang pháp lý mới đầy đủ, đồng bộ hơn trong quản lý phí, lệ phí. Luật gồm 6 chương, 25 điều, quy định đối tượng áp dụng là các cơ quan Nhà nước, bao gồm cả cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức, cá nhân liên quan đến thu, nộp, quản lý, sử dụng phí, lệ phí.
Để khuyến khích xã hội hóa, một số khoản phí trong danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Pháp lệnh phí và lệ phí được chuyển sang cơ chế giá. Trong đó, một số dịch vụ mặc dù đã chuyển sang cơ chế giá nhưng Nhà nước vẫn cần quản lý giá. Như vậy, 213 khoản phí, 103 khoản lệ phí và 17 dịch vụ chuyển từ phí sang giá dịch vụ do Nhà nước định giá.
Nâng cao hiệu quả, chất lượng kế toán
Luật Kế toán năm 2015 sửa đổi một số điều với mục tiêu tăng cường hiệu quả quản lý, giám sát chặt chẽ, liên hệ mật thiết từ người dân đến các doanh nghiệp, Nhà nước, góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng kế toán dựa trên nguyên tắc công khai, minh bạch trong toàn xã hội. Luật gồm 6 chương, 74 điều.
Luật bổ sung các quy định, hướng dẫn về nguyên tắc, nội dung áp dụng các chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp đối với người làm kế toán, kế toán viên hành nghề, doanh nghiệp, hộ kinh doanh dịch vụ kế toán. Các quy định mới này góp phần đảm bảo tính tuân thủ khi hành nghề kế toán của người làm kế toán, kinh doanh dịch vụ kế toán. Luật giao Bộ Tài chính quy định chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán trên cơ sở chuẩn mực quốc tế phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam.
Luật quy định chứng từ điện tử được coi là chứng từ kế toán khi được thể hiện dưới dạng dữ liệu điện tử, được mã hóa mà không bị thay đổi trong quá trình truyền qua mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc trên vật mang tin, như: băng từ, đĩa từ, các loại thẻ thanh toán.
Trường hợp khi chứng từ bằng giấy được chuyển thành chứng từ điện tử để giao dịch, thanh toán hoặc ngược lại, chứng từ điện tử có giá trị để thực hiện nghiệp vụ kinh tế, tài chính đó, chứng từ bằng giấy chỉ có giá trị lưu giữ để ghi sổ, theo dõi và kiểm tra, không có hiệu lực để giao dịch, thanh toán. Chứng từ điện tử được quản lý như tài liệu kế toán ở dạng nguyên bản mà nó được tạo ra, gửi đi hoặc nhận nhưng phải có đủ thiết bị phù hợp để sử dụng.
Tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tuân thủ các điều kiện đầu tư kinh doanh
Ngoài việc bổ sung ngành “kinh doanh pháo nổ” là ngành cấm đầu tư kinh doanh theo quy định tại điều 6 Luật Đầu tư, Luật sửa đổi, bổ sung danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư sửa đổi, bổ sung Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Theo đó, Luật quy định bãi bỏ 20 ngành, nghề không phù hợp với tiêu chí, mục đích quy định về ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nêu tại Luật Đầu tư hoặc ngành nghề có thể quản lý bằng các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật hoặc các ngành nghề qua rà soát được xác định không phải ngành nghề kinh doanh.
Luật bổ sung 15 ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện phù hợp với tiêu chí, mục đích quy định tại Luật Đầu tư, đáp ứng yêu cầu mới phát sinh trong thực tiễn quản lý Nhà nước đối với hoạt động đầu tư kinh doanh./.
PV
