Mặc dù đã được nghe thông tin trên đài truyền thanh của phường và trực tiếp từ tổ trưởng dân phố về việc từ tháng 9 này sẽ nhận lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng qua hệ thống bưu điện, nhưng nhiều đối tượng hưu trí ở tổ dân phố 25, phường Hạ Long (TP Nam Định) vẫn chưa cảm thấy “thông suốt” cho lắm. Một số người còn tỏ ra băn khoăn vì thấy phương thức này quá rườm rà. Có mặt tại điểm chi trả ở nhà ông Vỵ, số nhà 11M, Ô 19 vào chiều 5-9 vừa qua, chúng tôi nhận thấy những băn khoăn của người dân là hoàn toàn có cơ sở. Do không được lĩnh thay, lại tập trung đông người đến lĩnh một lúc mà không có chỗ để xe nên vợ chồng ông bà Trần Văn T, Nguyễn Thị Q thay vì chỉ cần 1 người ông hoặc bà đi lĩnh như trước đây, nay phải đi cả hai, đổi nhau người trông xe, người vào lĩnh. Khi được hỏi về việc chuyển sang phương thức chi trả mới có gì khó khăn, bà Nguyễn Thị M tuy không bức xúc về việc phải chờ đợi lâu song lại bày tỏ mối quan ngại về việc ủy quyền. Trong trường hợp sức khỏe yếu hoặc không thể đến lĩnh vì lý do nào đó cần ủy quyền cho con cái, người thân thì giấy ủy quyền chỉ có thời hạn trong vòng 6 tháng. Mỗi giấy ủy quyền khi xin xác nhận của phường mất 10 nghìn đồng lệ phí thủ tục chứng thực khiến nhiều người không thấy thoải mái. Một số trường hợp đặc biệt như bà C chẳng may chồng mất, 2 con trai đều mắc nghiện thì còn đáng lo hơn, bà bảo bây giờ khỏe chân mạnh tay còn đi lĩnh được, sau này lúc "trái gió, trở trời" chẳng biết ủy quyền cho ai…
Ở tỉnh ta, từ 1-8-2013, BHXH tỉnh phối hợp với Bưu điện tỉnh triển khai thí điểm việc chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng qua hệ thống bưu điện tại huyện Nghĩa Hưng. Từ 1-9-2013, phương thức này tiếp tục được triển khai tại 9 huyện, thành phố còn lại. Đối với các huyện, việc chi trả theo quy định mới được áp dụng ngay trên toàn địa bàn. Riêng Thành phố Nam Định, do địa bàn rộng, đông đối tượng hưởng nên sẽ triển khai dần theo lộ trình đến hết năm 2013. Để chuẩn bị cho việc triển khai phương thức chi trả mới đạt hiệu quả cao, BHXH tỉnh đã ký hợp đồng dịch vụ quản lý người hưởng và chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng với Bưu điện tỉnh; phối hợp tập huấn nghiệp vụ chính sách kỹ năng giao tiếp và xử lý tình huống, những yêu cầu về dịch vụ mới của ngành BHXH và Bưu điện cho nhân viên các bưu cục trên địa bàn. Mục tiêu thực hiện chi trả theo phương thức này hướng tới việc giám sát, quản lý các đối tượng thụ hưởng sẽ chặt chẽ và chính xác hơn; công tác chi trả mang tính chuyên nghiệp hơn; việc bảo đảm an toàn tiền mặt tốt hơn. Thời gian đầu, ngành Bưu điện sẽ phối hợp với ngành BHXH và những người làm công tác chi trả cũ nắm rõ đối tượng thụ tưởng, giải quyết các vấn đề thắc mắc phát sinh, tạo mọi điều kiện để người thụ hưởng được nhận tiền một cách đầy đủ, nhanh chóng, thuận lợi, tránh các trường hợp sai sót làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người thụ hưởng.
Tuy nhiên, những bất cập của phương thức chi trả mới cần được các cơ quan BHXH và Bưu điện nắm bắt kịp thời và cần sớm khắc phục. Theo ý kiến của phần đông người dân, các thủ tục hành chính của phương thức chi trả này còn rườm rà, phiền hà so với trước đây. Hơn 15 năm qua, người hưởng chế độ BH đã quen với việc lĩnh tiền theo phương thức cũ. Người trong cùng thôn, xóm, tổ dân phố do đã quá quen biết nên hằng tháng, trong khoảng thời gian từ mồng 5-10, tiện ngày nào thì vợ, chồng hoặc con đều có thể đến người đại diện chi trả lĩnh tiền cho nhau. Nay kể cả vợ, chồng lĩnh thay cho nhau đều cần phải có giấy ủy quyền có xác nhận của địa phương. Mặc dù điều này nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người được hưởng theo đúng quy định của ngành BHXH nhưng vẫn gây cho đối tượng được hưởng cảm giác phức tạp hóa việc nhận lương hưu. Bên cạnh đó, người lĩnh phải trực tiếp đến lấy vào một thời điểm quy định nên những người ốm đau đột xuất hoặc có việc đi vắng trong thời gian này cũng gặp khó khăn. Địa điểm chi trả mặc dù theo quy định không được cách xa địa điểm cũ trong vòng 2km nhưng trên thực tế với những xã, phường rộng, đông đối tượng hưởng hoặc có địa hình trải dài thì việc này cũng khó đảm bảo. Phạm vi 2km đối với người cao tuổi mà phải đi bộ thì cũng là khoảng cách không ngắn. Chưa kể những vướng mắc về quyền lợi phải phản ánh qua ngành Bưu điện rồi mới đến được cơ quan BHXH sẽ kéo dài thời gian giải quyết sự việc. Triển khai một phương thức mới, tất nhiên ban đầu sẽ không tránh khỏi những khó khăn, ngành Bưu điện cần có thời gian rút kinh nghiệm trong quá trình triển khai để việc chi trả cho người thụ hưởng được thực hiện một cách thuận lợi nhất./.
Lam Hồng
