Trong điều kiện kinh tế hội nhập, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại diễn ra gay gắt với quy mô lớn và ngày càng tinh vi, ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của người tiêu dùng và phát triển sản xuất. Để chủ động ứng phó với tình hình tội phạm gian lận thương mại ngày càng gia tăng, Ban Chỉ đạo phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tỉnh (BCĐ 389) đã có nhiều giải pháp đổi mới, nâng cao năng lực cho lực lượng làm nhiệm vụ chống buôn lậu, gian lận thương mại.
Các thành viên BCĐ 389 của tỉnh kiểm tra chất lượng hàng hóa tiêu dùng tại Siêu thị BigC. |
Được thành lập tháng 7-2014 trên cơ sở củng cố và nâng cao năng lực của BCĐ 127, BCĐ 389 tỉnh đã tập trung kiện toàn bộ máy tổ chức theo hướng huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị vào cuộc. Ngoài các đơn vị hạt nhân gồm lực lượng QLTT, Công an, Hải quan, BĐBP, Cảnh sát giao thông..., BCĐ 389 bổ sung thêm 2 thành viên mới là Uỷ ban MTTQ tỉnh, Đài PT-TH tỉnh. Đây là những đơn vị có vai trò quan trọng trong việc tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân trong đấu tranh chống gian lận thương mại. BCĐ 389 chỉ đạo thành lập BCĐ 389 cấp huyện ở cả 10 huyện, thành phố và thành lập các tổ công tác kiểm tra thực tế công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả của các địa phương. Công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, cơ chế thi đua khen thưởng, kỷ luật cán bộ không hoàn thành nhiệm vụ được giao và phương án bảo vệ danh tính, chế độ đãi ngộ người có công phát hiện, cung cấp thông tin liên quan cho các lực lượng chức năng trong quá trình chống gian lận thương mại cũng được chú trọng. Qua đó, không chỉ tạo động lực thúc đẩy các cán bộ công chức chuyên tâm với nhiệm vụ được giao, kiên quyết nói không trước những tiêu cực có thể xảy ra trong quá trình tác nghiệp mà còn huy động được trách nhiệm của cả cộng đồng tham gia vào việc chống gian lận thương mại. Bên cạnh đó, BCĐ 389 đã đưa ra nhiều giải pháp mang tính đột phá trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Trong đó đổi mới căn bản là ngoài việc thực hiện nhiệm vụ thường xuyên như chủ động phòng, chống phát hiện, đấu tranh ngăn chặn, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả…, BCĐ 389 tỉnh còn chủ động lồng ghép công tác tuyên truyền, vận động các tư thương tuân thủ quy định của pháp luật trong sản xuất, kinh doanh khi thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, vận động nhân dân không tham gia, tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái phát triển; khuyến khích người dân phát hiện, tố giác những đường dây, ổ nhóm vi phạm pháp luật với cơ quan chức năng. Với những giải pháp đó, ngay khi đi vào hoạt động, BCĐ 389 đã chỉ đạo các ngành, địa phương trong tỉnh triển khai các hoạt động ổn định thị trường, phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân; ban hành 5 văn bản chỉ đạo các ngành thành viên đẩy mạnh tuyên truyền; tăng cường phối hợp liên ngành trong việc tổ chức kiểm tra, kiểm soát chống buôn lậu và gian lận thương mại theo từng chuyên đề như đấu tranh chống buôn lậu; sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng; kiểm soát việc chấp hành pháp luật về giá, điều kiện kinh doanh... Theo đó, UBND các huyện, thành phố đã chủ động xây dựng và triển khai chương trình kế hoạch chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trên địa bàn. Chủ động thành lập và tham gia các đoàn kiểm tra liên ngành thực hiện kiểm soát thị trường, ngăn chặn những hành vi gian lận thương mại. Sở Công thương bám sát thị trường, nắm bắt cung cầu hàng hóa để tham mưu với UBND tỉnh có biện pháp điều hành bình ổn thị trường. Chủ động kiểm soát, tiếp cận thị trường hàng hóa, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những sai phạm trong sản xuất, kinh doanh và cung cấp thông tin cảnh báo hành vi gian lận thương mại để người tiêu dùng cảnh giác. Công an tỉnh tăng cường công tác điều tra, phát hiện những vụ việc gian lận thương mại nghiêm trọng, có tổ chức, đồng thời phối hợp, hỗ trợ các lực lượng khác trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại. Các sở, ngành chức năng khác chủ động kiểm soát hàng hóa theo lĩnh vực được phân công và phối hợp chặt chẽ với lực lượng chức năng khi có yêu cầu. Bằng những biện pháp đồng bộ đó, năm 2014 và thời gian trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Mùi, BCĐ 389 xử lý hàng nghìn vụ việc liên quan đến gian lận thương mại. Nhiều đường dây buôn lậu, gian lận thương mại và sản xuất kinh doanh hàng giả có quy mô lớn bị phát hiện. Riêng tháng 2-2015, các ngành chức năng đã kiểm tra 797 lượt, xử lý 339 vụ, phạt hành chính 904,8 triệu đồng, thu giữ hàng hóa đạt giá trị 220,8 triệu đồng. Trong đó, Chi cục QLTT kiểm tra 397 lượt, xử lý 230 vụ, phạt hành chính 359 triệu đồng, tịch thu hàng hóa đạt giá trị 195 triệu đồng; Công an tỉnh kiểm tra xử lý 64 vụ, phạt vi phạm hành chính 86,5 triệu đồng và tịch thu hàng hoá đạt giá trị 25,8 triệu đồng, trong đó có 55,46kg pháo và 850 khẩu súng nhựa mang tính bạo lực; Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh kiểm tra xử lý 2 vụ, phạt vi phạm hành chính 5 triệu đồng, tịch thu 9 gói hê-rô-in, 200 nghìn đồng; Cục Thuế tỉnh truy thu thuế 920 triệu đồng... Những kết quả này đã góp phần ổn định thị trường, hạn chế hàng giả, hàng nhái làm ảnh hưởng đến tình hình sản xuất cũng như đời sống, sức khỏe nhân dân.
Bên cạnh nỗ lực đổi mới phương pháp đấu tranh chống gian lận thương mại, BCĐ 389 cũng gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực thi nhiệm vụ như một số cơ chế chính sách, văn bản pháp quy trong lĩnh vực quản lý kinh doanh thương mại còn bất cập, tạo kẽ hở cho các đối tượng lợi dụng vi phạm. Kinh phí hoạt động, nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ và trang thiết bị phục vụ công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại của cơ quan chức năng còn hạn chế. Để tiếp tục thực hiện hiệu quả các giải pháp chống gian lận thương mại, thời gian tới, BCĐ 389 tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân nhận thức rõ tác hại của hàng lậu, hàng giả, hàng không đảm bảo VSATTP đối với đời sống nhân dân và sự phát triển của kinh tế thị trường. Chú trọng công tác bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, chuyên môn cho đội ngũ cán bộ. Thực hiện tốt công tác dự báo tình hình, diễn biến thị trường, nắm chắc quy luật hoạt động của các loại tội phạm gian lận thương mại để có biện pháp ngăn chặn, xử lý hiệu quả. Tăng cường công tác kiểm tra để kịp thời biểu dương, khen thưởng đối với tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc và kịp thời ngăn chặn phát hiện xử lý những hành vi tiêu cực, dung túng, tiếp tay cho đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại. Phấn đấu hạn chế thấp nhất ảnh hưởng của gian lận thương mại đối với sản xuất và đời sống, sức khỏe của nhân dân trên địa bàn./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương