Phố Đốc Ngữ dài 64m, rộng 8m, có địa giới từ đường N1 đến đường Đặng Văn Ngữ, thuộc Khu đô thị Hòa Vượng, phường Lộc Vượng (TP Nam Định).
 |
Đốc Ngữ (? - 1892), tên thật là Nguyễn Đức Ngữ, xã Xuân Phú, huyện Phúc Thọ (Hà Nội). Từ nhỏ ông đã phải chèo đò để giúp đỡ gia đình kiếm sống. Khi quân Pháp đánh Bắc Kỳ lần thứ nhất (1873), Đốc Ngữ đi đầu quân, đóng ở Sơn Tây. Do lập được nhiều chiến công, ông thăng dần lên chức Đốc binh, từ đó có tên gọi là Đốc Ngữ. Tháng 5-1883 trong trận Cầu Giấy lần thứ hai, Đốc Ngữ là một trong số người có đóng góp lớn cho trận đánh thành công... Tháng 12 năm đó, quân Pháp lại kéo lên đánh thành Sơn Tây, Đốc Ngữ cùng đồng đội ra sức ngăn chặn nhưng trước lực lượng đông đảo cùng vũ khí mạnh của đối phương, thành Sơn Tây bị đánh hạ. Sau đó, Đốc Ngữ tiếp tục chiến đấu dưới quyền Chánh sứ Sơn phòng kiêm Tuần phủ Hưng Hóa Nguyễn Quang Bích và Bố chánh Nguyễn Văn Giáp. Năm 1887, Bố chánh Nguyễn Văn Giáp hy sinh, Đốc Ngữ tập hợp quân sĩ, chiêu mộ thanh niên ở huyện Thanh Sơn, Thanh Thủy và vùng bên kia sông Đà tiếp tục đánh Pháp. Nghĩa quân của ông hoạt động mạnh ở Hòa Bình, Sơn Tây và nhiều lần đột nhập Hà Nội, Hà Nam để tập kích các đồn binh Pháp, tiễu trừ việt gian... Tháng 8 năm 1892, ông đã hy sinh anh dũng.
Đốc Ngữ không chỉ là một thủ lĩnh kiên cường đánh giặc Pháp mà còn là người rất mực thương dân. Ông và nghĩa quân đã đóng góp quan trọng trong việc phá vỡ kế hoạch chia rẽ dân tộc của quân Pháp, dành được sự tin tưởng của người dân./.
Viết Dư
