(Bài phát biểu của đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ tại hội nghị)
Kính thưa đồng chí Cao Đức Phát, Uỷ viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ NN và PTNT, Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.
Kính thưa các đồng chí lãnh đạo, đại diện các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương
Kính thưa các đồng chí và các vị đại biểu
 |
Hôm nay, tỉnh nhà tổ chức hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM và Chỉ thị số 01-CT/TU ngày 8-11-2010 của Ban TVTU về xây dựng NTM giai đoạn 2010-2015. Thay mặt Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh, xin gửi tới các đồng chí lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và toàn thể các đồng chí, các vị đại biểu lời chúc sức khoẻ, hạnh phúc và thành đạt. Chúc hội nghị thu được nhiều kết quả tốt đẹp.
Kính thưa các đồng chí và các vị đại biểu
Căn cứ bối cảnh, tình hình và các đặc điểm, điều kiện thực tiễn cụ thể của tỉnh, Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII (nhiệm kỳ 2010-2015) đã đề ra một trong những định hướng rất quan trọng và cơ bản là: “Tập trung lãnh đạo, thực hiện có hiệu quả Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khoá X) “Về nông nghiệp, nông dân và nông thôn”. Đẩy nhanh quá trình xây dựng NTM, trong đó chú trọng phát huy vai trò chủ thể của nông dân và cộng đồng thôn, xóm; tăng cường sự hướng dẫn và thực hiện đồng bộ các giải pháp, cơ chế khuyến khích của Nhà nước trên các lĩnh vực: hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, khuyến nông, chuyển nghề, đào tạo nghề… Tổng kết các mô hình làm điểm và mở rộng trong toàn tỉnh với lộ trình hợp lý, phấn đấu năm 2015 có 30-40% số xã, năm 2020 có 60-70% số xã đạt tiêu chí NTM”.
Để cụ thể hoá Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII và triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM của Chính phủ, Ban TVTU đã ban hành Chỉ thị số 01-CT/TU ngày 8-11-2010.
Sau hơn 2 năm tổ chức chỉ đạo và triển khai thực hiện, chúng ta đã đạt được những kết quả và kinh nghiệm bước đầu nhưng rất quan trọng như trong báo cáo sơ kết đã nêu và các ý kiến tham luận tại hội nghị này đã khẳng định, bổ sung và làm rõ thêm. Trong đó, có thể rút ra một số điểm nổi bật là:
1. Nghị quyết Trung ương 7 (khoá X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn của BCH Trung ương Đảng; chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM của Chính phủ là những chủ trương, chính sách đúng đắn, phù hợp với thực tiễn và hợp lòng dân. Trên cơ sở này, tỉnh Nam Định đã cụ thể hoá sự lãnh đạo của Đảng và chính sách của Nhà nước một cách khá đồng bộ, bài bản, kịp thời và phù hợp với đặc điểm cụ thể của tỉnh và các địa phương. Cấp uỷ, chính quyền, hệ thống chính trị thảo luận, bàn bạc, ra nghị quyết và kế hoạch, chương trình hành động, xác định rõ trong kế hoạch hằng năm từ tỉnh đến huyện, xã và tới tận chi bộ Đảng và chi hội các tổ chức đoàn thể ở cơ sở. Hằng năm đều có sơ kết, rút kinh nghiệm và chỉ đạo bổ sung. Đây là một yếu tố hết sức quan trọng trong việc tổ chức triển khai có kết quả chủ trương Nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng NTM trong thực tiễn.
