Nước là yếu tố cơ bản không thể thiếu trong việc duy trì sự sống và mọi hoạt động của con người trên hành tinh. Việc đáp ứng nhu cầu nước đảm bảo cả về chất lượng và số lượng là một điều kiện tiên quyết để phát triển bền vững. Theo dự báo, đến năm 2025, có khoảng 2/3 dân số trên toàn cầu sống ở các khu vực có điều kiện khó khăn về nguồn cung cấp nước, vì thế, yêu cầu bảo vệ, khai thác hiệu quả nguồn nước ngày càng trở nên cấp bách, gay gắt hơn bao giờ hết. Nhằm kêu gọi sự quan tâm của toàn thế giới về tầm quan trọng của tài nguyên nước và vận động chính sách về quản lý bền vững tài nguyên nước, đặc biệt là các nguồn nước ngọt, Đại hội đồng LHQ phát động tổ chức Ngày Nước thế giới vào ngày 22-3 hằng năm trên quy mô toàn cầu. Tài nguyên nước đã đóng góp vai trò của mình vào các thành tựu quan trọng trên mọi lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội. Cụ thể như nước có vai trò chủ đạo trong những thành tựu đạt được về sản xuất nông nghiệp. Nước sạch và nước hợp vệ sinh đã góp phần nâng dần số dân, đặc biệt là các hộ dân vùng nông thôn thoát khỏi tình trạng phải sử dụng nguồn nước chất lượng thấp, lẫn nhiều tạp chất, thậm chí có hàm lượng các chất độc hại cao trong sinh hoạt, sản xuất. Ngoài ra, cũng không thể phủ nhận sự đóng góp quan trọng của nước trong sự tăng trưởng mạnh mẽ về sản lượng nuôi trồng thủy sản trong những năm gần đây, đóng góp đáng kể cho ngân sách Nhà nước, đồng thời tạo được nhiều cơ hội về việc làm cho người lao động. Tài nguyên nước còn góp phần không nhỏ trong sự phát triển các ngành sản xuất công nghiệp, du lịch, dịch vụ và là yếu tố quan trọng trong việc bảo đảm an ninh lương thực góp phần vào sự nghiệp CNH-HĐH đất nước… Hưởng ứng Ngày Nước thế giới, thời gian qua, tỉnh ta đã nỗ lực đẩy mạnh hợp tác với các tỉnh lân cận có chung nguồn nước cũng như hợp tác và tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế và khu vực để quản lý, bảo vệ hiệu quả tài nguyên nước. Để đáp ứng các yêu cầu trữ lượng, điều tiết dòng chảy phục vụ cấp nước trong mùa khô và phòng, chống, giảm lũ, lụt trong mùa mưa, tỉnh đã quan tâm cải tạo hệ thống đê kè, áp dụng đồng loạt các giải pháp sử dụng hiệu quả nguồn nước hữu hiệu.
 |
| Cán bộ Đài Khí tượng thủy văn Nam Định thực hiện quan trắc để cung cấp khả năng sử dụng hiệu quả nguồn nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất. |
Năm 2015, chủ đề của Ngày Nước thế giới là “Nước là cốt lõi của phát triển bền vững” hướng đến kêu gọi sự quan tâm của cộng đồng về mối liên hệ giữa phát triển bền vững và tài nguyên nước. Hưởng ứng Ngày Nước thế giới năm nay, UBND tỉnh chỉ đạo các cấp, ngành tiếp tục rà soát, bổ sung hoàn thiện hệ thống văn bản để quản lý tài nguyên nước theo thẩm quyền; tăng cường phân cấp quản lý cho cấp huyện, xã để quản lý chặt chẽ việc khai thác, sử dụng và bảo vệ tài nguyên nước kịp thời theo quy định. Tập trung khai thác, sử dụng tài nguyên nước theo hướng tiết kiệm và hiệu quả, chú trọng bảo vệ, dự trữ nguồn nước ngầm; kết hợp khai thác, sử dụng hợp lý nguồn nước mặt và nguồn nước ngầm; tăng cường công tác kiểm soát ô nhiễm, giám sát chặt chẽ việc xả nước thải vào nguồn nước chung. Đẩy mạnh công tác điều tra tài nguyên nước, quy hoạch khai thác, bảo vệ tài nguyên nước mặt, nước ngầm, quy hoạch lưu vực sông nội tỉnh; thực hiện đồng bộ các biện pháp phòng, chống ô nhiễm nguồn nước. Tiến hành đánh giá diễn biến tụt giảm mực nước ngầm, chất lượng nước đối với các công trình khai thác nước ngầm tập trung; xác định mức độ ảnh hưởng của việc khai thác cạn kiệt, mức độ xâm nhập mặn, ô nhiễm môi trường nước và sụt lún mặt đất, khoanh