Những năm qua, hoạt động trợ giúp pháp lý (TGPL) trên địa bàn huyện Hải Hậu đã trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng của công tác tư pháp, tạo chuyển biến tích cực trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật nhằm nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật trong nhân dân, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế - xã hội phát triển.
Cán bộ Phòng Tư pháp huyện Hải Hậu chuẩn bị nội dung TGPL lưu động cho nhân dân. |
Ðể nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác TGPL, UBND huyện Hải Hậu đã tiến hành kiện toàn Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật huyện và 35 Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật các xã, thị trấn để giúp cấp ủy Ðảng, chính quyền địa phương trong việc chỉ đạo, tổ chức hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, TGPL, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân. Ðến nay, trên địa bàn huyện có 14 CLB TGPL, 35 CLB phụ nữ với pháp luật và 25 CLB nông dân với pháp luật thu hút trên 1.000 thành viên tham gia. Hằng năm, Phòng Tư pháp huyện tổ chức tập huấn bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ tuyên truyền viên pháp luật, cộng tác viên TGPL và thành viên ban hòa giải, ban chủ nhiệm các CLB pháp luật trên địa bàn huyện; đồng thời tổ chức tập huấn, tọa đàm, nói chuyện chuyên đề, trao đổi nghiệp vụ với các cơ quan, ban, ngành trong huyện về các vấn đề liên quan đến công tác TGPL. Ðể nâng cao hiệu quả TGPL cho người dân, nhất là với người dân các xã khu vực biên giới biển của tỉnh..., huyện chú trọng phát triển mạng lưới cán bộ TGPL, cộng tác viên TGPL là cán bộ, chiến sĩ các đồn biên phòng, các tổ chức hành nghề luật sư, tổ chức tư vấn pháp luật thuộc các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội, các tổ tàu thuyền tự quản... để tham gia TGPL cho ngư dân, diêm dân. Ðặc biệt để góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, trước sự thay đổi mạnh mẽ về kinh tế - xã hội, nhất là địa bàn nông thôn, ngày càng có nhiều người có nhu cầu TGPL, đặc biệt là trong lĩnh vực hành chính, đất đai, nhà ở, bồi thường, giải phóng mặt bằng, chế độ ưu đãi xã hội..., bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân trong việc tham gia các quan hệ pháp luật, Phòng Tư pháp huyện thường xuyên phối hợp với các cơ quan, ban, ngành như: Hội LHPN huyện, Huyện Ðoàn, Hội Nông dân, Hội CCB huyện, các Ðồn Biên phòng Văn Lý, Cửa khẩu cảng Hải Thịnh và các xã, thị trấn tổ chức các buổi đối thoại, tuyên truyền và tư vấn các vấn đề liên quan đến pháp luật mà người dân quan tâm. Bên cạnh đó, Phòng Tư pháp huyện tiến hành khảo sát, dự báo nhu cầu và khả năng đáp ứng nhu cầu TGPL theo định kỳ hằng năm để triển khai các hoạt động TGPL trên địa bàn huyện đúng, trúng, hiệu quả. Ðồng thời phối hợp với các ngành có liên quan của huyện và Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh tiến hành các đợt TGPL lưu động cho người nghèo và đối tượng chính sách. Tại các buổi TGPL đã lồng ghép tuyên truyền các quy định của pháp luật về đất đai, xây dựng NTM, phát triển thủy sản, quản lý hoạt động của người, phương tiện trong khu vực biên giới biển, hôn nhân gia đình, hộ tịch hộ khẩu, bạo lực gia đình và đối tượng được TGPL… thu hút sự chú ý theo dõi, lắng nghe của đông đảo bà con nhân dân. Bên cạnh đó, các thành viên trong đoàn TGPL còn dành nhiều thời gian tư vấn và giải đáp nhiều vụ việc liên quan đến các lĩnh vực pháp luật khác nhau của người dân như: Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giải quyết tranh chấp đất đai, hôn nhân gia đình, chế độ chính sách cho người có công, người khuyết tật, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông… Sau khi được nghe tư vấn, giải thích, người dân không những được giải tỏa những vướng mắc pháp luật mà còn thông hiểu thêm nhiều vấn đề liên quan đến pháp luật, từ đó có thể bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình. Ðồng chí Mai Văn Tấn, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Hòa cho biết, đối với những xã ven biển, do đặc thù của người dân làm nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản, ít được tiếp cận với các thông tin về pháp luật nên hoạt động TGPT lưu động là rất cần thiết. Ðó chính là kênh thông tin, cách thức phổ biến, giáo dục pháp luật hiệu quả nhất giúp người dân nắm rõ các chính sách, quy định pháp luật của Nhà nước và của địa phương trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh để thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Cùng với hoạt động TGPL lưu động, các cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn huyện đã đẩy mạnh công tác TGPL trong quá trình thực hiện tố tụng như: thông báo thời gian, địa điểm xét hỏi bị can, bị cáo hoặc người bị tạm giữ cho người thực hiện TGPT tham dự; cấp giấy chứng nhận cho người bào chữa và thông báo bằng văn bản cho tổ chức thực hiện TGPT và người thực hiện TGPT đã được cấp giấy chứng nhận biết để tham gia tố tụng; đồng thời giao đầy đủ các văn bản tố tụng cho người thực hiện TGPL đã tham gia tố tụng trong các vụ án, góp phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền về hoạt động TGPL. Bên cạnh đó, chất lượng thực hiện TGPT khi tham gia tố tụng của trợ giúp viên pháp lý và luật sư ngày càng được nâng cao; đảm bảo quyền lợi của bị can, bị cáo và các đương sự theo quy định của pháp luật, hạn chế kháng cáo và những khiếu kiện vượt cấp.
Trong năm 2017, toàn huyện đã tổ chức 856 cuộc phổ biến pháp luật trực tiếp qua các hội nghị với khoảng 37 nghìn lượt người tham dự, phát hành miễn phí 18.500 tài liệu và 150 tin, bài về pháp luật được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của huyện và phát trên Ðài Phát thanh, truyền hình của huyện, tổ chức 15 hội nghị TGPL... Qua đó, góp phần giáo dục, vận động cán bộ, công chức, viên chức, người dân từng bước nâng cao ý thức, tự giác chấp hành pháp luật. Ðể công tác TGPL trên địa bàn đi vào nền nếp, thời gian tới, huyện Hải Hậu tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Ðảng, chính quyền và sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, tổ chức có liên quan trong hoạt động TGPL. Ðẩy mạnh tuyên truyền chính sách pháp luật về TGPL nhằm nâng cao nhận thức của các cơ quan Nhà nước và nhân dân về chức năng, phạm vi và sự cần thiết của hoạt động TGPL. Tập trung xây dựng đội ngũ cộng tác viên TGPL là người có trình độ pháp luật, có tâm huyết làm TGPL, nhất là lực lượng luật sư, luật gia… để có nguồn nhân lực đảm bảo cho công tác TGPL. Ðồng thời tiếp tục đổi mới hình thức TGPL theo hướng linh hoạt, phù hợp với đặc điểm từng địa phương, từng đối tượng với nội dung phong phú, ngắn gọn để người dân dễ hiểu, dễ nhớ và dễ tiếp nhận./.
Bài và ảnh: Văn Trọng