[links()]
(Tiếp theo)
Sau khi Nghị quyết của Hội nghị Quần Liêu được truyền đạt tới cơ sở, phong trào cách mạng ở địa phương trỗi dậy mạnh mẽ. Bất chấp sự rình rập, kiềm toả của phát xít Nhật, sách báo của Đảng được lưu hành rộng rãi trong quần chúng. Ban cán sự đặc biệt coi trọng các hình thức phát tán truyền đơn, tuyên truyền xung phong, mít tinh, biểu tình vạch tội ác phát xít Nhật và tay sai, kêu gọi mọi người tham gia Mặt trận Việt Minh để đánh đổ phát xít. Ở các huyện phía nam tỉnh, truyền đơn được rải ở nhiều xã của ba huyện Nghĩa Hưng, Xuân Trường, Giao Thuỷ. Truyền đơn Kháng Nhật, cứu nước của Tổng bộ Việt Minh còn bí mật lọt vào các công sở, trại lính, ngay cả phòng làm việc của chỉ huy Nhật, bảo an binh, nơi công đường của tỉnh trưởng, huyện trưởng... Đặc biệt Đội Tuyên truyền xung phong của tỉnh do đồng chí Minh Vân là đội trưởng hoạt động rất tích cực với nhiều hình thức như mít tinh có bắn súng, đốt pháo, trương cờ đỏ sao vàng, phát tán truyền đơn và diễn thuyết liên tiếp diễn ra ở các chợ Cát Xuyên, Trà Trung (Xuân Trường), Cổ Lễ, Ninh Cường, Chợ Giá (Trực Ninh), đình làng Hưng Đễ (Nam Trực). Noi gương Đội Tuyên truyền xung phong, các huyện Xuân Trường, Ý Yên cũng tranh thủ các buổi họp chợ để tổ chức diễn thuyết. Đội Tuyên truyền vũ trang huyện Ý Yên tổ chức nhiều cuộc diễn thuyết ở các chợ Thành Cách, Khoái, Nghè, Chanh, Nhuộng để nói rõ nỗi thống khổ của nhân dân và nạn đói là do Nhật gây ra, kêu gọi nhân dân tham gia và ủng hộ Việt Minh cứu nước. Những cuộc diễn thuyết trên thu hút hàng ngàn người đến dự. Tin Việt Minh diễn thuyết có cờ đở sao vàng, có bắn súng lan đi rất nhanh gây hưng phấn trong nhiều quần chúng. Một số Thanh niên Cứu quốc ở Hoành Nha cũng tổ chức diễn thuyết xung phong tại chợ Bể (Giao Thuỷ). Bà con bàn tán sôi nổi về Việt Minh, coi Việt Minh là vị cứu tinh của nhân dân trong tình cảnh nước sôi lửa bỏng này. Những hoạt động đó khiến cho thanh thế của Mặt trận Việt Minh lên cao chưa từng thấy. Đó cũng là những tín hiệu về một cuộc cách mạng sắp nổ ra.
Với những nỗ lực phát triển phong trào, xây dựng cơ sở về vùng nông thôn nên phong trào cách mạng phát triển và là chỗ dựa vững chắc cho phong trào toàn tỉnh, hỗ trợ đắc lực cho phong trào thành phố đang từng bước hồi phục sau nhiều đợt khủng bố của kẻ thù.
Được sự chỉ đạo sát đúng của Ban cán sự tỉnh, với chính sách đoàn kết toàn dân của Đảng, các tổ chức Việt Minh đã thu hút được mọi tầng lớp nhân dân tham gia. Ngoài lực lượng chính là công nhân, nông dân, thanh niên, học sinh ở thành phố còn lôi kéo được một số tư sản và con cái của họ. Nhiều tiểu thương, tiểu chủ cũng tham gia ủng hộ cách mạng. Một số địa chủ ở nông thôn và một số vị chức sắc của các tôn giáo cũng nhận rõ đường lối cứu nước đúng đắn của Mặt trận Việt Minh, đã công khai hoặc bí mật ủng hộ Mặt trận.
Các cơ sở cứu quốc phát triển rất nhanh trong toàn tỉnh. Thanh niên Cứu quốc là tổ chức thu hút quần chúng đông đảo nhất. Lực lượng Tự vệ Cứu quốc được xây dựng hàng loạt, nhất là ở những nơi có phong trào khá. Tại các huyện Xuân Trường, Giao Thuỷ, Hải Hậu, Ý Yên mỗi huyện có tới hàng chục xã xây dựng được cơ sở Việt Minh. Các huyện Trực Ninh, Nghĩa Hưng, Nam Trực còn thành lập Ban vận động Việt Minh huyện. Đặc biệt ở những nơi có đông đồng bào theo đạo Thiên Chúa như ở Ninh Cường, Lác Môn (Trực Ninh), Quần Phương (Hải Hậu), Quỹ Nhất, Quần Liêu (Nghĩa Hưng) đồng bào cũng tích cực tham gia các tổ chức cứu quốc.
Ở một số vùng như Mỹ Trọng (ngoại thành Nam Định), Lương Kiệt, Hào Kiệt (Vụ Bản), Thượng Đồng (Ý Yên) một số đảng viên, quần chúng cách mạng mặc dù chưa bắt liên lạc được với các tổ chức Đảng vẫn tiến hành phổ biến các chủ trương của Đảng và Chỉ thị Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta, tập hợp quần chúng, tổ chức lực lượng để đón thời cơ sẵn sàng khởi nghĩa.
Trước cao trào cách mạng ngày càng dâng cao, các tổ chức Thanh niên xã hội, Bảo an đoàn của bọn tay sai thân Nhật, tuân lệnh quan thầy cũng ra sức đi tuyên truyền cho chính phủ bù nhìn và bọn phát xít nhưng đi đến đâu chúng cũng bị quần chúng lật tẩy. Luận điệu tuyên truyền lừa bịp của Nhật bị bóc trần. Một số nơi ở Hải Hậu, Nghĩa Hưng, Nam Trực, Xuân Trường, Giao Thuỷ ta đã đưa quần chúng tốt vào tổ chức Bảo an đoàn để phối hợp với Tự vệ Cứu quốc tổ chức canh gác, bảo vệ các cuộc họp của Đảng, giữ an ninh nơi xóm làng. Nhờ có chủ trương đúng đắn và kịp thời đó, nhiều tổ chức của địch đã được hướng vào làm những việc xã hội có ích cho dân. Nhiều bảo an binh trở thành quần chúng cách mạng. Đội bóng đá Trực Ninh hoạt động hợp pháp đã trở thành nơi tập hợp quần chúng của cách mạng.
(Còn nữa)
