Thực hiện Quyết định số 2084/QĐ-TTg ngày 22-11-2011 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thành phố Nam Định đến năm 2025, thời gian qua, được sự quan tâm chỉ đạo của tỉnh, Thành phố Nam Định đã từng bước định hình, hoàn thiện không gian, cảnh quan, kiến trúc thành phố xứng đáng với vị thế trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng.
 |
| Một góc Thành Nam. |
Trên cơ sở đó, kiến trúc thành phố được định hướng dựa trên động lực phát triển kinh tế, ưu tiên phát triển các trung tâm công nghiệp, nông nghiệp và công nghệ sinh học, khuyến khích phát triển công nghiệp chế biến thực phẩm và dệt may; phát triển đa dạng các trung tâm văn hoá và trung tâm đào tạo ngành nghề chất lượng cao. Bên cạnh đó, tỉnh ta là vùng đất có truyền thống và lịch sử lâu đời là tiềm năng quan trọng để xây dựng “bệ đỡ” văn hoá xã hội vững vàng cho quá trình phát triển lâu dài của thành phố. Thành phố Nam Định với bề dày 750 năm kiến trúc là tiền đề, cơ sở để thành phố định hướng phát triển kiến trúc hài hoà giữa hiện đại và truyền thống. Về mặt cảnh quan môi trường, kiến trúc Thành phố Nam Định sẽ chú trọng phát huy ưu thế gắn liền hệ thống sông, bãi bồi, công viên, đường dạo, bến thuyền, du lịch sông tạo ấn tượng mạnh về thành phố sông nước. Phát triển cảnh quan các hồ lớn làm điểm nhấn đô thị bằng cách kè hồ, xây dựng đường dạo quanh hồ, hệ thống thoát nước, cây xanh, tối ưu hoá khả năng tiếp cận sử dụng không gian của các hồ Truyền Thống, đầm Bét, đầm Đọ, hồ Vỵ Xuyên, hồ Hàng Nan... Toàn bộ hệ thống hồ, đầm sẽ được duy trì giữ nước, cải tạo vi khí hậu, tạo bản sắc riêng cho thành phố. Thành phố Nam Định cũng tập trung xây dựng định hướng đô thị công viên và công viên đô thị, xen lẫn mảng - tuyến xanh bằng hệ thống cây xanh, chậu hoa, bồn hoa hài hoà vào cấu trúc hình khối đô thị, tạo ấn tượng đô thị là cả một công viên lớn. Tổ chức các cấu trúc đô thị có hướng mở và kết nối tối đa các không gian mở, xoá bỏ hàng rào xung quanh công viên Vỵ Xuyên, mở rộng tuyến đường Đông A kết nối trực tiếp hồ Truyền Thống với khu vực xung quanh. Đối với vùng nội đô, thành phố tập trung cải tạo, chỉnh trang đô thị, khai thác giá trị tiềm năng của khu đô thị (KĐT) trung tâm hiện có, đồng thời phát triển một số khu chức năng đô thị tập trung, đan xen không gian đô thị sinh thái ở phía nam sông Đào. Thành phố đã tập trung định hình các trung tâm đô thị đa tâm, kết nối trục động lực phát triển. Nhiều KĐT mới được xây dựng như KĐT Hoà Vượng, KĐT ven hồ Truyền Thống, KĐT phía nam sông Đào được kết nối xuyên suốt bằng tuyến đường Đông A tạo thành mô hình đô thị đa tâm. Để thực hiện được mô hình trên, thành phố đang tập trung tối ưu hoá hệ thống giao thông. Định hình chính hình ảnh chung của khung giao thông đô thị là các “tia nan quạt” hướng tâm (QL21, tỉnh lộ 486, 490C) và những tuyến đường vòng cung đồng tâm (QL10, đường Giải Phóng, đường Lê Đức Thọ). Thời gian qua, bám sát vào quy hoạch chung xây dựng Thành phố Nam Định, tỉnh