Thời gian gần đây, có nhiều kiến nghị của người dân sống gần một số khu, CCN trên địa bàn tỉnh về tình trạng một số doanh nghiệp, khu, CCN vẫn chưa nghiêm túc chấp hành quy định pháp luật về hoạt động xả thải, bảo vệ môi trường (BVMT). Tại xã Mỹ Xá (TP Nam Định), địa phương nằm liền kề CCN An Xá và KCN Hòa Xá, đã rất nhiều lần người dân bức xúc kiến nghị tình trạng một số doanh nghiệp trong CCN An Xá có biểu hiện xả nước thải mà tồn dư hóa chất chưa được xử lý đạt chuẩn ra cống thoát chung của thành phố chảy qua địa phận xã. Cụ thể là vào thời điểm xả, nước thải có màu đen, nặng mùi... gây nhiều lo lắng, bức xúc cho người dân. Ở một số doanh nghiệp trong KCN Hòa Xá cũng không ít lần có hoạt động xả thải như của doanh nghiệp trong CCN An Xá. Mới đây, ngày 19-12-2016, Cty TNHH Đức Chương là doanh nghiệp hoạt động ngành tẩy nhuộm các sản phẩm dệt may lại thêm một lần để nước thải màu đen, mùi hắc nồng nặc chảy tràn xuống cả khu dân cư dẫn đến việc người dân trong xã quá bất bình kéo đến cổng Cty để phản đối. Trước đó, một số doanh nghiệp lân cận trong KCN Hòa Xá cũng đã bức xúc, kiến nghị đề xuất UBND xã Mỹ Xá hỗ trợ giải quyết tình trạng Cty TNHH Đức Chương xả nước thải gây tràn, ngập văn phòng của đơn vị. Lùi lại thời điểm năm 2015, có nhiều vụ doanh nghiệp xả nước thải sản xuất có màu đen, mùi hắc tràn sang khu dân cư, gây úng ngập, hư hại rau màu của các hộ dân. Bên cạnh đó, lợi dụng địa bàn xã Mỹ Xá rộng, mới mở rộng thêm khu tái định cư Phúc Tân, còn nhiều khu đất trống chưa có người ở, một số doanh nghiệp trong khu, CCN đổ trộm rác thải công nghiệp (đầu vải, đầu tất, túi ni lông, bao bì đã qua sử dụng…). Không chỉ có người dân xã Mỹ Xá, người dân các địa phương trên địa bàn thành phố cũng đã rất nhiều lần bức xúc, kiến nghị phản ánh tình trạng nước thải KCN Hòa Xá xả trực tiếp ra sông Vĩnh Giang gây ô nhiễm môi trường và đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh kiểm tra, xử lý. Ngoài ra, KCN Bảo Minh cũng xả nước thải sinh hoạt và công nghiệp không đạt quy chuẩn an toàn ra môi trường ảnh hưởng đến hệ thống kênh mương tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp của các khu vực lân cận gồm các xã: Liên Minh, Liên Bảo và Kim Thái (Vụ Bản).
 |
| Nhân viên Trạm xử lý nước thải KCN Bảo Minh kiểm tra, xử lý chất lượng nguồn nước thải trước khi xả vào môi trường. |
