Trong những năm qua công tác hoà giải trên địa bàn Thành phố Nam Định đã đi vào nền nếp, đội ngũ hoà giải viên thường xuyên được kiện toàn đủ về số lượng và từng bước nâng cao chất lượng để nắm bắt, giải quyết các mâu thuẫn phát sinh trong nội bộ nhân dân, góp phần không nhỏ trong việc ổn định tình hình chính trị, giữ vững an ninh trật tự, phục vụ sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Để nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ hòa giải ở cơ sở, thành phố đã chỉ đạo các địa phương tiến hành rà soát và kiện toàn lại các tổ hòa giải theo quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở. Đến nay, trên địa bàn thành phố có 508 tổ hòa giải/588 thôn, tổ dân phố với 2.390 hòa giải viên. Hầu hết cán bộ làm công tác hòa giải ở cơ sở là trưởng, phó thôn, tổ trưởng dân phố, trưởng ban công tác Mặt trận, xóm trưởng, các chi hội trưởng của các hội, đoàn thể có uy tín và gắn bó, gần gũi với người dân. Cùng với việc củng cố, kiện toàn đội ngũ, thành phố chỉ đạo Phòng Tư pháp và các phường, xã hướng dẫn nghiệp vụ công tác hoà giải cho đội ngũ hòa giải viên. Hằng năm, Phòng Tư pháp phối hợp với các phường, xã mở lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật, tập huấn nghiệp vụ hoà giải và phổ biến kỹ năng giải quyết những mâu thuẫn thường xảy ra trong khu dân cư cho các hòa giải viên. Ngoài những buổi tập huấn do Phòng Tư pháp tổ chức, việc phổ biến kiến thức nâng cao trình độ, kỹ năng nghiệp vụ cho đội ngũ hòa giải viên còn được thành phố quan tâm chỉ đạo, lồng ghép với các chương trình, kế hoạch tập huấn nghiệp vụ của ngành, đoàn thể liên quan. Đồng thời duy trì việc cấp phát tài liệu sách, báo, tờ gấp, bản tin tư pháp cho tủ sách pháp luật các phường, xã, trong đó có các văn bản pháp luật mới và hướng dẫn kỹ năng nghiệp vụ công tác hòa giải ở cơ sở do Bộ Tư pháp và Sở Tư pháp biên soạn… Qua đó đã trang bị thêm những kiến thức cần thiết về pháp luật, nâng cao kỹ năng, chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ hoà giải viên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Từ năm 2016 đến nay, Phòng Tư pháp và các ngành, đoàn thể, các phường, xã đã phối hợp tổ chức hàng chục hội nghị tập huấn, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ và tuyên truyền các văn bản pháp luật mới cho cán bộ hòa giải; cấp phát 50 nghìn bộ tài liệu, sách pháp luật phục vụ công tác hòa giải ở cơ sở. Bên cạnh đó, thành phố cũng xác định công tác hòa giải ở cơ sở là một kênh thông tin đưa kiến thức pháp luật đến người dân một cách thiết thực nên trong những năm gần đây, thành phố đã tổ chức các hội thi “hòa giải cơ sở” nhằm thực hiện có hiệu quả Luật Hòa giải cơ sở, nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vị trí, vai trò và ý nghĩa của công tác hòa giải ở cơ sở; tuyên truyền, phổ biến đến đông đảo cán bộ, nhân dân các quy định của pháp luật liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ, đời sống hằng ngày của người dân. Đặc biệt, ngày 22-9 vừa qua, Ban hòa giải phường Trường Thi đã được Sở Tư pháp chọn để tham dự Hội thi Hòa giải viên giỏi khu vực phía Bắc và đạt giải khuyến khích. Bên cạnh việc tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ, nền nếp hoạt động của các tổ hòa giải, định kỳ hằng năm, Phòng Tư pháp thành phố tiến hành kiểm tra công tác tổ chức và hoạt động hoà giải ở cơ sở tại các phường, xã, kịp thời hướng dẫn, chỉ đạo giải quyết những khó khăn vướng mắc phát sinh ở cơ sở nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị; nâng cao trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức thành viên trong công tác hòa giải ở cơ sở. Với sự quan tâm lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, sự phối hợp đồng bộ của chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể, hoạt động của các tổ hoà giải trên địa bàn thành phố ngày càng hiệu quả, góp phần tích cực giữ vững an ninh trật tự, giảm bớt tình trạng gửi đơn khiếu nại, tố cáo vượt cấp, giải quyết tận gốc những mâu thuẫn, tranh chấp trong cộng đồng dân cư. Cũng từ công tác hòa giải đã giúp mỗi công dân hình thành ý thức chấp hành pháp luật, xây dựng nền nếp “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”. Đồng chí Trần Quang Huy, Phó Chủ tịch UBND phường Trần Đăng Ninh cho biết: Trên địa bàn phường có 16 tổ hòa giải với 95 thành viên. Thời gian qua, các tổ hòa giải đã phối hợp với Ban công tác Mặt trận, Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội NCT, HND, Hội CCB và những người có uy tín trong khu dân cư tích cực tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Các hòa giải viên ở cơ sở tích cực học tập, hướng dẫn, thuyết phục, dàn xếp, giải quyết những mâu thuẫn, tranh chấp, những vụ việc vi phạm pháp luật, góp phần hạn chế đơn thư, khiếu nại, tố cáo vượt cấp, giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống, thiết thực thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”. Hằng năm, tổ hoà giải của khu đã giải quyết thành công từ 5-7 vụ việc liên quan tới hôn nhân gia đình, mâu thuẫn gia đình, xích mích hàng xóm... Đến nay, trên địa bàn phường không xảy ra những vụ việc khiếu kiện vượt cấp. Từ năm 2015 đến nay, các tổ hòa giải trên địa bàn thành phố đã tiếp nhận 750 vụ việc, giải quyết thành công 545 vụ việc, đạt tỷ lệ gần 80%. Đây là con số quan trọng trong việc đảm bảo trật tự an toàn xã hội ở khu dân cư bởi nếu không hòa giải thành công, những mâu thuẫn nhỏ này tiếp tục phát sinh sẽ tạo áp lực lớn cho chính quyền cơ sở.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng công tác hòa giải ở cơ sở, thời gian tới, Thành phố Nam Định đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước nhằm nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác hòa giải đối với đời sống xã hội. Tăng cường tổ chức tập huấn chuyên đề, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng và kinh nghiệm hòa giải cho đội ngũ hòa giải viên; cung cấp các tài liệu hướng dẫn nghiệp vụ, tài liệu pháp luật cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở. Tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá định kỳ, qua đó rút kinh nghiệm và biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với các tổ hòa giải, hòa giải viên có thành tích xuất sắc, góp phần nâng cao vai trò, tầm quan trọng của công tác hòa giải ở cơ sở đối với việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương./.
Văn Trọng
