Sử dụng túi ni-lông thân thiện với môi trường

Theo các nghiên cứu khoa học, rác thải ni-lông phải mất từ 500 năm đến 1.000 năm mới tự phân hủy. Trong túi ni-lông chứa 2 chất PE và PP, nếu chôn lấp, túi ni-lông gây ảnh hưởng môi trường nước, nếu đốt chúng sẽ tạo khí thải có chất độc đi-ô-xin gây bệnh ung thư... Việc sử dụng túi ni-lông để chứa thực phẩm lại càng nguy hại, vì khiến thực phẩm bị nhiễm các kim loại từ ni-lông gây tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng. Đó là chưa kể những loại ni-lông chất lượng kém, được tái chế từ rác thải y tế, là nguồn lây nhiễm các loại bệnh cho người sử dụng... Trong khi đó, hiện nay, túi ni-lông chiếm khoảng 10% lượng rác thải. Nhằm hạn chế việc lạm dụng túi ni-lông những năm gần đây, các cấp chính quyền, ngành chức năng đã nỗ lực tuyên truyền, giáo dục người dân nhận thức rõ về tác hại của túi ni-lông đối với môi trường và sức khỏe con người nhằm thay đổi thói quen hạn chế sử dụng loại túi này, góp phần giữ gìn môi trường. Từ ngày 1-1-2012, các ngành chức năng chính thức áp thuế bảo vệ môi trường đối với sản phẩm túi ni-lông. Đặc biệt, ngày 11-4-2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 582/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường do sử dụng túi ni-lông khó phân hủy trong sinh hoạt đến năm 2020; Bộ TN và MT cũng đã chỉ đạo tăng cường sử dụng túi ni-lông thân thiện môi trường. Tại tỉnh ta, các chương trình, mô hình vận động người dân hạn chế sử dụng túi ni-lông, giảm thiểu mức độ gây ô nhiễm môi trường từ túi ni-lông đã từng bước được đẩy mạnh.

Sở TN và MT đã phối hợp với các ngành, các tổ chức hội, đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền để mọi người hiểu rõ tác hại của việc sử dụng túi ni-lông, từ đó thay đổi thói quen khi đi mua hàng. Hội LHPN tỉnh đã phát động phong trào “Phụ nữ nói không với túi ni-lông” trong cán bộ, hội viên. Đầu năm 2014 đến nay, thực hiện phong trào BVMT của Hội LHPN tỉnh phát động, Hội LHPN xã Giao Hà đã lồng ghép phát động phong trào “Phụ nữ nói không với túi ni-lông” với các tiêu chí: Mỗi người hãy là những tuyên truyền viên tích cực về sự độc hại của túi ni-lông; dùng làn đi chợ hoặc túi thân thiện với môi trường; hạn chế sử dụng túi ni-lông gói bọc từng loại rau củ riêng; tái sử dụng túi ni-lông nhiều lần (bằng việc bảo quản và vệ sinh túi thay vì dùng một lần như hiện nay); thực hiện chương trình phân loại rác tại nguồn trong sinh hoạt hằng ngày. Phong trào được triển khai linh hoạt, sáng tạo nội dung không chỉ phát động phong trào hạn chế sử dụng túi ni-lông mà chị em còn vận động nhau chuyển sang sử dụng túi vải, túi giấy, túi thân thiện với môi trường. Đoàn Thanh niên toàn tỉnh đã thành lập 44 đội thanh niên tình nguyện vệ sinh môi trường; hằng tuần, vào chiều thứ sáu đến các hộ gia đình hướng dẫn phân loại rác thải tại nguồn, đặc biệt là phân loại để tái sử dụng túi ni-lông ngay tại gia đình, tạo thuận lợi cho việc thu gom, tiêu huỷ rác. Trong đó, Đoàn Thanh niên còn tận dụng những tờ rơi, pa-nô, áp phích không còn sử dụng để may thành những chiếc túi đựng rác thải có in khẩu hiệu “Tuổi trẻ xung kích xây dựng đô thị văn minh, xanh, sạch, đẹp”; góp phần giảm thiểu nhu cầu sử dụng túi ni-lông cho các hộ dân. Từ nhiều năm nay, các siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn Thành phố Nam Định và trung tâm các huyện, thị trấn đã chủ động hạn chế dần việc sử dụng túi ni-lông và thay thế bằng thùng các-tông để đựng hàng. Siêu thị BigC đã cung cấp loại túi sử dụng nhiều lần, dễ phân hủy và thân thiện với môi trường với mức giá khoảng 6 đến 10 nghìn đồng/túi. Từ tháng 9-2013, Siêu thị BigC Nam Định còn đưa túi ni-lông tự hủy và thùng cát-tông vào đóng gói sản phẩm cho khách hàng thay thế hoàn toàn loại túi ni-lông thông thường trước đây. Đây là loại túi được làm từ nguyên liệu nhựa mới có chứa chất tự hủy sinh học, đáp ứng các tiêu chí thân thiện môi trường của Bộ TN và MT như: tự phân hủy hoàn toàn phần tinh bột trong môi trường đất tự nhiên sau 7 tuần đầu; phần nhựa PE còn lại sẽ phân hủy hoàn toàn thành CO2, H2O và các sinh khối có lợi cho môi trường trong thời gian 5 năm. Trong hoạt động thu gom, xử lý rác thải của Cty TNHH một thành viên Môi trường Nam Định, 100% nhân viên thu gom, xử lý rác của Cty đã tự giác thực hiện phân loại túi ni-lông trong quá trình thu gom, sau đó chuyển cho các đơn vị tái chế, nhờ đó đã góp phần giảm bớt lượng rác thải phát sinh từ túi ni-lông… Mặc dù đã có nhiều nỗ lực triển khai song đến nay phong trào vận động người dân không sử dụng túi ni-lông đều chưa đạt hiệu quả cao. Còn số đông người dân chưa hình thành thói quen “nói không với túi ni-lông” và sử dụng các dụng cụ gói đựng hàng thân thiện với môi trường. Số người dân có ý thức tái sử dụng túi ni-lông chủ yếu ở vùng nông thôn và nằm trong nhóm người già đã nghỉ hưu với mục đích tiết kiệm. Tình trạng người dân ở các đô thị mỗi lần đi chợ mang về cả chục loại túi ni-lông gói đựng hàng hóa sau đó vứt bỏ luôn vẫn rất phổ biến.