Để bảo đảm đời sống dân sinh, xử lý tình trạng doanh nghiệp sản xuất cũng như đơn vị quản lý trong các khu, CCN chưa nghiêm túc thực hiện đầy đủ, đạt chuẩn công tác xả thải ra môi trường, gây tác động tiêu cực đến sinh hoạt, sản xuất của người dân sinh sống xung quanh, chính quyền các địa phương đều tích cực phối hợp với các đơn vị, ngành chức năng liên quan để tìm giải pháp. Tại xã Mỹ Xá, UBND xã đã phối hợp với Ban quản lý CCN An Xá, Cty Phát triển và Khai thác hạ tầng KCN Hòa Xá thường xuyên kiểm tra, xử lý, yêu cầu các doanh nghiệp vi phạm nghiêm túc thực hiện trách nhiệm BVMT theo cam kết của doanh nghiệp trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, cam kết BVMT. Các xã: Liên Minh, Liên Bảo và Kim Thái tích cực phản ánh đến các cấp, ngành chức năng và các đơn vị liên quan; nhờ đó đến nay, tình trạng vi phạm kể trên đã được quan tâm xử lý. Theo lãnh đạo xã, sau khi tiếp nhận ý kiến phản ánh của người dân, các doanh nghiệp vi phạm đều tích cực khắc phục vi phạm. Nhận thức về trách nhiệm BVMT, tránh gây tác động tiêu cực đến đời sống sinh hoạt, sản xuất của người dân từ phía doanh nghiệp đã có chuyển biến. Riêng bất cập của KCN Hòa Xá, UBND tỉnh đã chỉ đạo Ban quản lý các KCN phối hợp với Sở TN và MT thực hiện các biện pháp quyết liệt nhằm giải quyết vấn đề môi trường như ý kiến kiến nghị của người dân. Theo kết quả kiểm tra, xác minh thực tế của Sở TN và MT, Trạm xử lý nước thải KCN Hòa Xá có công suất 4.500 m3/ngày đêm và đã được Bộ TN và MT cấp giấy phép xả nước thải số 2935/GP-BTNMT ngày 16-11-2015 cho giai đoạn 1 công suất 4.500 m3/ngày đêm. Theo đó, nước thải sau khi xử lý phải đảm bảo đạt QCVN 08:2008/BTNMT (cột A) trước khi thải ra môi trường. Tuy nhiên, trạm xử lý nước thải của KCN Hòa Xá hiện đã trong tình trạng quá tải. Nguyên nhân do các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuộc lĩnh vực dệt, nhuộm, xi mạ mở rộng sản xuất và nước thải xử lý tại doanh nghiệp không đạt chuẩn cho phép (cột B) trước khi thải vào cống thoát nước thải của KCN Hòa Xá. Bên cạnh đó, hệ thống thu gom nước thải của KCN đã cũ và xuống cấp, không đáp ứng yêu cầu về thu gom nước thải. Kết quả phân tích nước thải sau hệ thống xử lý vào thời điểm kiểm tra (cuối tháng 5-2016) có 4/26 thông số vượt QCVN 40:2011/BTNMT (cột A), cụ thể độ màu vượt 1,4 lần, COD vượt 1,12 lần, BOD5 vượt 3 lần, Coliform vượt 1,6 lần. Trước thực trạng đó, Sở TN và MT đã yêu cầu Ban quản lý các KCN tỉnh chỉ đạo Cty Phát triển và Khai thác hạ tầng KCN tổng rà soát, xác định lưu lượng nước thải của từng doanh nghiệp thứ cấp và ký kết lại hợp đồng xử lý nước thải đối với những doanh nghiệp thứ cấp. Căn cứ khả năng xử lý nước thải của trạm xử lý, xác định lượng thải của các doanh nghiệp thứ cấp, từ đó đồng bộ lượng nước thải giữa doanh nghiệp và khả năng xử lý của Trạm xử lý. Lập đề án cải tạo hệ thống thu gom nước thải của trạm xử lý đảm bảo kiểm soát được số lượng cũng như chất lượng nước thải của doanh nghiệp thứ cấp; đồng thời kiểm soát chặt chẽ nguồn nước ngầm sử dụng của doanh nghiệp trong KCN.
