Cẩn trọng với hoạt động của các doanh nghiệp "chăm sóc sức khỏe cộng đồng"

Thời gian gần đây, ở các khu dân cư trên địa bàn tỉnh xuất hiện nhiều doanh nghiệp tổ chức “chăm sóc sức khỏe cộng đồng” như khám bệnh, tư vấn sức khỏe miễn phí, giới thiệu và bán các loại máy vật lý trị liệu, thực phẩm chức năng cho nhân dân. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp hoạt động không đúng quy định của cơ quan chức năng, có hành vi lừa dối, trục lợi, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

 

Ở xóm Trại, thôn Đắc Lực, xã Liên Bảo (Vụ Bản) mỗi năm đón 1-2 đoàn nhưng cũng có năm lên tới 4 đoàn khác nhau về tổ chức khám bệnh, tư vấn sức khỏe cho người dân ở nhiều loại bệnh. Có đoàn tổ chức khám mắt, phát thuốc tra mắt miễn phí cho dân. Có đoàn tổ chức khám tổng quát, có máy siêu âm vùng bụng, rồi bán thực phẩm chức năng bảo vệ gan, giảm đau khớp. Có đoàn tư vấn vệ sinh thực phẩm, sau đó bán máy khử độc thực phẩm sục khí ôzôn. Gần đây nhất, tháng 4-2017 đoàn của Cty X ở Hà Nội về xóm giới thiệu, tạo điều kiện cho người dân dùng thử thiết bị vật lý trị liệu đã được Bộ Y tế cấp giấy chứng nhận đăng ký lưu hành sản phẩm trang thiết bị y tế tại Việt Nam năm 2014 và cấp giấy xác nhận nội dung quảng cáo năm 2015. Các buổi tư vấn, khám sức khỏe miễn phí thường diễn ra tại nhà văn hóa với sự tham gia của 40-50 người, chủ yếu là người cao tuổi, thường diễn ra trong một ngày nhưng có đơn vị tổ chức trong 5 ngày. Mặc dù cơ quan chức năng quy định thời gian, lĩnh vực hoạt động nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng thực hiện đúng. Theo Công văn số 73 ngày 23-1-2017 của Sở Y tế đồng ý cho Cty X được tổ chức giới thiệu, tư vấn sử dụng thiết bị vật lý trị liệu trên địa bàn các huyện: Nghĩa Hưng, Giao Thủy, Hải Hậu, Xuân Trường, Trực Ninh, Nam Trực, Vụ Bản, Ý Yên và Thành phố Nam Định đến hết tháng 3-2017. Tuy nhiên, ngày 24-4-2017, Cty vẫn hoạt động ở xóm Trại và các xóm của xã Liên Bảo. Ngoài ra, không chỉ tổ chức giới thiệu, tư vấn sử dụng thiết bị vật lý trị liệu, Cty còn bán máy vật lý trị liệu, bán thực phẩm chức năng là thuốc Nato Doctorson có tác dụng hoạt huyết dưỡng não với giá 95 nghìn đồng/hộp 30 viên và Bone Caring Plus bổ sung canxi giá 298 nghìn đồng/hộp 100 viên. Ông Nguyễn Thanh Hải, 64 tuổi, phụ trách công tác Mặt trận xóm Trại thôn Đắc Lực, xã Liên Bảo cho biết: “Nhiều người cao tuổi trong xóm sau 5 ngày ngồi máy vật lý trị liệu, được nhân viên tư vấn đã bỏ ra vài trăm nghìn đến hàng triệu đồng mua các sản phẩm chức năng này”. Ông Đỗ Thanh Côi, Chủ tịch Hội Người cao tuổi xã Liên Bảo cho biết: Cty X đã bán 3 chiếc máy vật lý trị liệu với giá 3,8 triệu đồng/chiếc cho 3 người dân ở các thôn: Trình Xuyên, Trung Phu. Ở một số địa phương, một số doanh nghiệp chỉ có chức năng khám, tư vấn sức khỏe cho dân nhưng sau đó còn chào bán các máy đo huyết áp, nhịp tim, máy thử đường huyết... Không chỉ ở vùng nông thôn, hoạt động tư vấn sức khỏe còn diễn ra khá nhộn nhịp ở Thành phố Nam Định, nơi mà mặt bằng dân trí khá đồng đều. Ông Phạm Đức Tùng ở ngõ Chùa Cả cho biết, có doanh nghiệp còn gửi giấy mời đến từng nhà, có chương trình khuyến mại cho người đến tham dự các buổi tư vấn. Người nào mua máy mát-xa, các thực phẩm chức năng còn được doanh nghiệp vinh danh trao bằng hội viên thân thiết và tặng quà. Cũng có doanh nghiệp mỗi sáng bán hàng trăm cốc nước sền sệt theo quảng cáo của doanh nghiệp là đủ các thành phần dinh dưỡng với giá 20 nghìn đồng/cốc cho người dân uống thay ăn sáng.

