Nam Định là một trong ba đỉnh của tam giác châu thổ, cũng là tam giác phát triển của Đồng bằng Sông Hồng, một vùng đông dân và trù phú nhất ở miền Bắc Việt Nam. Vị trí đông nam Đồng bằng Sông Hồng nói lên tầm quan trọng của Nam Định trong dòng trao đổi giữa nội địa Đồng bằng Sông Hồng và vùng duyên hải; giữa nội địa và duyên hải Đồng bằng Sông Hồng với nội địa và duyên hải Bắc Trung Bộ. Nam Định cần khai thác tốt vị trí thuận lợi này đã được công nhận từ xa xưa, khi thành phố Nam Định là điểm sầm uất thứ ba trong ba đỉnh của châu thổ, đứng sau Hải Phòng do chức năng cảng xuất nhập khẩu của thành phố ven biển và sau Hà Nội là trung tâm chính trị - kinh tế - văn hóa toàn đồng bằng sông Hồng và toàn quốc.
Địa hình bằng phẳng dễ canh tác, đất phù sa sông Hồng mầu mỡ, đặc biệt là phù hợp cho thâm canh lúa nước, ngay đất mặn ít cũng có năng suất cao. Đường bờ biển dài, vùng ven biển và biển giàu hải sản các loại (muối, tôm, cua, ngao, sò, mực, cá, rau câu...).
Rừng ngập mặn và vùng RAMSAR Xuân Thủy là nguồn tài nguyên quý giá, có ý nghĩa bảo vệ và nuôi dưỡng hải sản, đồng thời là điểm du lịch sinh thái có giá trị.
 |
| Một góc Thành Nam (ảnh: Internet). |
Điều kiện nhiệt - ẩm cho việc khai thác nông nghiệp là dồi dào, số giờ nắng, tổng nhiệt độ, cân bằng nước dương cho phép thâm canh, tăng vụ. Cơ cấu mùa vụ và cây trồng có thể linh hoạt thay đổi để đáp ứng kinh tế thị trường, tuy nhiên các nông - hải sản mũi nhọn vẫn phải giữ vững và phát triển là lúa, lạc, đay, cói, dâu tằm, muối, cá; cần đẩy mạnh trồng cây công nghiệp, chăn nuôi lợn và gia cầm, nhất là nuôi trồng thủy sản, hải sản. Công nghiệp chế biến lương thực - thực phẩm cũng là một trong những mũi nhọn kinh tế của tỉnh. Để phát triển bền vững, đầu tiên là phải đảm bảo sự ổn định của các hệ địa - sinh thái, nhất là các hệ kém ổn định như cảnh quan bãi bồi ngoài đê sông, cảnh quan bãi bồi thấp úng trong đê sông, cảnh quan châu thổ hiện tại trong đê biển, cảnh quan bờ biển hiện tại ngoài đê biển. Biện pháp hàng đầu là củng cố đê sông và đê biển và tập trung xây dựng hệ thống thủy lợi tưới tiêu chủ động. Biện pháp kỹ thuật là nông nghiệp hữu cơ, giảm thiểu việc lạm dụng chất hóa học. Ngoài ra cần trồng rừng ngập mặn và rừng trên các đồi sót, đầu tư cải tạo các điều kiện tự nhiên không thuận lợi như bão, lụt, hạn, úng, biển lấn gây ra.
Xét về mặt công nghiệp trên giác độ tự nhiên thì Nam Định có điều kiện thuận lợi để phát triển các ngành vật liệu xây dựng, nội thất, gốm sứ, tơ lụa, bông sợi, may mặc, ngoài ngành chế biến nông - hải sản. Các khoáng sản phi kim loại như cao lanh, phenxpat, sét, cát kết khá dồi dào. Nguồn tơ lụa đã có truyền thống, cần trồng thêm bông mà đất đai và số giờ nắng đáp ứng đầy đủ.
Trên giác độ kinh tế - xã hội thì Nam Định có nguồn lao động dồi dào, có truyền thống văn hóa, nhiều ngành nghề thủ công mỹ nghệ cổ truyền, nên cần phải xây dựng nền công nghiệp toàn diện dựa vào nguồn nguyên liệu nhập. Các ngành như cơ khí chính xác, điện tử, hóa chất có thể phát huy cơ sở lao động - văn hóa vốn có của tỉnh và vị trí duyên hải là một lợi thế.
Tuy nhiên có thể đẩy mạnh thăm dò dầu khí, nguồn địa nhiệt, nghiên cứu kỹ thuật sử dụng năng lượng gió, năng lượng thủy triều, năng lượng mặt trời. Sự nghiệp công nghiệp hóa, cơ khí hóa, tự động hóa, hóa học hóa là cần thiết trong nền kinh tế hàng hóa, trước mắt là để phát triển nông nghiệp và nghề cá là hai thế mạnh hiện tại của tỉnh, đồng thời cũng là cơ sở để tác động trở lại sự nghiệp công nghiệp hóa.
Sự phát huy thế mạnh của tự nhiên và hạn chế mặt hại của nó cũng không tách rời hoàn cảnh kinh tế - xã hội - nhân văn, đó là hai mặt thống nhất của hệ thống tự nhiên - con người, nhất là trong hoàn cảnh của tỉnh là hầu như không còn cảnh quan tự nhiên do con người đã khai thác lãnh thổ từ lâu đời. Phải giáo dục cho mọi người gắn bó với tự nhiên, yêu mến và bảo vệ tự nhiên để xây dựng cảnh quan văn hóa giầu đẹp. Để công nghiệp hóa - hiện đại hóa, cần phải xây dựng tốt mạng lưới đô thị, lấy thành phố Nam Định làm cực phát triển, giữ vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của toàn tỉnh, bao gồm cả đô thị lẫn nông thôn.
Theo: Địa chí Nam Định
[links()]
