Công bố tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm là yêu cầu bắt buộc đối với tất cả các sản phẩm được sản xuất theo phương pháp công nghiệp trước khi đưa vào lưu thông trên thị trường. Đây không chỉ là điều kiện pháp lý cần và đủ để một sản phẩm được lưu thông trên thị trường mà còn là cam kết của nhà sản xuất về chất lượng sản phẩm. Để hỗ trợ cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công bố tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, thời gian qua, các cơ quan chức năng đã nỗ lực hỗ trợ cả về vật chất, tư vấn, hướng dẫn doanh nghiệp áp dụng, công bố hợp chuẩn và hợp quy.
Dán nhãn hiệu cho sản phẩm nước mắm tại cơ sở sản xuất Lâm Bão, Thị trấn Cồn (Hải Hậu). |
Trên địa bàn tỉnh ta có khoảng 5.000 doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh ở mọi lĩnh vực và hàng nghìn cơ sở sản xuất nhỏ lẻ trong các làng nghề truyền thống. Tuy nhiên, ngoài một số doanh nghiệp sản xuất nhóm hàng đặc trưng theo quy chuẩn quốc gia hoặc tham gia vào chuỗi liên kết tiêu thụ hiện đại xây dựng chất lượng sản phẩm của mình theo tiêu chuẩn quốc gia hoặc quốc tế như vật liệu xây dựng, thiết bị điện, điện tử, vật tư nông nghiệp…, thì hầu hết các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nhỏ chưa thực hiện công bố chất lượng và cam kết thực hiện theo tiêu chuẩn cơ sở. Với vai trò là cơ quan chủ quản thực hiện nhiệm vụ hiệu chuẩn, thử nghiệm và công bố các sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng phù hợp và kiểm soát việc thực hiện tiêu chuẩn chất lượng theo đăng ký, các cơ quan chức năng của tỉnh đã tập trung tuyên truyền các quy định của pháp luật về ATVSTP, quyền và lợi ích của việc công bố tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm tới các hộ sản xuất, chế biến sản phẩm thuộc danh mục phải công bố chất lượng. Tổ chức rà soát những cơ sở chưa đăng ký chất lượng sản phẩm để có biện pháp vận động, tuyên truyền, hỗ trợ tài chính. Đồng thời cử cán bộ đến từng cơ sở sản xuất tư vấn kỹ thuật và hướng dẫn quy trình đăng ký, công bố chất lượng sản phẩm. Do đó, từ đầu năm đến nay, đã có hàng trăm doanh nghiệp được các cơ quan chuyên môn tư vấn hỗ trợ đăng ký chất lượng sản phẩm. Trong đó, Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (TĐC) (Sở KH và CN) đã kiểm tra, hướng dẫn và ra thông báo tiếp nhận 46 hồ sơ của 13 lượt doanh nghiệp thực hiện công bố hợp chuẩn và hợp quy; hướng dẫn 30 doanh nghiệp thực hiện công bố tiêu chuẩn áp dụng đối với sản phẩm hàng hóa thuộc các lĩnh vực nông nghiệp, thuỷ sản. Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản (Sở NN và PTNT) đã hỗ trợ đăng ký tiêu chuẩn chất lượng, gia hạn chứng nhận đăng ký tiêu chuẩn chất lượng cho 20 sản phẩm nông, thủy sản dưới dạng bao gói sẵn như nước mắm, mắm tôm, sứa ăn liền, cá khô, rau củ sấy khô, mật ong, nấm… Hầu hết các sản phẩm sau khi được hỗ trợ công bố tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm đều mở rộng được kênh tiêu thụ, phân phối với lượng hàng hóa xuất bán ra cao hơn trước. Nhiều sản phẩm sau khi đăng ký chất lượng đã được các doanh nghiệp phân phối hàng hóa lớn đưa vào tiêu thụ tại các siêu thị trong toàn quốc như sản phẩm chả cá, cá khô của Cty TNHH Chế biến thủy hải sản Hùng Vương, nước mắm Ninh Cơ; sứa ăn liền Vạn Hoa. Tại cơ sở sản xuất mắm truyền thống Lâm Bão, Thị trấn Cồn (Hải Hậu) từ lâu đã cung ứng ra thị trường sản phẩm nước mắm và mắm tôm ngon nổi tiếng nhưng phải đến năm 2013, cơ sở mới thực hiện đăng ký và công bố tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm. Ngay khi đăng ký chất lượng và nhãn hiệu cho sản phẩm nước mắm, sản lượng hàng hóa tiêu thụ của cơ sở đã tăng lên 150% so với ban đầu. Đến nay, trung bình mỗi tháng, cơ sở cung ứng ra thị trường 500-700 lít nước mắm các loại. Đặc biệt hơn, nhiều khách hàng ở Thành phố Nam Định, Hà Nội, Thái Bình đề xuất thành lập đại lý cung ứng các sản phẩm mắm của cơ sở. Ông Lâm Văn Bão, chủ cơ sở cho biết: “Gia đình tôi đã 4 đời sản xuất nước mắm theo phương thức cổ truyền, hàng hóa theo chân người buôn chuyến, rồi người địa phương lập nghiệp nơi xa đi khắp cả trong Nam ngoài Bắc nhưng trước đây tôi không biết là mặt hàng này phải đăng ký tiêu chuẩn chất lượng cho sản phẩm. Phải đến khi các đoàn thanh tra, kiểm tra về ATVSTP nhắc nhở; Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản tư vấn các chỉ tiêu chất lượng cần công bố như độ đạm, hàm lượng thành phần vitamin và khoáng chất... tôi mới hiểu ý nghĩa của việc công bố tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm. Được sự hướng dẫn cụ thể tôi đã thực hiện đăng ký, công bố chất lượng. Đến nay, sau gần 1 năm sử dụng nhãn hiệu và công bố chất lượng sản phẩm tôi mới thực sự yên tâm với sự phát triển bền vững của sản phẩm và động viên con cháu chăm chút hơn để sản phẩm truyền thống cha ông để lại giữ được uy tín với người tiêu dùng”.
Tuy nhiên, đến nay tỷ lệ sản phẩm được công bố chỉ tiêu chất lượng mới chỉ chiếm khoảng 70% tổng số danh mục sản phẩm hàng đóng gói sẵn sản xuất trên địa bàn tỉnh. Nếu không tăng cường vai trò quản lý Nhà nước đối với chất lượng hàng hóa qua việc thực hiện triệt để yêu cầu công bố chỉ tiêu chất lượng sản phẩm, nhanh chóng khắc phục, kiểm soát việc công bố chất lượng của các sản phẩm sản xuất trên địa bàn thì sẽ tạo cơ hội cho hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng trà trộn vào thị trường. Các cơ quan chức năng cần tiếp tục tuyên truyền, hỗ trợ gắn với kiểm tra, kiểm soát, kiên quyết xử lý những cơ sở sản xuất cố tình chây ì không đăng ký, công bố chất lượng sản phẩm theo quy định của pháp luật. Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để người tiêu dùng nói không với sản phẩm “4 không” (không tem nhãn, không nguồn gốc xuất xứ, không chỉ tiêu chất lượng và không hướng dẫn sử dụng trước khi dùng)./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương