Chiều 6-12-2016, Chính phủ tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai công tác sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) giai đoạn 2016-2020. Đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ chủ trì hội nghị. Dự hội nghị còn có đồng chí Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; các Phó Thủ tướng Chính phủ: Phạm Bình Minh, Vương Đình Huệ, Trương Hòa Bình, Vũ Đức Đam; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương. Ở điểm cầu tỉnh ta, có đồng chí Ngô Gia Tự, Ủy viên Ban TVTU, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp tỉnh; lãnh đạo một số doanh nghiệp.
 |
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo. Ảnh: Thống Nhất - TTXVN |
Trong giai đoạn 2011-2015, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng Cty Nhà nước đã triển khai quyết liệt tái cơ cấu DNNN và đạt được những kết quả tích cực, cơ bản hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ và kế hoạch đề ra. Cơ chế, chính sách về đổi mới tổ chức, quản lý doanh nghiệp, về tái cơ cấu DNNN đã được ban hành khá đầy đủ, đồng bộ, tạo khung pháp lý thuận lợi để các DNNN đẩy mạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh và thực hiện tái cơ cấu. Thực hiện Đề án tổng thể sắp xếp, đổi mới DNNN trực thuộc đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng Cty Nhà nước đã sắp xếp được 591 doanh nghiệp (đạt 96% kế hoạch); trong đó: cổ phần hóa 499 doanh nghiệp và bộ phận doanh nghiệp (đạt 96,3% kế hoạch); sáp nhập, hợp nhất 48 doanh nghiệp; giải thể 17 doanh nghiệp; phá sản 8 doanh nghiệp; bán, giao: 10 doanh nghiệp; chuyển thành Cty TNHH nhiều thành viên 8 doanh nghiệp. Lũy kế đến nay tổng số DNNN đã sắp xếp là 5.950 doanh nghiệp, trong đó cổ phần hóa 4.460 doanh nghiệp. Sau 15 năm, DNNN đã giảm mạnh về số lượng, đặc biệt là những doanh nghiệp quy mô nhỏ, doanh nghiệp kém hiệu quả, doanh nghiệp ở các lĩnh vực Nhà nước không cần nắm giữ; đến hết tháng 10-2016 chỉ còn 718 DNNN, tập trung vào 19 ngành, lĩnh vực. Đại bộ phận DNNN có quy mô vừa và lớn, giảm nhiều về số lượng nhưng năng lực và quy mô tăng lên. Mặc dù số lượng chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong khu vực doanh nghiệp (khoảng 0,67%) nhưng DNNN vẫn nộp ngân sách đáng kể, đóng góp lớn nhất vào GDP (DNNN 28,8%, ngoài Nhà nước 11,8%, FDI 17,9%). Việc sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước đạt kết quả tích cực, số doanh nghiệp sắp xếp đạt 96% kế hoạch, doanh nghiệp cổ phần hóa đạt 96,3% kế hoạch của cả 5 năm. Tuy nhiên, một số cơ chế, chính sách liên quan đến sắp xếp, tái cơ cấu DNNN chưa được sửa đổi, bổ sung, ban hành kịp thời. Việc thoái vốn đạt được một số kết quả, tuy nhiên việc thoái vốn đầu tư ra ngoài ngành kinh doanh mới đạt 42% kế hoạch, gặp rất nhiều khó khăn do thị trường không thuận lợi, việc thoái vốn trong lĩnh vực ngân hàng còn phụ thuộc vào quá trình tái cơ cấu các tổ chức tín dụng. Một số bộ, ngành, địa phương chưa tích cực, chủ động, chưa quyết liệt chỉ đạo triển khai thực hiện tái cơ cấu DNNN.
