Chung sức xây dựng thành công nông thôn mới (kỳ 2)

(Tiếp theo và hết)

II - Những vấn đề đặt ra trong thời gian tới

Ngày 17-10-2016, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1980/QÐ-TTg ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM giai đoạn 2016-2020. Một số chỉ tiêu mới cao hơn so với Bộ tiêu chí cũ (giai đoạn 2011-2015) đòi hỏi các địa phương phải chuẩn bị tâm thế, bước đi, cách làm mới, bài bản để đạt được mục tiêu. UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 48/2016/QÐ-UBND quy định một số tiêu chí xã NTM thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh giai đoạn 2016-2020 phù hợp với điều kiện thực tế, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, đến nay, việc hoàn thành các tiêu chí xã NTM ở nhiều địa phương còn chậm. Không chỉ với tiêu chí xã NTM, hiện nay 8 huyện còn lại cũng gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện tiêu chí NTM. Theo kết quả tự đánh giá 9 tiêu chí NTM của các huyện, hiện mới chỉ có các tiêu chí về thủy lợi; điện; an ninh, trật tự xã hội là tất cả các huyện đều đạt. Còn lại tiêu chí chỉ đạo xây dựng NTM mới có 4/8 huyện đạt; tiêu chí giao thông, sản xuất 2/8 huyện đạt; tiêu chí môi trường chỉ có huyện Giao Thủy đạt. Thậm chí 2 tiêu chí quy hoạch và y tế - văn hóa - giáo dục chưa có huyện nào đạt. Bên cạnh đó, đến nay còn nhiều địa phương rất khó khăn trong việc huy động các nguồn lực đầu tư, hỗ trợ xây dựng NTM; kinh phí huy động chưa đáp ứng yêu cầu của chương trình. Một số xã chưa chủ động, tích cực trong xây dựng NTM, vẫn còn trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của cấp trên. Việc lồng ghép thực hiện các nội dung tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng NTM chưa được nhiều địa phương quan tâm. Một số nơi có biểu hiện nóng vội chạy theo thành tích nên chất lượng của nhiều tiêu chí chưa thực sự đạt về chiều sâu, thiếu tính bền vững. Việc đảm bảo vệ sinh môi trường và an ninh trật tự xã hội ở nhiều vùng nông thôn còn nhiều khó khăn, trong khi một số nơi để phát sinh thêm các vấn đề mới. Sự phối hợp và hỗ trợ của một số sở, ngành đối với các huyện, các xã chưa kịp thời. Một số sở, ban, ngành của tỉnh, huyện chưa tích cực, chủ động hướng dẫn, hỗ trợ các huyện, các xã trong xây dựng NTM.

Xã nông thôn mới Hải Trung (Hải Hậu).

Nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả, bền vững mục tiêu về xây dựng NTM, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành và các địa phương tập trung chỉ đạo nâng cao hơn nữa nhận thức vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp và cả hệ thống chính trị, nhất là vai trò của người đứng đầu trong xây dựng NTM. Ðồng thời rà soát lại các cơ chế, chính sách để thực hiện chương trình một cách hiệu quả; có các cơ chế thích hợp và đủ mạnh để thực sự khuyến khích việc ứng dụng khoa học công nghệ, huy động nguồn lực, thu hút doanh nghiệp, đào tạo nhân lực đầu tư vào địa bàn nông thôn, phát triển sản xuất, kinh doanh trong nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ; chú trọng công nghiệp chế biến nông sản và công nghiệp thu dụng nhiều lao động nhằm chuyển dịch cơ cấu lao động và kinh tế nông thôn. Tập trung chỉ đạo phát triển sản xuất nông nghiệp, cơ cấu lại ngành Nông nghiệp phù hợp với xu thế phát triển để nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, nhất là việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ cao vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; hình thành liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị bền vững với quy mô sản xuất hàng hóa lớn đối với nhóm sản phẩm chủ lực của địa phương. Ðối với việc thực hiện Bộ tiêu chí NTM, từng địa phương phải xác định rõ tiêu chí trọng tâm để tập trung chỉ đạo, trong đó cần tập trung vào các tiêu chí nhằm khắc phục triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường đang có chiều hướng gia tăng, ảnh hưởng nguy hại đến đời sống của người dân nông thôn. Quan tâm đến các tiêu chí về văn hóa, giáo dục, y tế để người dân được thụ hưởng những dịch vụ tốt nhất. Từ đó đảm bảo chất lượng chiều sâu các tiêu chí, tránh việc chạy theo thành tích, quan trọng hơn là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân và được người dân công nhận.

