Xã Xuân Ninh (Xuân Trường) là địa bàn giáp ranh với nhiều địa phương như xã Hải Vân, Hải Hưng, Hải Bắc (Hải Hậu), xã Việt Hùng (Trực Ninh) và Thị Trấn Xuân Trường. Xã có hơn 4.500 hộ với trên 18 nghìn người trong đó gần 25% dân số theo đạo Thiên Chúa đang sinh hoạt ở 33 xóm. Đây cũng là địa phương có dân số đông vào bậc nhất nhì của tỉnh. Người dân nơi đây ngoài sản xuất nông nghiệp còn tham gia làm việc tại các Cty trên địa bàn huyện và các địa phương lân cận. Một số hộ có ngành nghề truyền thống như sản xuất đồ mộc, xây dựng, cơ khí và các hoạt động dịch vụ khác.
Trong những năm qua, thực hiện chủ trương xây dựng NTM, Đảng bộ xã Xuân Ninh đã chỉ đạo và triển khai đồng bộ các giải pháp nên năm 2015, Xuân Ninh được UBND tỉnh quyết định công nhận xã đạt chuẩn NTM. Tuy vậy, trong quá trình xây dựng và phát triển, ở địa phương vẫn còn một số vấn đề nảy sinh giữa các hộ dân tập trung ở một số lĩnh vực như: tranh chấp đất đai, hôn nhân gia đình, tranh chấp dân sự, tệ nạn xã hội… Vì vậy công tác hòa giải, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý cho nông dân là giải pháp vừa mang tính cấp bách, thường xuyên và lâu dài cần phải có sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội. Trước tình hình đó, năm 2017, HND xã Xuân Ninh được HND tỉnh, huyện lựa chọn xây dựng mô hình chỉ đạo điểm của Trung ương về việc “HND tham gia giải quyết khiếu nại, tố cáo của nông dân gắn với thực hiện Pháp lệnh Dân chủ ở cơ sở và tham gia giám sát, phản biện xã hội, góp phần xây dựng NTM” nhằm cụ thể hóa Quyết định 81/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ “Về việc phối hợp giữa các bộ, ngành, UBND các cấp và các cấp HND Việt Nam trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của nông dân”. Đây là tiền đề quan trọng tạo điều kiện để HND phối hợp với các cấp chính quyền trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo nhằm giảm bớt các vụ khiếu kiện của người dân góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn nông thôn.
 |
| Cán bộ Hội Nông dân phối hợp với Công an xã Xuân Ninh tuyên truyền pháp luật cho các hộ dân ở địa phương. |
Để hoạt động tuyên truyền pháp luật đạt hiệu quả, HND xã đã tổ chức khảo sát, nắm bắt nhu cầu tìm hiểu pháp luật của hội viên nông dân trong xã tại 33 chi hội. Qua khảo sát cho thấy nhận thức pháp luật của hội viên về: Luật Môi trường, Luật Đất đai, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Hôn nhân… còn ở mức độ và những vấn đề mà hội viên nông dân quan tâm là chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước có liên quan trực tiếp đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn như: Bộ luật Dân sự năm 2015, Luật Đất đai, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Bảo vệ môi trường, luật Tự do tín ngưỡng, pháp luật về thuốc bảo vệ thực vật… Bên cạnh đó, HND xã đã tham mưu cho UBND xã ra quyết định thành lập câu lạc bộ nông dân với pháp luật gồm 60 thành viên, xây dựng quy chế hoạt động của câu lạc bộ; tổ chức các buổi tuyên truyền, phổ biến, nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, hội viên, nông dân để từ đó hội viên, nông dân hiểu và tự giác chấp hành. Trên cơ sở đó, triển khai thực hiện Quyết định 81, HND xã xây dựng tủ sách pháp luật, bổ sung các đầu sách về pháp luật, tài liệu hướng dẫn về kỹ năng tuyên truyền pháp luật, tờ rơi, tờ gấp để tuyên truyền pháp luật đến từng cán bộ, hội viên. Đồng thời hướng dẫn tổ chức sinh hoạt và tuyên truyền cho các thành viên câu lạc bộ về một số luật để tạo điều kiện cho câu lạc bộ hoạt động đạt hiệu quả. Bên cạnh đó, HND xã xây dựng và tổ chức ký kết quy chế phối hợp giữa UBND xã và HND xã trong thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở và tham gia giám sát, phản biện xã hội. Việc ký kết Quy chế phối hợp nhằm nâng cao hiệu quả trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nông dân; góp phần hạn chế những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của nông dân; kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, ý kiến, kiến nghị, phản ánh của nông dân để thống nhất nội dung, phương thức giải quyết, đồng thời phản ánh kịp thời tới các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền hoàn thiện chính sách, pháp luật.
