Tình trạng các hộ dân, doanh nghiệp mở đường ngang trái phép dọc tuyến đường sắt chạy qua địa bàn tỉnh đã tồn tại từ lâu, nhưng không được kiên quyết xử lý, xóa bỏ nên vi phạm kéo dài. Hậu quả từ các sai phạm này chính là nguyên nhân gây ra rất nhiều vụ TNGT đường sắt trong thời gian qua. Sau vụ TNGT đường sắt nghiêm trọng xảy ra hồi tháng 9-2014 tại địa bàn xã Tân Thành (Vụ Bản) đã đặt ra yêu cầu, mục tiêu là phải khẩn trương xóa bỏ đường ngang dân sinh trái phép qua đường sắt.
UBND tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo rà soát nhằm đề xuất biện pháp xử lý các lối đi dân sinh trái phép qua đường sắt trên địa bàn tỉnh và đã ban hành nhiều công văn chỉ đạo, tổ chức hội nghị bàn biện pháp bảo đảm trật tự ATGT đường sắt trên địa bàn tỉnh. Từ ngày 24 đến 28-10-2014, các ngành chức năng, các địa phương đã phối hợp với ngành đường sắt rà soát, thống kê chính xác số liệu đường ngang bất hợp pháp của toàn tỉnh, xây dựng phương án xử lý cụ thể. Căn cứ kết quả rà soát, UBND tỉnh đã xây dựng và tổ chức thông qua kế hoạch “Xử lý các đường ngang mở trái phép, đảm bảo ATGT tại các điểm giao cắt giữa đường bộ và đường sắt trên địa bàn tỉnh Nam Định”. Theo đó, các cơ quan, đơn vị, chính quyền địa phương các cấp có tuyến đường sắt đi qua sẽ thống nhất, phối hợp thực hiện các biện pháp, giải pháp trước mắt cũng như lâu dài nhằm xử lý các lối đi dân sinh mở trái phép, gây mất ATGT cho người và phương tiện khi đi qua đường sắt. UBND tỉnh ấn định cụ thể lộ trình xử lý cho từng điểm, cả trước mắt và lâu dài. Theo đó, giai đoạn 1, từ tháng 11-2014 đến hết tháng 3-2015, toàn tỉnh sẽ xóa bỏ 153 đường mở trái phép gom vào các lối đi hợp pháp hoặc lối đi tạm thời; đến hết quý I-2015 hoàn thành cắm biển cảnh báo tạm thời, tổ chức cảnh giới. Giai đoạn 2, từ tháng 4-2015 đến hết năm 2015 xóa bỏ số đường ngang chưa thực hiện trong giai đoạn 1, tiếp tục triển khai các dự án làm đường gom, hàng rào cách ly. Nâng cấp các đường ngang hợp pháp để thuận tiện lưu thông. Đến cuối năm 2015, sơ kết đánh giá kết quả thực hiện, xây dựng kế hoạch để tiếp tục thực hiện trong giai đoạn từ năm 2006-2020. Về kinh phí thực hiện việc đóng, thu hẹp, cắm biển báo sẽ do Cty TNHH một thành viên Quản lý đường sắt Hà Ninh lập dự toán, báo cáo Tổng Cty Đường sắt Việt Nam, Cục Đường sắt Việt Nam bố trí thực hiện. Việc cảnh giới do chính quyền các xã, phường, thị trấn, các doanh nghiệp, hộ dân dọc ven đường sắt tổ chức thực hiện, UBND các huyện, thành phố xem xét trích kinh phí hỗ trợ từ nguồn ATGT được phân bổ hằng năm. Kinh phí làm đường gom và hàng rào cách ly được bố trí theo nguyên tắc: vận động nhân dân, doanh nghiệp góp đất, hiến đất và nguồn lực để làm đường gom, tạo mặt lát êm thuận; địa phương cùng ngành đường sắt đầu tư xây dựng đường ngang hợp pháp, hàng rào cách ly đường bộ - đường sắt, bổ sung các biển báo, thiết bị cảnh giới. Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh, đến thời điểm hiện nay, các ngành, các địa phương đã thực sự vào cuộc, thực hiện quyết liệt. Trong đó, các cấp chính quyền, ngành chức năng phối hợp cùng Cty TNHH một thành viên Quản lý đường sắt Hà Ninh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động và tổ chức ký cam kết tự giác chấp hành quy định bảo đảm trật tự ATGT đường sắt với 259 hộ dân nằm trong nhóm đường ngang cần xóa bỏ giai đoạn 1. Đặc biệt, các địa phương có đường sắt đi qua đã cam kết không để xảy ra tình trạng tái mở đường ngang. Qua tuyên truyền, vận động các hộ dân đều hiểu rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của mình trong công tác bảo đảm trật tự ATGT đường sắt; đồng tình, ủng hộ chương trình xóa bỏ đường ngang bất hợp pháp. Người dân các địa phương có tuyến đường sắt đi qua đều tự giác góp đất, trả lại hành lang ATGT để có quỹ đất làm đường gom, xóa bỏ đường ngang. Chính quyền và nhân dân các địa phương còn đề xuất được đẩy sớm tiến độ làm đường gom, tạo lối đi an toàn khi đã đóng đường gom. Một số doanh nghiệp còn tự nguyện đầu tư kinh phí làm đường gom mở lối đi chung, lắp đặt barie, người cảnh giới, bảo đảm ATGT như: các doanh nghiệp trên địa phận xã Tân Thành (Vụ Bản); Cty Hoàng Long tại địa phận huyện Mỹ Lộc. Tuy nhiên nỗ lực thực hiện các công đoạn chuẩn bị cho việc xóa bỏ đường ngang dân sinh trái phép đã được triển khai thực hiện trong suốt 5 tháng qua từ phía các cấp chính quyền, ngành chức năng trên địa bàn tỉnh dù đã đạt kết quả đáng ghi nhận nhưng chưa thể phát huy tác dụng. Nguyên nhân chính là do Tổng Cty Đường sắt Việt Nam, Cục Đường sắt Việt Nam chưa bố trí kinh phí để đầu tư xây dựng đường ngang hợp pháp, hàng rào cách ly đường bộ - đường sắt, bổ sung các biển báo, thiết bị cảnh giới theo kế hoạch đề ra.
Theo đồng chí Đinh Xuân Hùng, Phó Giám đốc Sở GTVT vấn đề phải giải quyết trong bất cập về đường ngang dân sinh mở trái phép qua đường sắt hiện nay do khó khăn về nguồn vốn đầu tư. Để tháo gỡ khó khăn, Ban ATGT tỉnh đã trực tiếp kiến nghị, đề xuất Bộ GTVT lưu ý, chỉ đạo và tạo điều kiện hỗ trợ kinh phí để đẩy nhanh tiến độ xóa bỏ đường ngang. Dù vậy, mới đây UBND tỉnh đã cố gắng bố trí hợp lý nguồn kinh phí để ngành chức năng sớm tổ chức đóng 6 điểm đường ngang bất hợp pháp tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây TNGT nhất trong tổng số 276 đường ngang dân sinh tự mở qua đường sắt và cắm 80 biển báo cảnh giới tại các vị trí mức độ mất ATGT cao, có đông người qua lại. Hiện tại, tất cả các địa phương có đường sắt đi qua của Thành phố Nam Định còn tăng cường áp dụng biện pháp cảnh giới, bảo đảm trật tự ATGT tại những điểm đường ngang bất hợp pháp./.
Thanh Thuý
