Giải pháp chống ô nhiễm môi trường ở Mỹ Thắng

Nghề may công nghiệp của xã Mỹ Thắng đã phát triển nhiều năm nay, thu hút tới 40% lao động, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân trong xã và đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Tuy nhiên, nghề chỉ phát triển mạnh tại 7/14 thôn, xóm với tổng số gần 600 cơ sở sản xuất, kinh doanh nhưng do phát triển ngành nghề chưa có sự kiểm soát chặt chẽ dẫn đến tình trạng người dân toàn xã phải chịu nhiều hệ lụy do ô nhiễm môi trường từ rác thải công nghiệp. Ngoài các hộ trực tiếp sản xuất trong xã, phần lớn rác thải công nghiệp trên địa bàn phát sinh từ 15 hộ chuyên làm dịch vụ dọn rác thải cho các nhà máy, xí nghiệp may lớn trong và ngoài tỉnh. Các hộ này đã tận dụng vải thừa, vải hỏng cung ứng cho các hộ sản xuất quần áo may sẵn làm các chi tiết trang trí. Ngoài rác thải sinh hoạt, trên toàn xã bình quân mỗi năm phát thải 100-150 tấn rác công nghiệp. Lượng rác thải không thể tận dụng, thậm chí không thể chôn hay đốt tồn tại tương đối nhiều và ngày càng tăng. Trong khi đó, hoạt động thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn xã Mỹ Thắng còn nhiều bất cập, hạn chế; xã không tổ chức thu gom rác, mà các thôn, xóm tự lo bằng cách thiết lập điểm tập kết, mỗi hộ dân tự vận chuyển rác đến điểm tập kết và duy trì kinh phí để xử lý bằng phương thức phân loại, chôn lấp hoặc đốt; tình trạng xử lý thô sơ, không đúng kỹ thuật đã gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe người dân. Bên cạnh đó, ý thức trách nhiệm của người dân chưa cao, còn đổ rác bừa bãi, không đúng nơi quy định. Việc thực hiện quy định phân công, phân cấp về quản lý môi trường chưa thực sự hiệu quả. Việc áp dụng các chế tài, giải pháp xử lý vi phạm về môi trường chưa tích cực và chưa sát với yêu cầu bức thiết của cuộc sống…

Để hướng đến phát triển kinh tế bền vững, có gắn trách nhiệm bảo vệ môi trường (BVMT), đồng thời thực hiện mục tiêu cán đích xã NTM trong năm 2016, từ đầu năm đến nay, xã Mỹ Thắng đặc biệt chú trọng đẩy mạnh các hoạt động BVMT làng nghề. UBND xã đã tập trung xây dựng Đề án thu gom, xử lý rác thải với lộ trình thực hiện và hoàn thành ngay trong năm 2016. Hiện tại UBND xã đang tiến hành tham vấn nhân dân trong xã về mục đích, kế hoạch và các biện pháp thực hiện để Đề án có tính khả thi nhất. Ngay sau khi các hộ dân trong xã thống nhất, xã sẽ triển khai thực hiện Đề án. Theo đó, xã định hướng xây dựng hệ thống quản lý chất thải rắn từ xã đến các thôn, xóm theo các nguyên tắc: rác được thu gom và phân loại tại nguồn, tiến đến tái chế, tái sử dụng triệt để bằng các công nghệ tiên tiến và phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của địa phương, hạn chế tối đa lượng rác thải chôn lấp nhằm tiết kiệm quỹ đất. Toàn xã phấn đấu đạt tỷ lệ thu gom rác thải là 85%; trong đó tỷ lệ rác thải được phân loại để tái chế và tái sử dụng 15%. Có hai phương án tổ chức thu gom xử lý rác thải đang được lấy ý kiến tham vấn là: mô hình giao cho thôn, xóm tự thu gom, vận chuyển rác thải (các xóm: Thịnh, Nội, Thát Đoài, Đông, Kim) đến vị trí tập kết để Cty TNHH một thành viên Môi trường Nam Định (đơn vị xã sẽ hợp đồng thu gom, xử lý rác thải) vận chuyển và xử lý. Các thôn, xóm chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện và quản lý công tác thu gom rác thải thuộc địa bàn, đồng thời giám sát, phối hợp với doanh nghiệp xác nhận khối lượng rác thực tế vận chuyển để làm căn cứ nghiệm thu thanh toán. Mô hình thứ hai là giao việc thu gom, vận chuyển rác cho các thôn, đội đảm nhận; rác được thu gom bằng xe chuyên dụng và vận chuyển về chôn lấp tại bãi rác của các thôn. Đối với rác thải nguy hại đồng ruộng dự kiến áp dụng phương án xây dựng các bể chứa bằng bê tông cốt thép đặt tại các vị trí thích hợp trên từng cánh đồng để nông dân đem các vỏ chai lọ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật bỏ vào bể. UBND xã hợp đồng với các đơn vị chức năng tiến hành thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải nguy hại từ các bể chứa đưa đi xử lý theo đúng quy định.

 

Để triển khai hiệu quả Đề án, xã Mỹ Thắng sẽ thành lập Ban quản lý môi trường xã. Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức của từng cá nhân và vai trò trách nhiệm của các ban, ngành, địa phương đối với công tác BVMT. Nâng cao năng lực hệ thống quản lý Nhà nước về BVMT và thu gom rác thải ở địa phương; đưa công tác BVMT và thu gom xử lý rác thải thành tiêu chí thi đua của các cấp, các ngành, các đơn vị và các hộ gia đình; xây dựng chế tài thưởng, phạt nghiêm minh trong công tác BVMT và thu gom, xử lý rác thải. Thành lập các tổ, đội, doanh nghiệp dịch vụ thu gom, xử lý rác thải tại địa phương theo hướng chuyên nghiệp, đủ năng lực để hoạt động BVMT và thu gom rác thải. Đa dạng hóa việc đầu tư các cơ sở hạ tầng và trang thiết bị để phục vụ tốt công tác thu gom, xử lý chất thải, rác thải. Tổ chức nhân rộng một số mô hình điểm về thu gom, xử lý rác thải để phục vụ sản xuất nông nghiệp, khuyến khích hỗ trợ các mô hình tái chế, tái sử dụng rác thải nhằm cải thiện môi trường xanh - sạch - đẹp. Để đảm bảo kinh phí thực hiện hiệu quả Đề án, UBND xã dự kiến mức thu chung 8 đến 10 nghìn đồng/khẩu/tháng; ngoài ra, các hộ sản xuất, kinh doanh thu thêm từ 50 đến 100 nghìn đồng/hộ/tháng. Mức thu đối với các cơ quan, trường học, trạm y tế, chợ Sắc là 50 đến 300 nghìn đồng/tháng./.

 

Bài và ảnh: Thanh Thúy