2. Thông qua công tác học tập, quán triệt chủ trương, chính sách về xây dựng NTM, cùng với quá trình tìm tòi, vận dụng trong thực tiễn, trong 2 năm đầu thực hiện, từ tỉnh tới cơ sở đã cơ bản hình thành được phương pháp, cách thức, bước đi trong xây dựng NTM phù hợp với đặc điểm cụ thể của tỉnh và các địa phương trong tỉnh. Đã lựa chọn đúng và tổ chức thực hiện có kết quả thực chất khâu đột phá là dồn điền đổi thửa. Các vấn đề thuộc về phương pháp như: Lựa chọn các tiêu chí có thế mạnh, có điều kiện thuận lợi để triển khai trước; ưu tiên đầu tư làm trước các công trình phục vụ phát triển kinh tế - xã hội như thuỷ lợi, giao thông, công trình phúc lợi xã hội; kế thừa tối đa các công trình hiện có kết hợp với cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới phù hợp với điều kiện cụ thể, phương châm “làm từ đồng về làng, làm từ hộ ra thôn xóm, từ thôn xóm lên xã. Xã lo công trình chính của xã; các thôn xóm vận động nhân dân xây dựng các công trình của thôn xóm; các hộ dân lo cải tạo ao, vườn, sân, ngõ, 3 công trình vệ sinh gia đình. Lấy thôn xóm làm đơn vị cơ sở và hộ gia đình là hạt nhân để vận động xây dựng NTM” được xuất phát từ thực tiễn, còn cần được bổ sung hoàn chỉnh thêm nhưng đã khẳng định tính đúng đắn trong quá trình xây dựng NTM ở Nam Định. Một số địa phương như Hải Hậu đã cụ thể hoá bộ tiêu chí quốc gia thành 12 tiêu chí xây dựng xóm NTM, 8 tiêu chí xây dựng gia đình NTM; Nghĩa Hưng đã cụ thể hoá cơ chế đầu tư đối với các công trình xây dựng NTM và nhiều cách làm hay của các địa phương khác đã thể hiện tính chủ động, sáng tạo trong vận dụng chính sách vào thực tiễn của các địa phương và trong quá trình này đã xuất hiện những mô hình, cách làm hiệu quả.
3. Công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, phổ biến các nội dung về xây dựng NTM đã được triển khai kịp thời, bước đầu đã làm chuyển biến nhận thức của đông đảo nhân dân, cán bộ, đảng viên ở cơ sở từ chỗ hiểu làm NTM như một dự án, làm một cách thụ động theo cấp trên, trông chờ ỷ lại vào cấp trên… đến chỗ hiểu xây dựng NTM là do mình làm chủ thể, là làm cho chính mình, cho xóm mình, xã mình, lấy nội lực là chính, thắt lưng buộc bụng bây giờ để lo cho tương lai mai sau. Đây chính là yếu tố nền tảng, động lực của quá trình xây dựng NTM một cách bền vững. Từ chuyển biến nhận thức đã dẫn tới sự đồng thuận, đồng lòng của các tầng lớp nhân dân, các chức sắc tôn giáo, doanh nghiệp, người Nam Định xa quê hương. Ở tỉnh ta, thu nhập của người dân chưa cao, đồng đất thì toàn bờ xôi ruộng mật, tấc đất, tấc vàng nhưng nhân dân đã tự nguyện đóng góp sức người, sức của rất lớn. Các hộ nông dân trong tỉnh đã góp 2.361ha đất và nhiều tỷ đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng, chỉnh trang đồng ruộng. Có gia đình đã tự nguyện góp 200m2 đất mặt đường trục chính của xã; có gia đình đã lấy đất ở trong vườn nhà để làm đường thôn xóm; có những vị chức sắc tôn giáo đã vận động và tự mình đóng góp nhiều triệu đồng để xây dựng công trình giao thông, phúc lợi công cộng… Có rất nhiều ví dụ như vậy ở các địa phương và ở đây chúng ta càng hiểu sâu sắc thêm lời dạy của Bác Hồ kính yêu “dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”; càng thấy rõ chỉ có thể thực hiện thành công chương trình xây dựng NTM khi phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nhân dân, dưới sự giám sát của nhân dân.
4. Trong điều kiện tỉnh và các địa phương còn nghèo, nhưng đã cố gắng tập trung nguồn lực ngân sách, xây dựng cơ chế hỗ trợ vốn; ban hành một số cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư, sản xuất kinh doanh; chỉ đạo lồng ghép và sử dụng các nguồn vốn ngân sách, các nguồn từ doanh nghiệp và người dân. Đây chính là cách thức để giải quyết bài toán về vốn cho xây dựng NTM. Thực tế ở 96 xã tham gia xây dựng NTM của tỉnh, trong 2 năm qua đa số các công trình có các nguồn vốn kết hợp thì nguồn vốn của nhân dân và xã hội đóng góp đều vượt quá 50% mức đầu tư của công trình.
5. Chúng ta rất vui mừng về kết quả cụ thể trong 2 năm xây dựng NTM như báo cáo sơ kết đã nêu, nhưng điều quan trọng nhất, vui mừng nhất là đã có sự hưởng ứng tích cực, tham gia hiệu quả, thi đua nhau làm NTM của người dân và các địa phương, thông qua phong trào này đã thể hiện rất rõ tính năng động, sáng tạo, sự đóng góp lớn lao của các tầng lớp nhân dân.
Thay mặt Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh, tôi xin nhiệt liệt chúc mừng, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả quan trọng của các cấp, các ngành đã đạt được trong xây dựng NTM 2 năm vừa qua.
Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo tỉnh, tôi xin chân thành cảm ơn sự quan tâm sâu sắc, sự lãnh đạo sát sao, có hiệu quả của Đảng và Nhà nước; tình cảm, sự giúp đỡ, phối hợp, chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời của Ban Chỉ đạo chương trình xây dựng NTM Trung ương và các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương đã giành cho Nam Định trong thực hiện các nhiệm vụ chính trị của tỉnh và việc triển khai chương trình xây dựng NTM.
Kính thưa các đồng chí và các vị đại biểu
Cùng với kết quả đạt được, trong quá trình xây dựng NTM còn bộc lộ một số hạn chế, khó khăn như: Tiến độ triển khai có nơi còn chậm, chưa đồng đều trong toàn tỉnh; thực hiện dồn điền đổi thửa ở một vài địa phương chưa đảm bảo yêu cầu, chưa giải quyết tốt những vướng mắc, kiến nghị của một số hộ dân. Việc huy động nguồn lực của doanh nghiệp còn hạn chế. Tốc độ, kết quả chuyển dịch cơ cấu sản xuất, cơ cấu lao động và thu nhập tuy đã được nâng lên nhưng chưa mạnh.
Nguyên nhân chính của các hạn chế ở một số địa phương là do: Cấp uỷ, chính quyền, người đứng đầu chưa thật sự chủ động, quyết liệt, sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo. Quy chế dân chủ và vai trò chủ thể của người dân chưa được phát huy đúng mức. Sự phối hợp giữa các cấp, ngành trong hướng dẫn thực hiện có lúc, có việc chưa chặt chẽ, thường xuyên. Sự tham gia của một số ban, ngành, đoàn thể chưa cụ thể, thiết thực. Huy động nguồn lực chưa đáp ứng yêu cầu…
Kính thưa các đồng chí và các vị đại biểu
Tôi nhất trí với các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng NTM năm 2013 và các năm tới như báo cáo sơ kết đã nêu. Tôi đề nghị các đồng chí lãnh đạo các cấp, ngành nghiêm túc tiếp thu và tổ chức thực hiện có kết quả chỉ đạo của đồng chí Cao Đức Phát - Bộ trưởng Bộ NN và PTNT, Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM và xin nhấn mạnh một số điểm sau:
1. Tiếp tục cập nhật, rà soát, điều chỉnh các quy hoạch sản xuất, đề án xây dựng NTM cho phù hợp với thực tiễn, bảo đảm tính khả thi, xác định rõ trọng tâm và mục tiêu cụ thể theo lộ trình. Tổng kết và nhân rộng các điển hình, mô hình có hiệu quả. Tiếp tục tổng kết thực tiễn để bổ sung phương châm, cách thức xây dựng NTM của tỉnh và các địa phương.
2. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về xây dựng NTM. Bảo đảm sự tích cực, chủ động và kết quả thực chất của các địa phương, đồng thời chống khuynh hướng nóng vội hoặc thụ động, trông chờ, ỷ lại. Bảo đảm sự đồng thuận, tự nguyện, tự giác của người dân trong dồn điền đổi thửa và xây dựng NTM. Chú trọng vận động, huy động và sử dụng hiệu quả sự đóng góp của nhân dân nhưng tránh tình trạng lạm thu, đóng góp quá mức khả năng của người dân.
3. Đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp theo quy hoạch, nâng cao trình độ thâm canh, hiệu quả sản xuất gắn với công nghiệp chế biến, thị trường tiêu thụ sản phẩm. Xác định rõ cây trồng, vật nuôi, sản phẩm hàng hóa chủ lực của từng vùng sản xuất, từng địa phương. Triển khai có hiệu quả các chương trình về giống, chế biến, bảo quản sau thu hoạch. Khuyến khích, mở rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa lớn, quy mô tích tụ đất lớn, sản phẩm có giá trị cao gắn với nâng cao tỷ lệ cơ giới hóa trong các khâu sản xuất. Phát triển mạnh sản xuất vụ đông, kinh tế trang trại, gia trại theo quy hoạch. Thực hiện tốt kế hoạch đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Tăng cường các hoạt động khuyến nông, khuyến ngư, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật. Chủ động thực hiện tốt các phương án phòng chống thiên tai, dịch bệnh. Tập trung thực hiện những tiêu chí xây dựng NTM như chuyển dịch cơ cấu lao động, tăng thu nhập…; đồng thời chú ý thực hiện các tiêu chí khác mà từng địa phương có thế mạnh, điều kiện sẵn có, thuận lợi.
Rà soát, nghiên cứu điều chỉnh, bổ sung các cơ chế chính sách của tỉnh để khuyến khích, hỗ trợ xây dựng NTM, nhất là trong việc hình thành các doanh nghiệp ở nông thôn và huy động các nguồn lực xã hội. Nâng cao tỷ lệ cơ giới hóa trong các khâu sản xuất. Thực hiện cơ chế hỗ trợ xây dựng NTM của tỉnh đối với các xã không nằm trong kế hoạch xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015 nhưng đã chuẩn bị được các điều kiện cần thiết, phù hợp với ngân sách của tỉnh hằng năm.
4. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội của tỉnh tiếp tục cụ thể hóa nhiệm vụ xây dựng NTM trong kế hoạch, chương trình công tác năm 2013 và những năm tiếp theo đảm bảo cụ thể, thiết thực, thể hiện rõ nội dung, kết quả cần đạt được và gắn với tiêu chí đánh giá thi đua hằng năm.
5. Cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành thường xuyên kiểm tra, đôn đốc thực hiện, giải quyết kịp thời các vướng mắc; tăng cường kiểm tra, giám sát công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện.
Kính thưa các đồng chí và các vị đại biểu
Qua 2 năm tổ chức thực hiện chương trình xây dựng NTM, chúng ta đã nghiêm túc đánh giá kết quả và hạn chế, rút ra các kinh nghiệm bước đầu và thể hiện quyết tâm tiếp tục tập trung mọi nỗ lực, nguồn lực để tiếp tục thực hiện một cách chủ động, sáng tạo và hiệu quả. Với tinh thần đó và khí thế của phong trào thi đua "Toàn dân chung sức xây dựng NTM", chúng ta tin tưởng sẽ hoàn thành thắng lợi mục tiêu xây dựng NTM theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII và Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, xây dựng tỉnh nhà ngày càng giàu mạnh, văn minh.
Xin kính chúc các đồng chí và các vị đại biểu mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công.
Xin trân trọng cảm ơn./.
