Đất nước Việt Nam được chia làm ba vùng địa lý Bắc, Trung và Nam, nên ẩm thực của mỗi miền đều có những đặc trưng riêng, đặc biệt là ẩm thực trong những ngày Tết Nguyên đán...
 |
| Người miền Nam gói bánh tét trong dịp Tết. |
Nhắc tới Tết miền Bắc, đầu tiên là món bánh chưng, bánh giầy. Bánh chưng thể hiện lòng biết ơn của con cháu đối với cha ông, đất trời xứ sở và là loại bánh duy nhất có lịch sử lâu đời trong ẩm thực truyền thống Việt Nam còn được sử sách nhắc lại. Gói và nấu bánh chưng, ngồi canh nồi bánh chưng trên bếp lửa đã trở thành một tập quán, văn hóa sống trong các gia đình người Việt, đặc biệt phía Bắc, mỗi dịp Tết đến xuân về. Bên cạnh bánh chưng là bánh giầy, được coi là đặc trưng cho bầu trời trong tín ngưỡng của người Việt.
Người Bắc có câu: Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ/ Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh... Không có thịt mỡ, không có dưa hành, không có bánh chưng là không phải ngày Tết. Điều đó làm nên nét đặc trưng của món ăn ngày Tết. Bánh chưng ăn dễ ngán nên cần có thêm đĩa dưa hành muối. Trên mâm cỗ cổ truyền của người Hà Nội không thể thiếu món giò lụa và thịt gà có mấy sợi lá chanh ở trên. Ngoài ra, người miền Bắc còn có món thịt đông ăn trong ba ngày Tết, đây là món ăn dễ làm lại rất phù hợp với khí hậu lạnh...
 |
| Dưa món, món ăn không thể thiếu trong bữa cỗ Tết của người miền Trung. |
Ở miền Trung và miền Nam, ngày Tết gói bánh tét. Bánh tét được gói bằng lá chuối với các nguyên liệu giống như bánh chưng, chỉ khác là gói thành hình trụ dài chứ không phải hình vuông như bánh chưng. Khi ăn cắt thành từng khoanh, ở giữa nhân đậu xanh và thịt mỡ nổi lên như nhụy hoa. Bánh tét được coi là dạng nguyên thủy của bánh chưng. Là biểu tượng cho tín ngưỡng phồn thực của người Việt xưa.
Ngày Tết ở miền Trung, không thể thiếu những món ăn dân dã như dưa món, nem chua, tré, thịt dầm bên cành mai vàng sắc nắng. Mâm cỗ cúng Tết miền Trung nấu khéo, nhìn thấy trong đó âm hưởng của sự chắt chiu, của sự chia sẻ. Mỗi món ăn đều được chia ra từng đĩa nhỏ mà không dồn vào một đĩa lớn, với những món chính: Rau sống, chả ram, canh bún, cơm trắng, đồ xào, thịt kho và đôi khi có cả cá kho hoặc thêm cà ri, con gà luộc…
Tết Nguyên đán của người dân phương Nam mộc mạc, đơn giản. Nét đặc trưng nhất của ngày Tết miền Nam chính là lúc cả nhà quây quần chuẩn bị gói các đòn bánh tét giống như người miền Bắc gói bánh chưng. Bánh tét có nhiều loại: Bánh tét chay không nhân, bánh tét mặn, bánh tét ngọt và bánh tét nhân thập cẩm. Đòn bánh tét gói khéo léo có thể để tới nửa tháng trong khí hậu nóng bức của miền Nam. Người Nam Bộ thường ăn bánh tét với món thịt kho cùng trứng vịt và nước cốt dừa, kèm với củ kiệu muối.
 |
| Mâm cỗ Tết của người miền Bắc. Ảnh: Hoài Nam |
Ở vùng nông thôn Nam Bộ, 4 món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên đán là thịt hầm, thịt kho tàu, mướp đắng nhồi thịt lợn băm và nem bì. Món thịt hầm bắt buộc là phải thịt bắp đùi kho, hầm nhừ với vài vị thuốc bắc. Món này chỉ dùng để nhắm rượu hoặc ăn chơi chứ không ăn với cơm. Thịt kho tàu phải là thịt lợn ba chỉ thái to kho với dừa xiêm. Món mướp đắng nhồi thịt lợn băm phải được hầm thật khéo sao cho quả mướp đắng không bị nát mà thịt bên trong vừa chín tới. Rau ăn kèm với những món ăn trên là dưa giá. Những món ăn trên chỉ để cúng và ăn đến mồng hai Tết. Sang ngày mồng ba Tết lại cúng và ăn những món ăn khác như gà, cá...
Theo qdnd.vn
