[links()]
(Tiếp theo và hết)
II. Tiến hành các bước khởi kiện đơn vị vi phạm chính sách BHXH
Để khắc phục tình trạng nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 24 về “Quy chế phối hợp công tác trong thực hiện pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh”. Quy chế quy định trách nhiệm, nội dung, cách thức phối hợp giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN và áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh. Thực hiện Quyết định 24 của UBND tỉnh, trong năm 2015 và 10 tháng năm 2016, BHXH tỉnh đã phối hợp, tổ chức ký thỏa thuận liên ngành và hợp tác thu, thu nợ BHXH, BHYT, BHTN với Ngân hàng VietinBank, VietCombank; phối hợp với Cục Thuế tỉnh xây dựng quy chế phối hợp trong thực hiện BHXH, BHYT; phối hợp với Cục Thống kê tỉnh rà soát thống kê lực lượng lao động tại tỉnh để phục vụ công tác phát triển đối tượng và công tác thu. BHXH tỉnh chỉ đạo BHXH 10 huyện, thành phố chủ động phối hợp với các ban, ngành ở địa phương nắm bắt số đơn vị đang hoạt động, số đơn vị được thành lập mới hoặc giải thể phá sản, số lao động cũng như biến động về lao động tại các đơn vị, doanh nghiệp và người lao động trên địa bàn để đôn đốc, vận động tham gia BHXH.
Tuy nhiên, theo số liệu khảo sát, thống kê, năm 2016 toàn tỉnh vẫn còn hơn 1.000 đơn vị, doanh nghiệp với khoảng 23 nghìn lao động thuộc diện phải tham gia BHXH, BHYT, BHTN nhưng chưa đăng ký tham gia. Tình trạng chây ỳ, trốn đóng, nợ đóng BHXH diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng lớn đến công tác thu và quyền lợi của người lao động. Một trong những tồn tại lớn nhất trong việc thực hiện chính sách về BHXH trên địa bàn tỉnh hiện nay là công tác quản lý chưa đồng bộ, cơ quan BHXH cũng như các ban, ngành chức năng chưa nắm chắc hoạt động sản xuất, kinh doanh, tình hình sử dụng lao động của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, nhất là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, ngoài công lập. Có những doanh nghiệp ngoài quốc doanh có đăng ký thành lập nhưng không có trụ sở giao dịch, không hoạt động theo nội dung đăng ký, giải thể sau khi thành lập và hoạt động một thời gian ngắn, không đăng ký sử dụng lao động... Hiện nay, chưa có cơ quan nào quản lý, theo dõi và nắm được thông tin về những doanh nghiệp đã đăng ký kinh doanh, có mã số thuế nhưng không có trụ sở làm việc thực chất có hoạt động hay không, còn kinh doanh hay đã dừng hoặc thay đổi phạm vi hoạt động. Tính đến ngày 31-10-2016, chỉ riêng trên địa bàn Thành phố Nam Định, có 27 đơn vị “mất tích” (có số nợ dài và tiền nợ lớn) như: Cty CP Sợi Việt An; Cty TNHH Công nghệ Tiên Tiến; Cty CP Công nghệ cao Vĩnh Tường; Cty CP Dược phẩm Phúc An; Cty CP Sơn Thanh; Cty CP Đầu tư xây dựng Hòa Thắng...
Không chỉ tại Thành phố Nam Đinh, tình trạng chây ỳ, trốn đóng BHXH ở các huyện trong tỉnh cũng rất phức tạp, có chiều hướng gia tăng. Đến ngày 20-11-2016, số tiền các đơn vị nợ BHXH là 266 tỷ 954 triệu đồng. Nhiều huyện có đơn vị nợ dài hạn, số nợ lớn như: Vụ Bản (31 đơn vị); Ý Yên (65 đơn vị); Nam Trực (31 đơn vị); Trực Ninh (33 đơn vị); Nghĩa Hưng (28 đơn vị); Hải Hậu (61 đơn vị); Xuân Trường (31 đơn vị). Đồng chí Trần Trọng Thái, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh cho biết: Luật BHXH năm 2014 (có hiệu lực từ 1-1-2016) cho phép tổ chức Công đoàn được quyền khởi kiện doanh nghiệp nợ đọng BHXH, nhằm bảo đảm quyền lợi của người lao động và cho phép cơ quan BHXH có quyền thanh tra chuyên ngành việc đóng BHXH, BHYT, BHTN. Cụ thể, quy định tại điểm d, khoản 1, Điều 14 Luật BHXH 2014 về quyền của tổ chức Công đoàn “Khởi kiện ra tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, tập thể người lao động theo quy định tại khoản 8 Điều 10 của Luật Công đoàn”. Để triển khai các chức năng nêu trên theo Luật BHXH năm 2014, kịp thời bảo vệ quyền lợi người lao động, ngày 20-9-2016 BHXH Việt Nam và Tổng LĐLĐ Việt Nam ký Quy chế phối hợp về trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.
