Tháo gỡ khó khăn trong phát triển hộ gia đình tham gia bảo hiểm y tế

Theo số liệu của BHXH tỉnh, đến ngày 31-10-2015, toàn tỉnh có 1.153.551 người/1.840.600 người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ 62,95%. Trong đó, số người tham gia BHYT 10 tháng năm 2015 so với số người tham gia BHYT năm 2014 giảm 22.103 người (giảm 1,2%). Nhiều địa phương giảm tỷ lệ người tham gia BHYT là: Hải Hậu giảm 7,85%, Ý Yên giảm 4%, Nam Trực giảm 1,8%, Trực Ninh giảm 1,32%. Nhiều địa phương có tỷ lệ bao phủ BHYT thấp như: Nam Trực (56,63%), Trực Ninh (57,74%), Nghĩa Hưng (58,66%), Giao Thủy (59,54%)… Nguyên nhân dẫn đến việc giảm số người tham gia BHYT của 10 tháng năm 2015 so với năm 2014 là có sự biến động về số người nghèo (đối tượng được Nhà nước hỗ trợ mua BHYT) giảm 32.350 người; số HSSV và số người tham gia BHYT theo hộ gia đình giảm 9.587 người. Bên cạnh đó, trong 5 nhóm đối tượng tham gia BHYT, chỉ có 2 nhóm đối tượng đạt 100% (nhóm 2 do tổ chức BHXH đóng, nhóm 3 do ngân sách Nhà nước đóng), còn lại tỷ lệ tham gia BHYT của 3 nhóm đối tượng rất thấp là: Nhóm 1 (đối tượng đồng tham gia BHXH, BHYT, BHTN) còn 56.761 người chưa tham gia BHYT trong các đơn vị, doanh nghiệp sử dụng lao động; Nhóm 2 (HSSV, hộ gia đình cận nghèo, hộ gia đình có mức sống trung bình) còn 40 nghìn HSSV và 207.788 người thuộc đối tượng là hộ gia đình làm nông, lâm, ngư, diêm nghiệp chưa tham gia BHYT. Một nguyên nhân khách quan ảnh hưởng đến công tác phát triển đối tượng tham gia BHYT của cả nước nói chung và ở tỉnh ta nói riêng là Luật BHYT sửa đổi quy định: Đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình phải là 100% thành viên trong hộ gia đình tham gia có tên trong hộ khẩu. Tuy nhiên, qua gần 1 năm triển khai đã bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện như: Việc lập hồ sơ, biểu mẫu, thủ tục tham gia ban đầu yêu cầu phải chứng minh các thành viên trong gia đình đã có thẻ, phô tô một số loại giấy tờ như thẻ với người có thẻ, phô tô hộ khẩu làm căn cứ kiểm tra. Việc quy định những người đã tham gia BHYT những năm trước, đến năm 2015 muốn tiếp tục tham gia BHYT tự đóng (trường hợp tái tục) có thể tự tham gia, nhưng đối với những thành viên mới còn lại trong gia đình muốn tham gia BHYT yêu cầu phải 100% thành viên tham gia; đến tháng 1-2016 khi cả gia đình tham gia BHYT, người tái tục mới được tham gia. Như vậy rất khó trong phát triển đối tượng tham gia BHYT diện vận động. Đến thời điểm hiện tại, số người tham gia BHYT theo diện hộ gia đình toàn tỉnh mới đạt tỷ lệ 17%. Một số địa phương có tỷ lệ thấp như: Nghĩa Hưng (12,2%), Ý Yên (12,5%), Xuân Trường (12,5%), Trực Ninh (14,1%), Nam Trực (12%), Hải Hậu (15,8%).

