Những năm qua, mạng lưới khám, chữa bệnh bằng y dược học cổ truyền trên địa bàn tỉnh đã được củng cố. Hiện nay, tỉnh ta có 1 Bệnh viện Y học cổ truyền (YHCT) tỉnh với quy mô 110 giường bệnh, 4 bệnh viện đa khoa có khoa YHCT, 8 bệnh viện đa khoa có tổ YHCT lồng ghép với khoa nội, phục hồi chức năng. Tuyến y tế cơ sở có 229 trạm y tế xã, phường, thị trấn trong đó, 204 trạm y tế đạt chuẩn quốc gia về y tế xã giai đoạn 2001-2010, có vườn thuốc nam mẫu và có hoạt động khám chữa bệnh bằng y, dược học cổ truyền. Bên cạnh đó, mạng lưới khám, chữa bệnh bằng y, dược học cổ truyền ngoài công lập cũng phát triển mạnh. Hiện có 10/10 huyện, thành phố có tổ chức hội đông y hoạt động; 205/229 xã, phường, thị trấn có chi hội đông y với các phòng chẩn trị của hội viên, hằng năm đã tích cực tham gia khám, chữa bệnh cho nhân dân địa phương bằng các phương pháp dùng thuốc và không dùng thuốc. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh hiện có 344 cơ sở hành nghề YHCT. Các cơ sở cơ bản chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về hành nghề y, YHCT, quy chế chuyên môn; đảm bảo an toàn trong khám, chữa bệnh.
Trên địa bàn tỉnh hiện có 4 Cty sản xuất thuốc từ dược liệu có trang thiết bị hiện đại là Cty CP Nam Dược, Cty CP Dược phẩm Trường Thọ, Cty CP Dược phẩm Nam Hà, Cty TNHH Dược phẩm Hoa Sen, với doanh thu hằng năm trên 300 tỷ đồng. Việc sưu tầm, khai thác ứng dụng các bài thuốc hay, các cây thuốc quý và những kinh nghiệm trong phòng và chữa bệnh bằng y, dược học cổ truyền tại các Cty này trong những năm gần đây đã có chuyển biến tích cực. Các thầy thuốc YHCT đã phối hợp với các doanh nghiệp dược trên địa bàn kế thừa các bài thuốc hay, áp dụng phương pháp bào chế hiện đại, đưa vào sản xuất trên quy mô công nghiệp mang lại hiệu quả cao. Các sản phẩm sản xuất từ dược liệu của Cty CP Nam Dược đạt giải thưởng Chất lượng vàng quốc gia do Bộ KH và CN và Hiệp hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam trao tặng. Các loại dược liệu được nuôi trồng tại các gia đình, trạm y tế làm thuốc và gia vị. Tại 2 huyện Giao Thủy và Hải Hậu, nhiều hộ dân đã nuôi trồng một số loại dược liệu theo hợp đồng với các Cty như nuôi giun và trồng cây đinh lăng cho Cty CP Nam Dược.
