Di tích đình Sùng Văn

Sau vài ba thập kỉ khi thực dân Pháp chiếm xong Nam Định, thành phố Nam Định đã trở thành trung tâm dệt hiện đại lớn nhất Đông Dương. Tên “Thành phố Dệt” ra đời từ đó. Hầu hết cơ sở sản xuất bông ở Bắc Kỳ đều phục vụ Nhà máy dệt. Cùng với bông, sợi, ngành tơ lụa của thành phố cũng phát triển và trở thành một trung tâm sản xuất tơ lụa ở vùng châu thổ sông Hồng.

Chùa Đệ Tứ thuộc phường Lộc Hạ (TP Nam Định) được xây dựng trên nền móng cũ của cung Đệ Tứ, một trong những cung điện được các vua Trần xây dựng vào thế kỷ XIII, cách khu vực Đền Trần chưa đầy 1km. Dấu vết dòng sông cổ hai phía đông tây làng Đệ Tứ thông ra sông Vĩnh Giang cho thấy từ Đệ Tứ có thể dùng cả đường thủy và đường bộ để dễ dàng đến với các cung Đệ Nhất, Đệ Nhị, Đệ Tam, Thiên Trường.

Làng Quả Linh, xã Thành Lợi (Vụ Bản) vốn có tên là làng Gạo vì có chợ bán nhiều gạo. Làng Gạo xưa có 4 giáp, 19 ngõ, mỗi ngõ có 1 điếm. Trải qua biến động của lịch sử, làng vẫn duy trì được 11 điếm, vừa là nơi thờ tự, nơi sinh hoạt văn hoá (chơi cờ, vật võ, đánh chắt, đá nhô), vừa là nơi canh gác, hội họp, bàn bạc việc xóm làng.

Cách đây hơn một thế kỉ, một trung tâm kinh tế lớn, với nền cơ khí hiện đại đã được xây dựng trên địa bàn nay thuộc khu vực thành phố Nam Định. Khu vực này rộng khoảng khoảng 3 km², có hàng chục cơ sở sản xuất công nghiệp của các công ty tư bản Pháp đã được xây dựng trong những thập kỉ cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX như các nhà máy: Dệt, Tơ, Rượu, Điện, nhà máy Chai, nhà máy Chiếu...

Nhằm mục đích trục lợi, các công ty tư bản Pháp về căn bản vẫn duy trì phương thức sản xuất phong kiến lạc hậu ở vùng nông thôn. Dù kinh tế hàng hoá có phát triển nhất định trong một số vùng, một số ngành nào đó, dù cơ cấu kinh tế có biến đổi ít nhiều, nhưng nhìn chung nông thôn, nông nghiệp Nam Định nói riêng và kinh tế cả tỉnh nói chung vẫn chìm trong trạng thái tự cung, tự cấp như thời kì tiền thuộc địa.

Đình Xám, thôn Lạc Đạo, xã Hồng Quang (Nam Trực) được xây dựng cách đây hơn 10 thế kỷ, là di tích thờ Phụ dực quốc chính Thượng tướng quân Trần Minh Công (tên thật là Trần Lãm) - người đã góp công lớn cùng Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước.

Chủ trương của thực dân Pháp công nghiệp hoá một vùng và tập trung phát triển nơi đó thành trung tâm kinh tế, đồng thời kìm níu các địa phương xung quanh trong vòng lạc hậu được gọi là “hiện tượng đứt quãng về kinh tế” và được coi là chính sách xây dựng kinh tế của các công ty tư bản Pháp ở thuộc địa Đông Dương.