Điều đáng nói ở đây là hoạt động của một số doanh nghiệp chăm sóc sức khỏe khá mập mờ, có doanh nghiệp trục lợi, lừa dối khách hàng. Theo đánh giá của người dân, các loại thực phẩm chức năng mà các doanh nghiệp chăm sóc sức khỏe cộng đồng bán ra đều rất đắt so với cùng chủng loại trên thị trường do các sản phẩm này được chính các doanh nghiệp trên liên kết sản xuất, phân phối độc quyền. Có nhiều trường hợp người cao tuổi mang thực phẩm chức năng về khi con cháu kiểm tra thì đã hết hạn sử dụng. Có nơi bán thực phẩm chức năng có thành phần không rõ ràng, khi người dân mang ra hiệu thuốc hỏi, được tư vấn thì sợ không dám sử dụng. Bà Nguyễn Thị D ở phường Vị Xuyên (TP Nam Định) cho biết, sau khi tham dự buổi khám, tư vấn sức khỏe của một Cty trên Hà Nội, bà có mua thực phẩm chức năng bổ khớp được nhân viên giới thiệu là cung cấp chất glucosamin hàm lượng cao, hiệu quả giảm đau khớp hơn hẳn các loại thuốc trên thị trường với giá trên 300 nghìn đồng/hộp/60 viên. Tuy nhiên, khi uống đến ngày thứ 3 người bà mẩn đỏ, ngứa ran nên không dám sử dụng tiếp. Ở một số nơi, người dân khi mua máy khử độc thực phẩm thì chỉ vài ba lần sử dụng là hỏng. Năm 2016, một Bệnh viện mắt quốc tế ở Hà Nội sau khi tổ chức khám cho người dân xã Liên Bảo đã chọn, tư vấn cho 17 người cao tuổi phải mổ đục thủy tinh thể. Bệnh viện hứa sẽ cho ô tô về đón người bệnh, khuyến mãi 40% chi phí nên mỗi mắt mổ đục thủy tinh thể sau khi giảm giá chỉ còn 6-6,5 triệu đồng. Chi phí cao, chỉ còn 1 người cao tuổi trong xã đăng ký nên đến hẹn, bệnh viện đã không cho xe về đón (!). Hành động của bệnh viện mắt quốc tế kia là trục lợi bởi nhiều người trong xã Liên Bảo mổ đục thủy tinh thể tại Bệnh viện Mắt Nam Định chỉ phải trả 1,5-1,7 triệu đồng. Những hành động “trục lợi” khách hàng của một số Cty, doanh nghiệp tư vấn chăm sóc sức khỏe cộng đồng trên đã làm giảm lòng tin của người dân. Ban đầu có doanh nghiệp tư vấn sức khỏe cộng đồng được người dân tin tưởng nhưng do hoạt động mất uy tín nên đến nay số lượng người dân đến khám sức khỏe, mua thuốc, thực phẩm chức năng giảm dần. Để các buổi tư vấn, khám sức khỏe cho nhân dân được thực hiện nghiêm túc, chính quyền một số địa phương chỉ chấp nhận cho các doanh nghiệp được sự giới thiệu của Sở Y tế, Phòng Y tế, sau đó giao Trạm Y tế và một số đoàn thể giám sát hoạt động này. Tại xã Liên Bảo, trong quá trình Cty X tư vấn giới thiệu máy vật lý trị liệu Wonder MF 5-08N, Hội Người cao tuổi xã đều cử các thành viên trong BCH giám sát, nếu người cao tuổi mua thực phẩm chức năng phải đăng ký công khai, sau đó đưa về nhà cho người thân xác nhận đồng ý mới được mua.

 

Tư vấn, chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng được coi là cách thức kinh doanh hiện đại của các doanh nghiệp kinh doanh các sản phẩm về y tế. Tuy nhiên, với những vấn đề nêu trên, việc hoạt động của các doanh nghiệp chăm sóc sức khỏe cộng đồng cần phải được quản lý chặt chẽ. Bởi theo tìm hiểu, các doanh nghiệp chỉ cần đăng ký kinh doanh và xin cấp giấy phép hoạt động sau đó tràn về các tỉnh, thành phố để hoạt động. Lực lượng nhân viên của các doanh nghiệp này phần lớn không qua đào tạo về y tế, không đủ trình độ để khám bệnh. Mục đích của các doanh nghiệp này khi khám bệnh miễn phí cho nhân dân là bán thực phẩm chức năng, máy vật lý trị liệu… với giá rất đắt. Bên cạnh đó, nhiều chính quyền địa phương có suy nghĩ rằng việc chăm sóc sức khỏe cho dân là tốt nên tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động mà không lường được hậu quả, không thông qua các cơ quan chức năng. Vì vậy, thời gian tới các cơ quan chức năng cần tăng cường việc quản lý hoạt động của các doanh nghiệp tư vấn sức khỏe cho nhân dân. Trong quá trình doanh nghiệp hoạt động cần có sự giám sát, tránh để doanh nghiệp lợi dụng trục lợi, lừa dối khách hàng. Người dân khi có bệnh cần đến các cơ sở y tế để khám, điều trị kịp thời, khoa học, tránh tình trạng “tiền mất, tật mang”./.          

 

Bài và ảnh: Thanh Ngọc