đã nỗ lực quy hoạch các khu chức năng, hệ thống trung tâm. Đặc biệt mới đây, KĐT Dệt may đã được UBND tỉnh phê duyệt, đây sẽ là cốt lõi của trung tâm Thành phố Nam Định đến năm 2025. KĐT Dệt may nằm trên khu vực Nhà máy Dệt Nam Định cũ sẽ được xây dựng thành tổ hợp công trình quy mô lớn, khách sạn, trung tâm thương mại, cao ốc văn phòng cho thuê, xây dựng các chung cư cao tầng, công viên, khu vui chơi giải trí đa chức năng. Bên cạnh đó, Sở Xây dựng cũng đang báo cáo phương án quy hoạch KĐT Đại học tập trung ở khu vực phía nam sông Đào, ven đường Lê Đức Thọ thuộc địa bàn các xã Nam Vân (TP Nam Định), Hồng Quang, Nam Toàn (Nam Trực) với tổng diện tích 500ha. UBND tỉnh cũng đang thẩm định phương án Quy hoạch chi tiết chỉnh trang cảnh quan khu vực đầm Bét, đầm Đọ, hồ Truyền Thống do Cty TNHH Tư vấn và Đầu tư DHC thực hiện.
Thực hiện Công văn số 942/BXD-KTQH ngày 23-5-2013 của Bộ Xây dựng về việc thực hiện công tác quản lý chất lượng kiến trúc công trình trên địa bàn thành phố, thời gian qua, UBND thành phố đã tiến hành điều chỉnh quy hoạch phân khu chi tiết các phường, xã nhằm cụ thể hoá Quy hoạch chung xây dựng Thành phố Nam Định, điều chỉnh những vấn đề bất cập, không còn phù hợp với tình hình thực tế. Đây sẽ là cơ sở triển khai các dự án đầu tư xây dựng tiếp theo, tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý đất đai của phường, xã để xây dựng quy chế quản lý đô thị. Trong Quy hoạch phân khu được UBND tỉnh phê duyệt đã quy định chi tiết về không gian, kiến trúc, cảnh quan đô thị của các phường, xã. Chẳng hạn như phường Bà Triệu, các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật đã quy định rõ về mật độ xây dựng đối với công trình công cộng là 40-60% diện tích, đối với khu nhà ở hiện hữu, nhà ở mới là 80-100% diện tích, đối với vườn hoa, công viên là 5-10% diện tích. Đối với chiều cao tầng nhà cũng được quy định rõ: các công trình công cộng từ 3-5 tầng hoặc trên 5 tầng; đối với khu nhà ở hiện hữu và mới từ 4-5 tầng. Bên cạnh đó, quy hoạch phân khu cũng quy định hình thức kiến trúc phù hợp với cảnh quan khu dân cư. Đối với công trình đặc thù mang tính biểu tượng phải được các cơ quan có thẩm quyền cho phép mới được xây dựng. UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo Sở Xây dựng chủ trì phối hợp với Sở VH, TT và DL thực hiện việc khảo sát đánh giá giá trị các công trình kiến trúc truyền thống, tuyến phố cổ, làm cơ sở cho các cơ quan quản lý giám sát và làm tư liệu cho các đơn vị tư vấn xây dựng, từ đó đề xuất các phương án cải tạo, nâng cấp, sửa chữa nhằm bảo tồn các giá trị văn hoá trên địa bàn thành phố. Trong đó quy định chi tiết chỉ giới đường đỏ, cột mốc giới, khoảng lùi không gian công trình chi tiết cho từng ô phố, tuyến phố.
Nhờ hoàn thiện quy hoạch theo đúng định hướng chung, tiến hành đồng bộ các dự án đầu tư xây dựng nâng cấp đô thị, kiến trúc Thành phố Nam Định đang từng bước vươn lên xứng đáng với vị thế trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