Giai đoạn 2016-2020, nhiệm vụ tái cơ cấu DNNN còn nặng nề với nhiều khó khăn, thách thức, đòi hỏi các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế và tổng Cty Nhà nước phải tập trung chỉ đạo thực hiện nhiều biện pháp tích cực mới đạt mục tiêu đề ra. Về mục tiêu, nhiệm vụ giai đoạn 2016-2020, Chính phủ xác định, doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ 100% vốn và cổ phần chi phối chỉ duy trì trong những lĩnh vực then chốt, thiết yếu như: quốc phòng an ninh; ứng dụng công nghệ cao, đầu tư lớn ở những địa bàn quan trọng mà doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác không thể đầu tư, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội. Các doanh nghiệp này cần nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh; kiện toàn đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý và năng lực quản trị theo chuẩn mực quốc tế; được trao quyền chủ động hơn gắn với tăng cường trách nhiệm; được quản lý, giám sát chặt chẽ; công khai, minh bạch về hoạt động sản xuất, kinh doanh; bình đẳng với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác. Doanh nghiệp Nhà nước không cần nắm giữ 100% vốn hoặc cổ phần chi phối phải thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước theo cơ chế thị trường; bảo đảm công khai, minh bạch, có hiệu quả, tránh thất thoát vốn, tài sản của Nhà nước. Qua đó, thực hiện xã hội hóa và phân bổ lại theo cơ chế thị trường các nguồn lực của Nhà nước về nhân lực, đất đai, tài nguyên thiên nhiên, các yếu tố về độc quyền tự nhiên và lợi thế khác để tạo điều kiện phát triển mạnh mẽ doanh nghiệp tư nhân, tạo động lực nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Sau khi nghe ý kiến của các Tổng Cty, tập đoàn kinh tế, các bộ, ngành, địa phương, phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ khẳng định công tác đổi mới, sắp xếp DNNN là nhiệm vụ chính trị quan trọng trong năm 2017 của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, các tập đoàn kinh tế, Tổng Cty Nhà nước và các địa phương. Tuy nhiên, trong thời gian qua, công tác đổi mới, sắp xếp DNNN vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế... Để công tác sắp xếp, đổi mới DNNN giai đoạn 2016-2020 đạt kết quả khả quan, hiệu quả thực tế, Thủ tướng Chính phủ nêu 3 yêu cầu quan trọng là: đẩy nhanh tốc độ cổ phần hóa các DNNN để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh; khu vực DNNN phải giảm bớt về số lượng nhưng phải mạnh hơn, hiệu quả hơn, nguồn vốn sở hữu Nhà nước trong các DNNN sắp tới phải được bảo toàn và phát huy hiệu quả hơn nữa để góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giảm thiểu nợ công, nợ xấu; đẩy mạnh công tác tái cơ cấu doanh nghiệp, giải phóng nguồn lực trong các doanh nghiệp để phát triển kinh tế bền vững... Thực hiện các yêu cầu trên, các bộ, ngành và địa phương cần quyết liệt triển khai thực hiện đồng bộ 3 nhóm giải pháp trọng điểm. Thứ nhất, công tác cổ phần hóa DNNN cần xác định rõ nhóm doanh nghiệp nào Nhà nước cần giữ 100% vốn; doanh nghiệp nào Nhà nước cần giữ quyền chi phối và doanh nghiệp nào Nhà nước cần thoái vốn, rút vốn để thị trường điều tiết; lành mạnh hóa hoạt động của DNNN để đẩy nhanh tốc độ cổ phần hóa; giao trách nhiệm cho từng bộ, ngành, địa phương chịu trách nhiệm về tiến độ công tác cổ phần hóa... Thứ hai, trong quá trình thực hiện công tác cổ phần hóa cần lưu ý những vấn đề: nghiêm túc xác định đúng giá trị các DNNN thông qua tư vấn trong và ngoài nước; yêu cầu các bộ, ngành Trung ương và các địa phương nghiêm túc thực hiện đúng quy trình, tiến độ công tác thoái vốn Nhà nước; các DNNN sau cổ phần hóa một năm phải tiến hành niêm yết công khai giá trị trên thị trường để đảm bảo tính minh bạch giá trị doanh nghiệp; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trước, trong và sau quá trình cổ phần hóa để tránh thất thoát nguồn vốn Nhà nước trong các doanh nghiệp... Thứ ba, tăng cường công tác quản trị doanh nghiệp sau cổ phần hóa: xác định rõ mục tiêu của các doanh nghiệp; tăng cường công tác quản trị toàn diện doanh nghiệp để tăng hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp... Để thực hiện và hoàn thành các nhiệm vụ, công tác đổi mới, sắp xếp doanh nghiệp giai đoạn 2016-2020, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành Trung ương, các địa phương cần quyết liệt, nghiêm túc triển khai đúng quy định, đảm bảo tiến độ, công khai, minh bạch... để đạt hiệu quả cao nhất./.
Thành Trung