 

Để đạt mục tiêu Đề án tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường do sử dụng túi ni-lông khó phân hủy trong sinh hoạt đến năm 2020 là đến năm 2020, giảm 65% khối lượng túi ni-lông khó phân hủy sử dụng tại các siêu thị, trung tâm thương mại so với năm 2010; giảm 50% khối lượng túi ni-lông khó phân hủy sử dụng tại các chợ dân sinh so với năm 2010; thu gom và tái chế 50% khối lượng chất thải túi ni-lông khó phân hủy phát sinh trong sinh hoạt, ngày 14-8-2014 UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 487/UBND-VP3 yêu cầu các cấp, ngành, đoàn thể trên địa bàn toàn tỉnh tiếp tục đẩy mạnh các chương trình, hoạt động nâng cao hiệu quả vận động, tuyên truyền và làm thay đổi thói quen sử dụng túi ni-lông của người dân. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở TN và MT chủ động phối hợp với các sở, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thành phố đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tác hại của chất thải túi ni-lông khó phân hủy đối với môi trường, tăng cường sản xuất và sử dụng túi ni-lông thân thiện với môi trường. Nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, hạn chế sử dụng túi ni-lông khó phân hủy và thay thế bằng các túi thân thiện với môi trường, Sở GD và ĐT đã yêu cầu các Phòng GD và ĐT, các cơ sở giáo dục trong toàn tỉnh lồng ghép trong các hoạt động BVMT như: Tuần lễ quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường, Ngày Môi trường thế giới, Ngày chủ nhật xanh, Ngày thứ bảy tình nguyện…  tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh, sinh viên toàn tỉnh về tác hại lâu dài của túi ni-lông khó phân hủy đối với môi trường; tăng cường sử dụng túi ni-lông thân thiện với môi trường tại các cơ quan, siêu thị, chợ dân sinh, trung tâm thương mại, khu dân cư... Phát động các phong trào "Một ngày không dùng túi ni-lông", "Nói không với túi ni-lông"... Sở Công thương tập trung vận động, khuyến khích doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ các loại túi tự hủy, túi thân thiện với môi trường có chất lượng tốt, chịu được nước, giá thành rẻ, sử dụng nhiều lần... Cục Thuế tỉnh, Sở Công thương tăng cường giám sát chặt chẽ việc thu nộp thuế BVMT đối với sản phẩm túi ni-lông khó phân hủy phân phối trên thị trường để đảm bảo sự công bằng trong việc thực hiện các chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với các loại túi ni-lông thân thiện với môi trường./.

 

Bài và ảnh:  Thanh Thúy