Tại tỉnh ta, thực hiện sự chỉ đạo của cơ quan cấp trên, ngày 24-10-2016, LĐLĐ tỉnh và BHXH tỉnh ký kết Quy chế phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra tòa đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN. Quy chế gồm 3 chương (10 điều); theo đó, Quy chế áp dụng đối với các đơn vị trực thuộc cơ quan BHXH tỉnh và BHXH các huyện, thành phố; các đơn vị thuộc LĐLĐ tỉnh, LĐLĐ các huyện, thành phố, công đoàn ngành, công đoàn các KCN. Về quy định cụ thể, thông tin do ngành BHXH cung cấp: danh sách các đơn vị nợ tiền BHXH cần phải khởi kiện (số tiền phải đóng, số tiền nợ, thời gian nợ, tiền lãi chậm đóng BHXH)... Trong tổ chức thực hiện, BHXH tỉnh và LĐLĐ tỉnh phối hợp đề xuất cơ quan có thẩm quyền quy định chế độ chính sách hỗ trợ kinh phí đối với hoạt động khởi kiện các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH gây ảnh hưởng đến quyền lợi, lợi ích của người lao động, tập thể người lao động của tổ chức công đoàn.
Để triển khai thực hiện hiệu quả Quy chế phối hợp giữa hai cơ quan, giảm tình trạng nợ đọng BHXH, bảo vệ quyền lợi người lao động, BHXH tỉnh phối hợp với LĐLĐ tỉnh thống nhất danh sách khởi kiện những đơn vị nợ BHXH; chọn những đơn vị nợ BHXH từ 3 tháng trở lên, có khả năng thi hành án. Đến hết ngày 28-11-2016, BHXH tỉnh đã lập danh sách 59 đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH chuyển LĐLĐ tỉnh tiến hành các bước khởi kiện theo luật định. Trong đó, có nhiều doanh nghiệp chây ỳ, nợ đọng BHXH kéo dài như, số tiền nợ lớn: Cty TNHH một thành viên Muối và thương mại Hải Hậu (khu 4B, Thị trấn cồn, Hải Hậu); Cty CP Thức ăn chăn nuôi Hải Hậu (Thị trấn Yên Định, Hải Hậu); Cty CP Xây dựng Hải Hậu (Thị trấn Yên Định, Hải Hậu); Cty TNHH Hà Nam (xã Trung Thành, Vụ Bản); Cty TNHH May xuất khẩu Long Duy (xã Tân Khánh, Vụ Bản); Cty CP Đầu tư xây dựng Quang Minh (xã Nghĩa Sơn, Nghĩa hưng); Cty CP Đầu tư Đài Bắc (xã Mỹ Tân, Mỹ Lộc); Cty TNHH Trường Xuân (số 4, Đặng Việt Châu, TP Nam Định); Cty CP May Nam Hải (189 Nguyễn Văn Trỗi, TP Nam Định); Cty CP Thương mại tổng hợp tỉnh Nam Định (78 Hoàng Văn Thụ, TP Nam Định); Cty CP Xây dựng Đình Văn (xã Yên Trung, Ý Yên); Cty TNHH Vũ Việt Anh (xã Yên Tiến, Ý Yên); HTX Nông nghiệp Nam Xá (xã Điền Xá, Nam Trực); Cty CP Xây lắp Toàn Thắng (Thị trấn Nam Giang, Nam Trực); Cty TNHH Dệt Vĩnh Phúc tại Nam Định (số 115, Văn Cao, TP Nam Định); Cty CP Xây dựng và kinh doanh nhà ở Nam Định (236 Trần Hưng Đạo, TP Nam Định)... Sau khi nhận danh sách do BHXH tỉnh cung cấp, theo Quy chế, LĐLĐ tỉnh đã ra thông báo tới các đơn vị nợ đọng BHXH; sau 15 ngày (cụ thể là đến ngày 10-12-2016), nếu các đơn vị cố tình không chấp hành việc đóng BHXH, BHYT, BHTN, LĐLĐ tỉnh sẽ tiến hành khởi kiện ra tòa các đơn vị trên về hành vi vi phạm chính sách BHXH theo luật định.
Đồng chí Trần Văn Dũng, Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Song song với việc khởi kiện, về phía ngành BHXH, từ ngày 1-6-2016, chức năng thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN của cơ quan BHXH theo Nghị định số 21/2016/NĐ-CP ngày 31-3-2016 của Chính phủ có hiệu lực. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng giúp ngành BHXH thực hiện tốt công tác thu, giảm nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN. Từ nay đến cuối năm 2016, BHXH tỉnh tập trung chỉ đạo BHXH 10 huyện, thành phố tích cực tăng cường các giải pháp tăng cường thu BHXH, BHYT; phối hợp chặt chẽ với LĐLĐ tỉnh trong cung cấp thông tin, hồ sơ khởi kiện các đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN. Trong trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm về đóng BHXH, BHYT, cơ quan BHXH sẽ kịp thời tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm theo quy định. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh phối hợp với các ngành hữu quan tiến hành thanh tra các đơn vị sử dụng lao động, kiên quyết xử lý các doanh nghiệp cố tình chây ỳ; quản lý chặt chẽ công tác quản lý thu, xử lý thu hồi nợ BHXH, BHYT, BHTN. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các chế độ chính sách BHXH, BHYT, BHTN./.
Việt Thắng
