Toàn tỉnh ta có 663km đê, trong đó đê cấp I, II và III là 365km, gồm 91km đê biển và 274km đê sông; 298km đê dưới cấp III. Tổng các đoạn kè gần 150km, trong đó có 59km kè đê biển được thiết kế theo chỉ tiêu chống được bão cấp 10 triều cường và 91km kè đê sông. Hệ thống cống qua đê gồm 282 cống lớn, nhỏ và 28 bối (21 bối có dân sinh sống, 7 bối canh tác). Nhiều bối lớn và có đông dân cư sinh sống như bối Yên Trị (Ý Yên), bối Thắng Thịnh (Nam Trực), có từ 7-13 nghìn dân đang định cư. Được sự quan tâm đầu tư của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, từ năm 2006 đến nay, tỉnh ta đã nâng cấp hoàn chỉnh 64,7/76,6km đê trực diện với biển (Hải Hậu 27km, Giao Thuỷ 21,7km, Nghĩa Hưng 16km); 80 mỏ kè giữ bãi bảo vệ đê và đang củng cố, nâng cấp đê Cồn Xanh dài 7,871km thuộc huyện Nghĩa Hưng. Hiện nay đang tiếp tục thực hiện những dự án chuyển tiếp từ năm 2014. Tổng tuyến đê sông của tỉnh dài 572km, gồm 274km đê từ cấp I đến cấp III và 298km đê dưới cấp III. Được sự đầu tư của Nhà nước, tỉnh ta đã triển khai xây mới 33 cống qua đê sông; nâng cấp trên 52km đê sông và hơn 42,95km kè bằng cấu kiện bê tông đúc sẵn. Đang thi công 13 kè dài 13,1km, gồm 7 kè thuộc tuyến đê hữu sông Hồng, 4 kè thuộc tuyến đê tả sông Đào (Nghĩa Hưng), kè Chi Tây đê tả sông Đáy (Nghĩa Hưng), kè Thanh Đạo đê hữu sông Ninh Cơ (Trực Ninh). Tuy nhiên, trên các tuyến đê sông của tỉnh hiện vẫn còn nhiều đoạn xung yếu như: 17km đê hữu sông Ninh Cơ (Nghĩa Hưng) cao trình đê thấp hơn thiết kế bình quân 0,6-0,8m. Trong 21 công trình kè sông xây dựng từ những năm 70-80 đã bị sạt lở, hư hỏng, đe dọa nghiêm trọng đến an toàn đê cần xử lý cấp bách. Hiện vẫn còn nhiều kè chưa được đầu tư nâng cấp như: kè Trực Bình, Đền Ông, Trực Thanh, Trực Đạo, Trực Mỹ đê hữu sông Ninh Cơ (Trực Ninh); kè Đồng Lạc, Mỹ Trung, Tân Cốc đê hữu sông Đào (Vụ Bản); kè Quán Khởi, Đống Cao đê hữu sông Đào (Ý Yên); kè Cồn Nhì, Cồn Ba, Giao Hương đê hữu sông Hồng (Giao Thuỷ)...
 |
| Thi công tuyến đê biển đoạn Đồng Hiệu thuộc Thị trấn Quất Lâm (Giao Thủy). |
Để chủ động phòng, chống giảm nhẹ thiên tai, bảo vệ vững chắc đê, kè, cống trong mùa mưa bão, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai tìm kiếm cứu nạn (PCTT-TKCN) tỉnh, các địa phương, ngành chức năng đã tiến hành tổng kiểm tra, đánh giá chất lượng các công trình đê điều, thuỷ lợi và xác định 23 trọng điểm chống lụt bão trong năm 2015, trong đó 1 trọng điểm cấp tỉnh là đê hữu sông Ninh Cơ đoạn từ Km 26+680 đến Km40+580 qua địa bàn 3 xã Nghĩa Sơn, Nghĩa Lạc, Nghĩa Phong (Nghĩa Hưng) và 22 trọng điểm cấp huyện. Ngay từ đầu năm, UBND tỉnh đã chỉ đạo chủ đầu tư, các Ban quản lý dự án và nhà thầu xây lắp tập trung mọi nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng thi công các công trình đê điều, thủy lợi phục vụ yêu cầu PCTT. Đến nay, dự án nâng cấp khẩn cấp đê kè Cồn Xanh tuyến đê biển huyện Nghĩa Hưng, đơn vị thi công đã đúc xong cấu kiện; tuyến phía đông và phía nam thi công xong lát mái kè, tường chắn sóng và xây khung đá mái phía đồng, đổ bê tông mặt đê đạt 2.880m/2922m tuyến phía đông, 100m/2.320m tuyến phía nam; tuyến phía tây đúc xong cấu kiện, hạ chân khay tại cao trình (-1.0) đạt 2.200m/2.696m, xây đá mái phía biển đạt 2.200m/2.696m đến cao trình (+0.5)/(+4.4). Dự án nâng cấp kè Kiên Chính và hệ thống mỏ kè giữa bãi đê biển huyện Hải Hậu giai đoạn 1 và 2 đã hoàn thành thi công xử lý khẩn cấp đê kè Kiên Chính đoạn từ Km10+460 đến Km11+562 và 9 mỏ kè giữ biển; giai đoạn 3 đã thi công hoàn thành 13 mỏ kè và thềm cơ giảm sóng, hạng mục công trình dẫn dòng thi công cơ bản hoàn thành, đang đúc cọc bê tông đạt 30/39 cọc và cấu kiện bê tông lát mái kè hai bên mang cống. Dự án xử lý khẩn cấp đê kè Nghĩa Phúc và 9 mỏ kè thuộc tuyến đê biển huyện Nghĩa Hưng, giai đoạn 1 và 2 đã thi công hoàn thành đoạn từ Km10+160 đến