Đến nay, sau một năm tham gia các hoạt động giải quyết khiếu nại, tố cáo ở địa phương, HND xã đã tổ chức được 3 buổi tuyên truyền pháp luật về Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đất đai, Luật Tự do tín ngưỡng, tuyên truyền về công tác phòng chống tội phạm, thu hút hơn 300 lượt người tham dự. Cùng với đó, HND xã phối hợp tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh của xã về tội sản xuất, buôn bán hàng giả, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; các tội xâm phạm chế độ hôn nhân và gia đình; một số quy định về tội phạm của Bộ luật Hình sự năm 2015; các nghị định của Chính phủ về quản lý phân bón, về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hóa chất, phân bón và vật liệu nổ công nghiệp, Luật Nghĩa vụ quân sự; các chính sách, pháp luật về BHYT, các quy định của pháp luật về an toàn giao thông… dưới dạng hỏi đáp tới toàn thể hội viên nông dân và nhân dân trong xã. Qua các buổi tuyên truyền, tập huấn đã nâng cao nhận thức về pháp luật trong cán bộ, hội viên nông dân; từ đó lan tỏa, nâng cao ý thức sống và làm việc theo pháp luật trong cộng đồng dân cư, nâng cao năng lực giám sát của cộng đồng trong việc chấp hành pháp luật trên địa bàn, góp phần quan trọng trong bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn nông thôn, tiếp tục xây dựng NTM đạt hiệu quả. Trong năm qua, công tác hòa giải, giải quyết khiếu nại, tố cáo của hội viên, nông dân có nhiều chuyển biến tích cực, khi có phát sinh mâu thuẫn trong nội bộ hội viên, nông dân, cơ sở Hội tích cực chủ động phối hợp cùng với Ban công tác Mặt trận cơ sở và những người có uy tín trong cộng đồng dân cư, tham gia giải quyết ngay tại cơ sở, hạn chế phát sinh khiếu kiện vượt cấp. Năm 2016 trên địa bàn xảy ra 8 vụ, đã giải quyết được 7 vụ trong đó có 1 vụ khiếu kiện vượt cấp. Năm 2017, HND đã tham gia tiếp dân giải quyết 4 vụ khiếu nại, tố cáo, tham gia hòa giải những mâu thuẫn trong nội bộ nông dân ở chi hội thôn, xóm được 4/5 vụ. Từ khi thành lập câu lạc bộ “Nông dân với pháp luật” số vụ việc cần giải quyết, hòa giải giảm dần so với các năm trước.
Có thể thấy, việc xây dựng mô hình điểm thực hiện Quyết định 81/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ở Xuân Ninh theo mô hình câu lạc bộ nông dân với pháp luật đã góp phần giảm bớt khiếu kiện và mâu thuẫn trong nội bộ nông dân, tạo sự đoàn kết nội bộ và sự đồng thuận trong cộng đồng dân cư, tình hình an ninh chính trị ổn định, tạo điều kiện cho kinh tế phát triển, đời sống nông dân ngày càng được nâng cao, nông dân phấn khởi tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc đổi mới của đất nước, tích cực tham gia xây dựng tổ chức Hội vững mạnh là nòng cốt trong phong trào xây dựng NTM./.
Bài và ảnh: Hoàng Tuấn