Thực hiện chỉ đạo của Sở TN và MT, Cty Phát triển và Khai thác hạ tầng KCN tiến hành rà soát và xác định: Cty TNHH Youngone Nam Định đã đầu tư xây dựng trạm xử lý nước thải sinh hoạt 800 m3/ngày đêm và trạm xử lý nước thải sản xuất với công suất 700 m3/ngày đêm, kết quả phân tích đạt QCVN 40:2011/BTNMT và QCVN 13-MT:2015/BTNMT cột A trước khi thải ra môi trường. Cty CP TCE Vina Denim đang đầu tư xây dựng trạm xử lý nước thải sản xuất với công suất 2.000 m3/ngày đêm xử lý đạt QCVN 13-MT:2015/BTNMT (cột A); hiện đang trong quá trình vận hành thử nghiệm. Theo quy định tại khoản 4 Điều 9 Thông tư số 35/TT-BTNMT ngày 30-6-2015 của Bộ TN và MT về BVMT khu kinh tế, KCN, khu chế xuất, khu công nghệ cao quy định các trường hợp miễn trừ đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải của KCN, 2 doanh nghiệp này được UBND tỉnh đồng ý miễn trừ đấu nối vào hệ thống thoát nước thải KCN với điều kiện đảm bảo xử lý nước thải đạt cột A trước khi thải ra môi trường với tổng lượng thải 3.000 m3/ngày đêm, góp phần giảm tải cho trạm xử lý nước thải tập trung KCN Hòa Xá. UBND tỉnh cũng đồng ý đầu tư công trình nâng cấp tuyến cống thu gom nước thải từ đường N3 đi qua Quốc lộ 10 về Trạm xử lý nước thải tập trung KCN Hòa Xá. Hiện nay Cty Phát triển và Khai thác hạ tầng KCN Hòa Xá đang hoàn thiện thủ tục để sớm triển khai xây dựng. UBND tỉnh đã giao Sở KH và ĐT chủ trì phối hợp với Ban quản lý các KCN, Sở Tài chính, Sở Nội vụ và các đơn vị có liên quan xây dựng đề án chuyển đổi mô hình quản lý Trạm xử lý nước thải KCN Hòa Xá, đồng thời xây dựng giai đoạn II trạm xử lý nước thải theo mô hình xã hội hóa. Ban quản lý các KCN phối hợp với Sở TN và MT, Công an tỉnh tổ chức kiểm tra những doanh nghiệp có lượng nước thải lớn, hàm lượng ô nhiễm cao thuộc hai lĩnh vực dệt nhuộm và xi mạ, đến nay công việc kiểm tra đã hoàn thành. Các doanh nghiệp đã có bản cam kết và đang triển khai khắc phục những tồn tại trong công tác BVMT theo kiến nghị của đoàn kiểm tra. Hiện tại Trạm xử lý nước thải KCN Hòa Xá đang hoạt động ổn định, chất lượng nước đầu ra qua quan trắc giám sát cơ bản đạt tiêu chuẩn cột A - QCVN40:2011/BTNMT đã được Cục Cảnh sát môi trường C49 (Bộ Công an) kiểm tra, và hiện tại thanh tra Bộ TN và MT cũng đang kiểm tra để xác nhận. Đối với việc gây ảnh hưởng đến hệ thống kênh mương tưới tiêu nước nông nghiệp của các xã Liên Minh, Liên Bảo và Kim Thái, Cty CP Đầu tư hạ tầng KCN Bảo Minh đã cam kết với chính quyền và nhân dân địa phương khắc phục hoàn trả hệ thống kênh mương tưới tiêu nước nông nghiệp. Đến nay, tại khu vực xã Liên Minh, đã tổ chức khơi thông cống tiêu nước từ kênh Nam đường sắt qua KCN ra đến kênh C9 đảm bảo tiêu thoát nước không gây úng ngập. Xây dựng hoàn thiện thêm gần 400m cống, rãnh tiêu nước phục vụ dân sinh theo yêu cầu của huyện Vụ Bản, xã Liên Minh. Tại khu vực xã Liên Bảo, đã tổ chức khơi thông dòng chảy từ xóm 7, xóm 8 dọc theo KCN ra kênh C9 đảm bảo tiêu thoát nước. Đồng thời đã tiến hành xây dựng hơn 300m cống rãnh dọc theo tường rào của KCN để phục vụ tiêu thoát nước dân sinh khu vực xóm 7, xóm 8 theo đề nghị của UBND xã Liên Bảo. Tại khu vực xã Kim Thái, đã hoàn thành công tác nạo vét, khơi thông và bổ sung cống bê tông cốt thép phục vụ tiêu thoát nước dân sinh khu vực Báng Già chảy ra kênh C9 và C9-5. Cty đã phối hợp với huyện Vụ Bản, xã Kim Thái thống nhất phương án xây dựng và đang triển khai thi công cầu qua kênh C9 vào khu dịch vụ xã Kim Thái.
Quán triệt quan điểm chỉ đạo khuyến khích và quan tâm hỗ trợ phát triển sản xuất, kinh doanh nhưng phải đảm bảo thân thiện với môi trường, thời gian tới, Sở TN và MT tăng cường phối hợp với các Ban quản lý khu, CCN, các đơn vị liên quan đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp thứ cấp nâng cao nhận thức về BVMT cũng như trách nhiệm thực hiện công tác BVMT theo cam kết trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, cam kết BVMT. Tăng cường giám sát xử lý chất thải nhằm đảm bảo môi trường đối với các cơ sở sản xuất tại các khu, CCN./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