 |
| Cty Dược phẩm Tâm Bình khám chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho đối tượng chính sách, bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn tại huyện Nghĩa Hưng. |
Tuy nhiên, chất lượng công tác khám chữa bệnh bằng y, dược học cổ truyền trên địa bàn tỉnh vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Hiện tại, Bệnh viện YHCT tỉnh đang gặp khó khăn do cơ sở hạ tầng xuống cấp, trang thiết bị phục vụ cho công tác chuyên môn vừa lạc hậu vừa thiếu; đội ngũ cán bộ chuyên ngành y, dược học cổ truyền thiếu hụt về số lượng, đặc biệt là đội ngũ cán bộ chuyên sâu như bác sỹ, dược sỹ đại học. Hệ thống thiết bị phục vụ công tác bào chế, sao tẩm, sắc thuốc của bệnh viện đã lạc hậu. Ở các bệnh viện đa khoa tuyến huyện, cán bộ chuyên môn làm công tác khám, chữa bệnh theo phương pháp y, dược học cổ truyền chủ yếu là y sỹ nên chất lượng điều trị chưa cao. Ở các trạm y tế cơ sở, cán bộ được đào tạo về y, dược học cổ truyền thiếu, đa phần là cán bộ kiêm nhiệm. Nguồn nhân lực thiếu hụt, trong khi đó chưa có cơ chế, chính sách tuyển dụng đối với đội ngũ lương y, lương dược. Mặt khác do sự hiểu biết của người dân về những lợi ích của y, dược cổ truyền còn hạn chế nên tỷ lệ người dân điều trị bằng y, dược học cổ truyền và điều trị kết hợp với y học hiện đại ở các tuyến còn thấp. Tại các cơ sở khám, chữa bệnh YHCT tư nhân, một số phòng chẩn trị YHCT trên biển hiệu cơ sở ghi “Nhà thuốc gia truyền” hoặc “Nhà thuốc đông y gia truyền”, có tủ quầy thuốc nhưng chưa chấp hành đầy đủ việc dán nhãn bằng tiếng Việt; việc bảo quản thuốc và kiểm tra tránh mốc, mọt chưa thường xuyên; sổ ghi bệnh nhân còn sơ sài, thiếu cột mục, còn viết sai, viết tắt tên vị thuốc. Có 7 cơ sở có triển khai chữa bệnh bằng châm cứu nhưng chỉ có 3 cơ sở có phòng riêng, có giường châm cứu; đa số các cơ sở này chưa đảm bảo khâu tiệt trùng kim, hấp sấy kim bằng nồi hấp sấy.
Thực hiện Kế hoạch số 40/KH-UBND năm 2011 của UBND tỉnh về phát triển y, dược cổ truyền Việt Nam đến năm 2020 với mục tiêu: Hiện đại hóa và phát triển mạnh y, dược cổ truyền trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; củng cố và phát triển tổ chức, mạng lưới y, dược cổ truyền, từ nay đến năm 2015, ngành Y tế đang tập trung củng cố tổ chức bộ máy quản lý y, dược cổ truyền và phát triển mạng lưới khám, chữa bệnh, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu. Trước mắt, Sở Y tế sẽ thành lập bộ môn y dược cổ truyền tại Trường Trung cấp y tế; xây dựng chương trình và mở mã ngành đào tạo y sỹ, lương y, lương dược; phát triển đội ngũ giáo viên, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị giảng dạy, cơ sở thực hành phục vụ công tác đào tạo cán bộ y dược cổ truyền. Thực hiện đề án đầu tư, nâng cấp Bệnh viện YHCT tỉnh, phấn đấu đến năm 2015, đạt Bệnh viện hạng II với quy mô 150 giường bệnh, phát triển thành trung tâm YHCT kỹ thuật cao, với cơ sở hạ tầng và trang thiết bị kỹ thuật hiện đại; có thể thực hiện các kỹ thuật chuyên sâu trong khám, chữa bệnh và các chức năng nhiệm vụ khác như: huấn luyện đào tạo, nghiên cứu khoa học, chỉ đạo tuyến và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực YHCT. Đầu tư phát triển mạng lưới khám, chữa bệnh bằng y, dược học cổ truyền từ tuyến tỉnh đến cơ sở. Phấn đấu đến năm 2015, 100% trạm y tế xã, phường, thị trấn có phòng khám và điều trị bằng y, dược học cổ truyền riêng biệt và có diện tích đất để triển khai vườn thuốc mẫu; hướng dẫn nhân dân địa phương kỹ thuật trồng, thu hái và sử dụng thuốc nam chữa một số chứng bệnh thông thường. Hội Đông y tỉnh tăng cường bồi dưỡng chuyên môn, kế thừa, bảo tồn và phát triển y, dược cổ truyền; xây dựng, kiện toàn tổ chức Hội các cấp, nhất là cấp xã; phối hợp với trạm y tế xã, phường, thị trấn tăng cường khám, chữa bệnh bằng phương pháp YHCT./.
Bài và ảnh: Minh Thuận