Ðể đảm bảo hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM đến năm 2020, các cấp, các ngành xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ chính trị trọng tâm xuyên suốt nhiệm kỳ. Phát động và tổ chức thực hiện hiệu quả phong trào thi đua “chung sức xây dựng NTM” gắn với tái cơ cấu nông nghiệp ở tất cả các cấp, các ngành, đoàn thể. Biểu dương, khen thưởng kịp thời các điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua và các cách làm hay, sáng tạo trong xây dựng NTM để động viên, cổ vũ, tạo động lực cho phong trào. Tiếp tục tổ chức quán triệt, nghiên cứu các chủ trương, chính sách của Ðảng, Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn - nhất là về Chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2016-2020. Bằng nhiều hình thức, thường xuyên tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Ðảng, Nhà nước đối với nông nghiệp, nông dân, nông thôn và chương trình xây dựng NTM. Các sở, ngành của tỉnh bám sát nhiệm vụ được UBND tỉnh phân công và các quy định mới của Trung ương, của tỉnh; chịu trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ tối đa các huyện, các xã xây dựng NTM; chủ động tham mưu, đề xuất kịp thời với HÐND, UBND và BCÐ tỉnh các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn nhằm giúp các huyện hoàn thành các tiêu chí huyện NTM theo lộ trình đăng ký đạt chuẩn. Các thành viên BCÐ xây dựng NTM của tỉnh thường xuyên kiểm tra, chỉ đạo, đôn đốc các huyện, thành phố đẩy nhanh tiến độ thực hiện và hoàn thiện các tiêu chí xã, huyện NTM. Hằng năm, Sở NN và PTNT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành tổ chức tốt công tác thẩm định, đánh giá kết quả thực hiện 19 tiêu chí xã NTM và thực trạng nợ xây dựng cơ bản ở các xã, thị trấn có đăng ký đạt chuẩn NTM làm cơ sở đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh xét, công nhận các xã đạt chuẩn NTM. Tích cực thực hiện các giải pháp huy động, thu hút các nguồn lực đầu tư và lồng ghép các chương trình, dự án để phát triển sản xuất, cải tạo, nâng cấp, hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn. Các địa phương rà soát, kiện toàn BCÐ xây dựng NTM cấp huyện; bổ sung thêm các nhiệm vụ về thực hiện tái cơ cấu ngành Nông nghiệp cho các ngành và thành viên BCÐ; thành lập và đưa Văn phòng Ðiều phối NTM cấp huyện đi vào hoạt động; bố trí cán bộ chuyên trách NTM cấp xã. Rà soát chi tiết từng chỉ tiêu trong các tiêu chí NTM ở từng xã. Giao nhiệm vụ cụ thể cho mỗi ngành, đoàn thể của huyện nhằm đảm bảo hoàn thành từng tiêu chí xã NTM cũng như tính bền vững của các tiêu chí. Xây dựng kế hoạch và lộ trình, giải pháp cụ thể để sớm hoàn thiện các tiêu chí huyện NTM. Ưu tiên các giải pháp tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển sản xuất, ngành nghề nông thôn theo quy hoạch. Thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, bảo vệ môi trường; thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ chính sách đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn. Huy động tối đa các nguồn lực hỗ trợ xây dựng NTM, nhất là các nguồn lực xã hội hóa. Khuyến khích các mô hình người dân tự làm, tự chịu trách nhiệm trong xây dựng, quản lý, khai thác, vận hành, duy tu, bảo dưỡng các công trình hạ tầng NTM. Thực hiện tốt dân chủ ở cơ sở và tăng cường đảm bảo sự giám sát của cộng đồng dân cư trong việc thực hiện các nội dung xây dựng NTM nhằm đảm bảo quản lý, sử dụng hiệu quả, đúng mục đích các nguồn lực hỗ trợ. Chú trọng xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh; thường xuyên đảm bảo an ninh, trật tự xã hội. Hằng năm tổ chức tốt việc rà soát, đánh giá kết quả thực hiện các tiêu chí xã NTM và tự đánh giá kết quả thực hiện các tiêu chí huyện NTM theo quy định./.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh