Năm 1965, đế quốc Mỹ ồ ạt đưa quân vào miền Nam tiến hành chiến tranh cục bộ, đồng thời mở rộng chiến tranh phá hoại bằng không quân, hải quân ra miền Bắc. Cùng với các thành phố trọng điểm của miền Bắc là Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định là một trong những trọng điểm đánh phá ác liệt của đế quốc Mỹ. Hưởng ứng lời kêu gọi thiêng liêng của Tổ quốc, nhân dân và lực lượng vũ trang Nam Định nêu cao tinh thần “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, “Chắc tay súng, vững tay cày” vừa sản xuất, vừa chiến đấu phối hợp với các đơn vị phòng không, không quân đánh trên 2.000 trận, bắn rơi 110 máy bay, trong đó lực lượng vũ trang tỉnh Nam Định trực tiếp bắn rơi 28 máy bay, bắn cháy 3 tàu chiến, rà phá 80% bom nổ chậm, thủy lôi của địch, đảm bảo và vận chuyển trên 1 triệu tấn hàng hóa, vũ khí ra tiền tuyến. Thực hiện khẩu hiệu “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, toàn tỉnh có 145.649 người con quê hương xung kích lên đường cầm súng bảo vệ Tổ quốc; mỗi năm đóng góp từ 50-65 nghìn tấn lương thực, hàng chục nghìn tấn thực phẩm. Tiêu biểu là chiến công của Tiểu đoàn 6 pháo cao xạ, Tiểu đoàn 66 pháo binh bộ đội địa phương, Trung đoàn tự vệ Nhà máy Dệt Nam Định, dân quân xã Nghĩa Lâm (Nghĩa Hưng) lực lượng vũ trang Hải Hậu, Thành phố Nam Định.
Bến phà Đò Quan (Nam Định) năm xưa. |
Ngày 1-11-1968, Mỹ tuyên bố chấm dứt ném bom và mọi hành động chiến tranh khác chống nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, chấp nhận ngồi vào đàm phán ở Hội nghị Pari. Từ năm 1969, quân và dân Nam Định đã tranh thủ thời gian hòa bình, từng bước khắc phục khó khăn, gian khổ, khắc phục hậu quả chiến tranh, rà phá bom mìn, bảo đảm an toàn cho các tuyến giao thông vận tải, đẩy mạnh mọi mặt sản xuất. Ngày 16-4-1972, đế quốc Mỹ bắt đầu cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ hai kéo dài 188 ngày đêm. Không quân Mỹ đã đánh phá 633 trận vào 893 mục tiêu khác nhau, số máy bay đánh phá Thành phố Nam Định lên tới 1.345 lượt chiếc. Lực lượng vũ trang trong tỉnh bắn rơi 28 máy bay, 2 tàu chiến. Bị thất bại nặng nề, năm 1973 đế quốc Mỹ buộc phải ký Hiệp định Pari, chấm dứt chiến tranh và lập lại hòa bình ở Việt Nam, quân đội Mỹ và đồng minh của Mỹ phải rút khỏi Việt Nam. Trong cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ, quân và dân Nam Định đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, đoàn kết thống nhất ý chí và hành động, tạo thành sức mạnh tổng hợp to lớn, sản xuất và chiến đấu giỏi, góp phần bảo vệ vững chắc quê hương và miền Bắc xã hội chủ nghĩa.
Ghi nhận thành tích, chiến công của Đảng bộ, dân và quân Nam Định trong hai cuộc kháng chiến, năm 1978, Đảng và Nhà nước đã phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND cho Đảng bộ, dân và quân tỉnh Nam Định. Đến nay, có 145 tập thể và 43 người con ưu tú của quê hương Nam Định được truy tặng và phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND trong các cuộc kháng chiến; có hơn 1.240 bà mẹ được truy tặng, phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; hơn 3,6 vạn người con ưu tú của quê hương Nam Định đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc./.
và đế quốc Mỹ 1945-1954”