Km11+358 và 3 mỏ kè thử nghiệm; giai đoạn 3 đã hoàn thành xây lắp 6 mỏ kè MH4 đến MH9 và mái kè Nghĩa Phúc; giai đoạn 4 đến nay đã thi công hoàn thành hệ thống 9 mỏ kè giữ bãi và cống C1, các tuyến đường cứu hộ đã thi công cơ bản hoàn thành nền đường và các hạng mục cống trên đường, đang chuẩn bị tiến hành đổ bê tông mặt đường. Dự án nâng cấp khẩn cấp một số đoạn đê, kè xung yếu thuộc tuyến đê biển tỉnh đã thi công hoàn thành các đoạn đê, kè Đông Cai Đề, Tây Ang Giao Phong, Hải Lộc, Phúc Hải, đang triển khai thi công đoạn đê, kè An Hóa + Đê Râu; xây, lắp đê, kè cống số 4 - Đinh Mùi, Hạ Trại - Táo Khoai, Trùng Tư đê biển huyện Hải Hậu đã nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng… Dự án cải tạo, nâng cấp đường cứu hộ và PCLB tuyến đê biển; một số dự án thuộc chương trình nâng cấp đê sông… đang tiếp tục được triển khai thi công. Về cơ bản, các nhà thầu tham gia thi công xây dựng đã đáp ứng yêu cầu, thi công công trình đảm bảo chất lượng, hoàn thành theo tiến độ được phê duyệt. Tuy nhiên vẫn còn có nhà thầu chưa đáp ứng yêu cầu, chưa tập trung thi công, chất lượng thi công tại một số hạng mục công trình chưa đạt yêu cầu nhà thầu phải chỉnh sửa lại, vốn đầu tư cho các dự án còn thiếu dẫn đến kéo dài tiến độ thi công. Trong đợt kiểm tra, rà soát lại toàn tuyến đê sông, đê biển, các trọng điểm chống lụt bão của các huyện, thành phố vào ngày 6-5-2015, UBND tỉnh, Ban Chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh đã chỉ đạo các địa phương, các chủ dự án và các đơn vị thi công khẩn trương huy động mọi nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành các dự án bảo đảm tiến độ, chất lượng để kịp thời đưa công trình phục vụ công tác PCTT năm 2015. Đối với những đoạn kè biển đang thi công thuộc huyện Giao Thủy, Hải Hậu, Nghĩa Hưng các chủ đầu tư chỉ đạo Ban quản lý dự án, các nhà thầu phải chủ động phương án đảm bảo an toàn người, vật tư, thiết bị, an toàn công trình trong quá trình thi công theo phương châm 4 tại chỗ. Cống Cốc Thành tại tuyến đê hữu sông Đào đã bàn giao đưa vào sử dụng nhưng chưa qua thử thách mùa lũ bão nên Hạt quản lý đê Vụ Bản và Cty KTCTTL Bắc Nam Hà cần chú ý theo dõi đồng thời xây dựng phương án đảm bảo an toàn công trình và công tác PCTT. Cùng với tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ tu bổ đê, kè, cống, UBND tỉnh chỉ đạo các huyện, thành phố thường xuyên kiểm tra, phát hiện, xử lý kịp thời các vi phạm pháp luật về đê điều và công trình thủy lợi theo nội dung Chỉ thị số 14/CT-UBND ngày 25-6-2014 của UBND tỉnh. Xử lý kiên quyết, triệt để các trường hợp vi phạm mới phát sinh, các vi phạm gây mất an toàn cho công trình và ảnh hưởng đến công tác PCTT; kiểm tra, ngăn chặn, xử phạt những xe cơ giới quá tải trọng cho phép lưu thông trên các tuyến đê.
Mặc dù đê, kè, cống đã được đầu tư củng cố, xây dựng nhưng trong điều kiện biến đổi khí hậu diễn biến nhanh có thể gây ra tác động tiêu cực. Để làm chủ tình thế, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai, Sở NN và PTNT, các địa phương đã, đang tích cực chuẩn bị các điều kiện ứng phó. Hiện tại tất cả vật tư dự trữ PCLB như: 48.288m3 đá hộc, 1.354m3 đá dăm, 4.672 rọ thép, 49.700m2 vải lọc, 539.313 bao ni-lông và 248.998 bạt chống tràn… đã được tập kết tại các trọng điểm, các tuyến đê biển, đê sông của tỉnh. Các địa phương đang tập trung chỉ đạo các hộ dân chuẩn bị bao ni-lông đất chống lụt, cây tre… theo phương châm “4 tại chỗ”. Cùng với vật tư dự trữ của các hộ dân; các xã, phường, thị trấn kể cả những địa phương không có đê đều huy động lực lượng xung kích hộ đê, sẵn sàng bảo vệ các trọng điểm chống lụt bão. Các xã, phường, thị trấn đã xây dựng phương án “4 tại chỗ” bảo vệ trọng điểm đê, kè, cống, trong tháng 5 sẽ tổ chức diễn tập để có phương án phòng, chống hiệu quả nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