vùng các khu vực nước bị hạ thấp, xác định các công trình có nguồn nước bị ô nhiễm. Khảo sát, quy hoạch, xây dựng hồ nước ở các khu dân cư làm chức năng điều hòa môi trường; khảo sát, quy hoạch xây dựng các công trình ngăn mặn trên sông Hồng, sông Ninh Cơ và sông Đáy để giữ ngọt vào mùa khô và bảo đảm xả lũ vào mùa mưa. Tăng cường xây dựng cống điều tiết, đập tràn để giữ nước ngọt; từng bước nâng cao trách nhiệm và chất lượng công tác cấp phép khai thác tài nguyên nước và cấp phép xả nước thải. Để chủ động trong công tác phòng, chống hạn hán và xâm nhập mặn, đảm bảo cung cấp đủ nước cho sản xuất nông nghiệp năm 2015, ngành NN và PTNT, các địa phương và các Cty TNHH một thành viên KTCTTL theo dõi chặt chẽ thông tin, diễn biến thời tiết, nguồn nước, nhất là dự báo về mưa, dòng chảy; thường xuyên tổ chức kiểm đếm nguồn nước trữ tại các ao, hồ, các kênh trục lớn. Tổ chức nạo vét hệ thống kênh mương, cửa vào các cống lấy nước, trạm bơm tưới, khơi thông dòng chảy, đắp đập tạm ngăn mặn, lắp đặt trạm bơm dã chiến, phương tiện lấy nước để chủ động vận hành, đảm bảo đủ điều kiện dẫn nước thông thoáng từ công trình đầu mối tới mặt ruộng, tận dụng mọi nguồn nước để phục vụ sản xuất, sinh hoạt. Quản lý chặt chẽ nguồn nước, chống rò rỉ, thất thoát, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả; tăng cường sử dụng các biện pháp tưới luân phiên, tưới tiết kiệm nước cho cây lúa và các cây trồng cạn có giá trị kinh tế cao. Trên cơ sở khả năng cân đối nguồn nước, bố trí cơ cấu cây trồng hợp lý; đối với các vùng thường xuyên thiếu nước, xem xét chuyển đổi sang cây trồng cạn sử dụng ít nước tưới hơn để tránh thiệt hại do hạn hán. Riêng ngành TN và MT, từ đầu năm đã tập trung thực hiện chặt chẽ công tác cấp giấy phép thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước và việc cấp giấy phép xả nước thải, thu phí nước thải công nghiệp tạo nguồn kinh phí tái đầu tư cho công tác xử lý nước thải và khắc phục ô nhiễm môi trường. Trong đó, ngành TN và MT đặc biệt quan tâm hoạt động cấp phép xả thải, chú trọng hướng dẫn về điều kiện, yêu cầu, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khi xả nước thải vào nguồn nước; đồng thời tổ chức kiểm soát, giám sát chặt chẽ việc xả thải để bảo vệ nguồn nước ngăn chặn, kiềm chế nguy cơ gây suy thoái chất lượng nguồn nước. Ngành TN và MT còn tập trung phối hợp với lực lượng Cảnh sát môi trường (Công an tỉnh) tiến hành kiểm tra, cưỡng chế và xử phạt nghiêm hành vi vi phạm, tăng hiệu lực giáo dục, răn đe, góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ, sử dụng nguồn tài nguyên nước của các tổ chức, cá nhân. Riêng về các hoạt động tuyên truyền, UBND tỉnh đã chỉ đạo giao Sở TN và MT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố xây dựng kế hoạch, triển khai tổ chức lễ mít tinh và các hoạt động hưởng ứng Ngày Nước thế giới năm 2015 trên địa bàn tỉnh, như: tổ chức hội thảo khoa học, tọa đàm, triển lãm với chủ đề “Nước và Phát triển bền vững”; tổ chức diễu hành vì Ngày Nước thế giới; vận động cộng đồng tham gia bảo vệ tài nguyên nước; phát động phong trào không lấn chiếm sông, hồ; trồng rừng bảo vệ nguồn nước; phát tờ rơi và chiếu phim tài liệu, phóng sự về tài nguyên nước trên các phương tiện thông tin đại chúng. UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, hội, đoàn thể tỉnh và UBND các huyện, thành phố có trách nhiệm phối hợp với Sở TN và MT trong xây dựng kế hoạch và triển khai các hoạt động hưởng ứng Ngày Nước thế giới năm 2015 trên địa bàn tỉnh, trong đơn vị, địa phương mình và tổ chức thực hiện đạt kết quả tốt./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
