Việc quyết định tổ chức tiêm vắc-xin trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) quốc gia tại các điểm tiêm dịch vụ là một quyết định mạnh mẽ của Bộ Y tế. Tuy nhiên, hiện đang diễn ra nghịch lý, trong khi vắc-xin miễn phí luôn sẵn có thì vắc-xin dịch vụ luôn trong tình trạng khan hiếm vì nhiều ông bố, bà mẹ có tâm lý chuộng vắc-xin dịch vụ hơn. Để rõ hơn về chất lượng vắc-xin dịch vụ và vắc-xin trong Chương trình TCMR, GS, TS Nguyễn Trần Hiển, Chủ nhiệm Chương trình TCMR đã có cuộc trao đổi với báo chí.
Phóng viên (PV): Thưa GS, gần đây xảy ra hiện tượng phụ huynh chấp nhận vất vả, xếp hàng hàng giờ tại các Trung tâm tiêm chủng để tiêm được cho con liều vắc-xin dịch vụ? Có phải do người dân đang hiểu vắc-xin dịch vụ tốt hơn và an toàn hơn vắc-xin của Chương trình TCMR?
GS, TS Nguyễn Trần Hiển: Thời gian vừa qua, trước các thông tin về tình hình dịch bệnh có nguy cơ bùng phát ở những trẻ chưa có miễn dịch, nhiều phụ huynh đã lo lắng và chủ động đưa con em mình đi tiêm vắc-xin. Chúng tôi hoan nghênh điều này và rất vui khi mọi người dân đã hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của tiêm vắc-xin trong dự phòng chủ động các bệnh nhiễm trùng, các bệnh có thể dự phòng bằng vắc-xin. Tuy nhiên, mọi người không nên vì quá lo lắng về độ an toàn của vắc-xin trong Chương trình TCMR mà chỉ đưa con em mình đi tiêm vắc-xin dịch vụ. Các kết quả đánh giá nguyên nhân các phản ứng sau tiêm vắc-xin trong Chương trình TCMR thời gian qua đều cho thấy không liên quan đến chất lượng vắc-xin, mà chủ yếu là do trùng hợp ngẫu nhiên với các bệnh lý khác sẵn có của trẻ tại thời điểm sau tiêm chủng. Các vắc-xin được sử dụng trong Chương trình TCMR đáp ứng được các yêu cầu, tiêu chuẩn về an toàn và chất lượng của Tổ chức Y tế Thế giới. Các mẫu vắc-xin cũng đã được kiểm tra, khẳng định về tính an toàn tại Viện Kiểm định quốc gia vắc-xin và sinh phẩm y tế cũng như tại các phòng xét nghiệm quốc tế. Chất lượng và độ an toàn của vắc-xin sử dụng trong Chương trình TCMR không khác gì so với các vắc-xin sử dụng trong tiêm chủng dịch vụ.
PV: Thưa GS, với 10/12 loại vắc-xin là do trong nước sản xuất, sự thành công của Chương trình TCMR đã đạt được những thành tựu gì?
GS, TS Nguyễn Trần Hiển: Thành quả của Chương trình TCMR ở Việt Nam trong 30 năm qua đã chứng minh tính an toàn, hiệu quả của các vắc-xin này, làm thay đổi về cơ bản cơ cấu bệnh tật ở trẻ em. Chúng ta đã thanh toán được bệnh đậu mùa vào cuối những năm 70 của thế kỷ trước, bại liệt vào năm 2000, loại trừ được uốn ván sơ sinh vào năm 2005 và đang tiến tới loại trừ sởi và khống chế viêm gan B trong vài năm tới. Một minh chứng nữa là chiến dịch tiêm vắc-xin sởi - rubella cho gần 20 triệu trẻ em từ 1-14 tuổi trong thời gian qua đã cho thấy, hầu như không có dịch sởi bùng phát trong mùa đông xuân này. Những thành quả này góp phần để Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển thiên niên kỷ thứ tư, đó là giảm hai phần ba tỷ lệ tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi trong giai đoạn 1990-2015. Có thể nói, đây là một trong những thành tựu lớn nhất mà ngành Y tế đã đạt được trong bối cảnh Việt Nam còn là một nước nghèo, thu nhập bình quân đầu người còn thấp. Thành tích này đã được bạn bè quốc tế ca ngợi và khâm phục.
 |
| Ảnh minh hoạ/Internet. |
PV: Trong thời gian qua, số lượng trẻ em được tiêm vắc-xin 5 trong 1 và các vắc-xin khác của Chương trình TCMR có biến động không, thưa GS?
GS, TS Nguyễn Trần Hiển: Sau hàng loạt các cố gắng nỗ lực của ngành Y tế, tỷ lệ tiêm vắc-xin 5 trong 1 và các vắc-xin khác như sởi, bại liệt, quai bị... trong Chương trình TCMR năm 2014 vừa qua là khá cao, đạt hơn 95% ở trẻ em dưới 1 tuổi. Điều đó chứng tỏ người dân vẫn tin tưởng vào độ an toàn và chất lượng của vắc-xin 5 trong 1 và các vắc-xin khác trong Chương trình TCMR.
PV: GS có lời khuyên nào đến các bà mẹ để họ luôn tin tưởng vào vắc-xin trong Chương trình TCMR?
GS, TS Nguyễn Trần Hiển: Tôi muốn nói rằng, các bà mẹ hãy tin tưởng là ngành Y tế đã, đang và sẽ cố gắng với hết tinh thần trách nhiệm của mình để bảo đảm tiêm vắc-xin là an toàn và hiệu quả nhằm tiếp tục duy trì những thành quả to lớn của Chương trình TCMR ở Việt Nam. Các bà mẹ cũng tin tưởng về tính an toàn và chất lượng các vắc-xin dùng trong Chương trình TCMR và chủ động đưa con em đi tiêm vắc-xin đúng lịch, đủ số mũi tiêm với tỷ lệ tiêm chủng cao, chứ không phải có dịch mới đi tiêm vắc-xin, bảo đảm miễn dịch chủ động dự phòng hiệu quả. Tuy nhiên, không có vắc-xin nào là an toàn 100%. Do đó, để giảm thiểu các nguy cơ phản ứng sau tiêm, khi đưa con đi tiêm chủng, các bà mẹ cần mang theo sổ tiêm chủng của trẻ và thông báo cho cán bộ y tế về tình trạng sức khỏe của con mình, như tiền sử quá trình sinh đẻ, bệnh tật, tiêm chủng của trẻ, đặc biệt lưu ý các phản ứng mạnh với lần tiêm trước như sốt cao, quấy khóc kéo dài, nôn trớ, phát ban, sưng nề vùng tiêm... để có chỉ định tiêm vắc-xin phù hợp. Trẻ cần được theo dõi 30 phút tại điểm tiêm chủng và tiếp tục theo dõi tại nhà ít nhất 48 giờ sau tiêm chủng. Cần đưa ngay trẻ tới bệnh viện hoặc cơ sở y tế nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường sau tiêm chủng như: Sốt cao, co giật, khóc thét, quấy khóc kéo dài, ngủ li bì, bỏ bú, khó thở, tím tái... để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Một lần nữa tôi khẳng định là các vắc-xin trong Chương trình TCMR vẫn được cung cấp đầy đủ, vì nhờ có sự bảo đảm kinh phí của Chính phủ và hỗ trợ của Liên minh toàn cầu về vắc-xin và tiêm chủng (GAVI) trong việc triển khai kế hoạch tiêm chủng vắc-xin miễn phí cho tất cả trẻ em theo lịch tiêm chủng.
PV: Xin cảm ơn GS!
Theo qdnd.vn
