Ngày xưa, người nông dân Việt Nam quan niệm trong cuộc đời mỗi con người có ba việc lớn phải làm đó là: “Tậu trâu, cưới vợ, làm nhà”. Trong đó, làm nhà được coi là việc quan trọng nhất của cả cuộc đời vì theo các cụ có “An cư mới lạc nghiệp” (nghĩa là chỗ ở có yên ổn mới lo được sự nghiệp). Quan niệm ấy đến nay vẫn gắn bó với người dân Việt Nam. Bởi thế ai cũng phấn đấu để có được một chỗ ở, một cơ ngơi riêng. Nhiều người đến cuối đời mới cố xây được một ngôi nhà mặc dù sống chẳng được bao lâu nhưng sau này để lại cho con cháu. Có người khi chết vẫn chưa có chỗ nương thân thì rất khổ tâm.
Với ý nghĩa như vậy nên người Việt Nam có tục mừng nhà mới. Khi làm xong một ngôi nhà mới (thậm chí chỉ sửa chữa, nâng cấp nhà hay di chuyển đến nơi ở mới) chủ nhà đều sắm lễ cúng thổ công, lễ tạ long mạch và kính cáo mời tổ tiên ông bà về ngự theo nơi ở mới... Còn hàng xóm, láng giềng cũ, mới, anh em bạn bè, họ hàng thân thích được mời đến uống chén rượu, chén trà mừng cho gia chủ, chúc cho gia chủ bình yên, làm ăn gặp may mắn, phát đạt.
Hương Tú (biên soạn)