Để tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ phát triển đối tượng tham gia BHYT, nhất là đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình, ngày 6-10-2015, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 74 về việc “Triển khai lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT”. Thực hiện Kế hoạch 74 của UBND tỉnh, đến nay, 100% các huyện, thành phố đều đã thành lập Ban chỉ đạo lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT. Trong tháng 10 và tháng 11, BHXH tỉnh phối hợp với Ban chỉ đạo các huyện, thành phố tập huấn hướng dẫn lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT cho 229 ban chỉ đạo cấp xã, 3.495 xóm trưởng và các đại lý thu trên địa bàn toàn tỉnh. Đây là giải pháp để thống kê chính xác tình hình dân số, xác định số người đang tham gia BHYT thuộc các nhóm đối tượng, số người chưa tham gia BHYT theo địa bàn xã, phường, thị trấn để có giải pháp phát triển đối tượng tham gia BHYT. Tại huyện Hải Hậu sau hội nghị tập huấn hướng dẫn lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT, Ban chỉ đạo của huyện giao nhiệm vụ cho các xóm, tổ dân phố hoàn thành công việc kê khai trước ngày 30-11-2015. Đồng chí Lương Hồng Kiên, Giám đốc BHXH Hải Hậu cho biết: Nhân dịp này, BHXH huyện phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tiếp tục vận động, tuyên truyền người dân tham gia BHYT theo hướng bền vững, bảo đảm quyền lợi về chăm sóc y tế theo chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước đảm bảo giữ vững tiêu chí huyện đạt chuẩn NTM. Theo kế hoạch về việc lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT, bắt đầu từ ngày 1-11 và hoàn thành trước 30-11-2015, hộ gia đình kê khai đầy đủ, chính xác toàn bộ thành viên trong hộ gia đình theo mẫu DK01 (danh sách hộ gia đình tham gia BHYT) làm cơ sở quản lý, theo dõi người tham gia BHYT. Danh sách này được các trưởng thôn, xóm, tổ dân phố tiếp nhận từ hộ gia đình và bàn giao cho UBND xã, thị trấn. Từ các bản kê theo mẫu DK01, UBND các xã, thị trấn cử cán bộ tổng hợp, kiểm tra, rà soát và nhập thông tin vào phần mềm quản lý; phân loại đối tượng theo mẫu DK02 và mẫu DK03 gửi kèm dữ liệu về BHXH huyện. Trên cơ sở những dữ liệu UBND xã gửi, cơ quan BHXH cấp huyện kiểm tra, tổng hợp và phân loại theo từng đối tượng tham gia BHYT, chuyển danh sách theo mẫu DK03 cho đại lý thu để vận động đối tượng tham gia; lập danh sách đối chiếu, xác nhận người tham gia BHYT thuộc cơ quan quản lý đối tượng theo mẫu DK06, gửi cơ quan quản lý đối tượng để rà soát, xác nhận đối tượng tham gia. Đồng chí Nguyễn Trung Thực, Trưởng phòng Thu, BHXH tỉnh là người trực tiếp hướng dẫn quy trình lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT cho các huyện, thành phố giải thích rõ: Từ năm 2016 trở đi, khi đã có cơ sở dữ liệu tập trung, nếu hằng tháng có biến động tăng, giảm thành viên trong hộ gia đình (mẫu DK01) hoặc thay đổi thông tin (mẫu TK01-TS) thì hộ gia đình kịp thời lập các mẫu này gửi cho trưởng thôn, xóm, tổ dân phố để bàn giao cho UBND xã, thị trấn tổng hợp, kiểm tra nhập thông tin vào phần mềm quản lý... 

 

Nhằm thực hiện thành công lộ trình BHYT toàn dân, ngày 24-11-2015 UBND tỉnh ban hành Công văn số 325 về việc Đẩy mạnh phát triển đối tượng tham gia BHYT góp phần thực hiện đạt tỷ lệ bao phủ BHYT toàn tỉnh năm 2015 là 70% (Theo Quyết định số 1584/QĐ-TTg ngày 14-9-2015 của Thủ tướng Chính phủ). BHXH tỉnh giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia theo 3 nhóm đối tượng thuộc các doanh nghiệp, người tự đóng BHYT theo hộ gia đình và chỉ tiêu phát triển BHYT HSSV, trong đó, đặc biệt quan tâm việc chuẩn hóa BHYT theo hộ gia đình./.

 

Bài và ảnh: Việt Thắng