Phạm Thành
(tiếp theo)
Chính với tinh thần trên đây, Nhà xuất bản đã làm tuyển tập Hồ Chí Minh và trực tiếp nhận sự chỉ đạo hết sức cụ thể của anh Trường Chinh. Anh cho chúng tôi ý kiến về từng bài, thậm chí từng đoạn và chỉ thị cho chúng tôi phải xin ý kiến của Bác. Đồng chí căn dặn chúng tôi những điều Bác nói, những câu, chữ Bác dùng đều có ý nghĩa và tính lịch sử, không ai được tự tiện làm sai. Nhà xuất bản phải tranh thủ khi Bác còn khỏe mạnh để xin ý kiến. Chỉ có Bác mới có quyền quyết định. Chính cũng với tinh thần ấy mà chúng tôi đã làm các tuyển tập và chuyên đề của các anh Trường Chinh, Lê Duẩn... Chúng tôi đã trình bản thảo lên các anh và trực tiếp nhận chỉ thị của các anh để làm tốt loại sách này.
 |
| Đồng chí Trường Chinh thăm và chúc Tết gia đình ông Nguyễn Như Hải, cơ sở cách mạng ở Xuân Đỉnh, Từ Liêm, Hà Nội. |
Về sách của các tác giả khác, anh Trường Chinh cũng cho ý kiến rất cụ thể. Sách của Nhà xuất bản Sự thật là sách của Đảng, phải thật mẫu mực cả về nội dung và hình thức. Đó là chỉ thị hết sức nghiêm khắc của anh đối với chúng tôi. Anh căn dặn chúng tôi phải chọn những tác giả có quan điểm đúng, thấm nhuần đường lối, chính sách của Đảng, phải đề phòng những người có quan điểm sai "đưa lậu" quan điểm riêng của mình vào sách của Nhà xuất bản Sự thật. Anh Trường Chinh đặc biệt chú ý nhắc nhở chúng tôi điều này, nhất là thời điểm trên thế giới có nhiều quan điểm sai trái khác với quan điểm của Đảng ta. Độc lập tự chủ về quan điểm, đường lối là một khẩu hiệu chung của Đảng, đồng thời cũng là một khẩu hiệu của Nhà xuất bản của Đảng. Bởi lẽ sách của Nhà xuất bản phản ánh tư tưởng, tinh thần của Đảng. Sự chỉ đạo của anh Trường Chinh đối với Nhà xuất bản Sự thật chúng tôi chính là như vậy.
Nói một cách tổng quát, anh Trường Chinh đòi hỏi Nhà xuất bản Sự thật, đặc biệt là đòi hỏi các biên tập viên phải luôn luôn trau dồi phẩm chất, nâng cao trình độ lý luận Mác - Lênin và am hiểu sâu sắc đường lối của Đảng, coi đó là điều kiện quyết định để Nhà xuất bản Sự thật luôn luôn có sách tốt, xứng đáng là Nhà xuất bản của Đảng.
Anh Trường Chinh quan tâm đến sách của Nhà xuất bản Sự thật không chỉ về mặt nội dung mà cả về mặt hình thức.
Trước hết là vấn đề văn phong. Theo anh Trường Chinh, sách chính trị phải được viết bằng một văn phong giản dị, trong sáng, khúc chiết, mạch lạc, Việt hóa và khi cần thì phải có hình tượng để diễn đạt cho thật dễ hiểu những nội dung lý luận và chính trị sâu sắc của Đảng. Chính anh là một mẫu mực về loại văn chính luận này. Nhà xuất bản Sự thật chúng tôi thường lấy những bài viết và tác phẩm của anh Trường Chinh để trau dồi ngòi bút cho cộng tác viên và biên tập viên của mình.
Là một nhà lãnh đạo đã từng trực tiếp chỉ đạo công tác biên tập, xuất bản, báo chí trong các thời kỳ hoạt động bí mật và công khai của Đảng dưới thời Pháp thuộc, anh Trường Chinh không chỉ chú ý khía cạnh văn phong, văn chương mà còn đặc biệt chú ý đến những cái thuần túy hình thức, thoạt nhìn tựa hồ rất nhỏ nhặt như cách dùng từ ngữ, viết hoa, gạch nối, chấm, phẩy sao cho thật đúng và rõ ràng. Anh thường nói với chúng tôi: làm công tác xuất bản phải rất tỉ mỉ, thận trọng từng ly từng tí. Những cái tưởng là nhỏ nhặt thường lại rất quan trọng, thể hiện tính cẩn thận, tinh thần trách nhiệm cao của người làm công tác xuất bản. Anh thường dẫn chứng kinh nghiệm thời anh trực tiếp làm sách báo để giáo dục chúng tôi. Có lần anh nói: "Chọn người "morassier" (người sửa bài) rất quan trọng. Quyển sách hay mấy mà morát hỏng thì có khi quyển sách cũng hỏng. Ngày xưa kẻ địch cho người sửa bài của nó vào phá sách báo của ta. Chỉ cần sửa một vài chữ, chấm phẩy sai một vài chỗ là hỏng cả một bài rồi. Cho nên người sửa bản in phải có tinh thần trách nhiệm cao và cũng phải có trình độ nữa".
Phải nói rằng những bài học về công tác xuất bản mà anh Trường Chinh để lại cho Nhà xuất bản Sự thật chúng tôi cả về nội dung và hình thức là vô cùng quý giá. Nhờ khắc sâu những lời dạy bảo của anh mà Nhà xuất bản chúng tôi đã đào tạo được một đội ngũ cán bộ xuất bản có trình độ thành thạo cả về nội dung và hình thức. Bất cứ biên tập viên nào cũng phải hăng say học tập để làm tốt phần công tác được giao. Bất cứ biên tập viên nào cũng phải làm tốt công tác sửa bài. Có thể nói với kinh nghiệm công tác biên tập, xuất bản của chính bản thân mình, anh Trường Chinh đã là người thầy mẫu mực của Nhà xuất bản Sự thật chúng tôi. Dấu ấn của anh còn mãi mãi in đậm lên các trang sách của Nhà xuất bản Sự thật từ năm này sang năm khác, thậm chí cả từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đổi mới đã đem lại cho Nhà xuất bản nhiều điều mới mẻ. Nhưng nguyên tắc xuất bản của nó là bất di bất dịch. Nó là Nhà xuất bản của Đảng, làm sách của Đảng đúng như anh Trường Chinh đã nói, và không chỉ một lần anh nói với chúng tôi.
(còn nữa)
