Tỉnh ta có khoảng 2.220 cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp (VTNN), trong đó có 333 cơ sở kinh doanh phân bón, 407 cơ sở kinh doanh thức ăn chăn nuôi, 580 cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật (BVTV)... phục vụ nhu cầu sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy hải sản của bà con nông dân trong tỉnh. Đây là thị trường kinh doanh có tác động to lớn đến đời sống, kinh tế - xã hội, đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ, sự nghiêm túc của người kinh doanh. Tuy nhiên, hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ VTNN trên địa bàn tỉnh hiện còn nhiều tồn tại như cơ sở, đại lý kinh doanh không đảm bảo điều kiện theo quy định của pháp luật; cung ứng VTNN không rõ nguồn gốc, trà trộn hàng giả, hàng kém chất lượng và hàng cấm sử dụng… Đáng chú ý, xuất hiện tình trạng vào thời điểm mùa vụ, một số hộ dân có vốn đầu tư mua số lượng lớn phân bón, thuốc BVTV dự trữ để phân phối lại cho bà con để kiếm lời. Hình thức kinh doanh này không chỉ ảnh hưởng đến việc kiểm soát, quản lý chất lượng vật tư đưa vào sản xuất mà còn gây không ít khó khăn cho các cơ quan chức năng trong việc kiểm soát thị trường.
 |
| Lực lượng QLTT kiểm tra việc chấp hành quy định kinh doanh vật tư nông nghiệp. |
Trước thực trạng trên, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cấp, ngành, các địa phương tăng cường các biện pháp quản lý, kiểm tra, kiểm soát thị trường VTNN trên địa bàn. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND các huyện, thành phố, các xã, thị trấn đã tập trung tuyên truyền, phổ biến các quy định của Nhà nước trong kinh doanh VTNN. Chủ động rà soát, thống kê các cơ sở kinh doanh VTNN trên địa bàn và phối hợp với lực lượng chức năng như NN và PTNT, Công an, Công thương, KH và CN tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong sản xuất, kinh doanh VTNN. Sở NN và PTNT chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan tổ chức tổng kiểm tra việc sản xuất, kinh doanh VTNN. Tiến hành tập huấn kỹ thuật, phổ biến pháp luật liên quan đến sản xuất, kinh doanh VTNN; cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh cho các cơ sở kinh doanh. Sở KH và CN thực hiện giám định về đo lường các sản phẩm VTNN. Sở Công thương và Công an tỉnh chủ động kiểm tra, ngăn chặn và xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật trong sản xuất, kinh doanh VTNN. Đồng thời công khai tên các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật trong sản xuất, kinh doanh VTNN để người dân biết, không mua và sử dụng VTNN của các cơ sở này. Trong 6 tháng đầu năm 2014, các ngành chức năng đã tổ chức nhiều cuộc thanh tra chuyên ngành và liên ngành hoạt động kinh doanh VTNN. Trong đó, Thanh tra Sở NN và PTNT tổ chức 6 cuộc thanh tra chuyên đề về việc chấp hành pháp luật trong sản xuất, kinh doanh giống cây trồng, thuốc BVTV, phân bón, thuốc thú y, thú y thủy sản ở cả 10 huyện, thành phố. Chi cục BVTV tổ chức 11 đợt thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của Nhà nước về quản lý và sử dụng thuốc BVTV. Các lực lượng Công an, Quản lý thị trường thực hiện kiểm tra các loại VTNN sản xuất, lưu thông trên thị trường. Qua theo dõi thị trường và trực tiếp thanh tra, kiểm tra tại gần 300 cơ sở sản xuất, kinh doanh VTNN trên địa bàn cho thấy, hầu hết các cơ sở sản xuất, kinh doanh VTNN đều thực hiện đúng quy định pháp luật, có đầy đủ giấy phép đăng ký kinh doanh, phiếu kiểm dịch động vật, đảm bảo cung ứng đúng giống lúa, cây màu, phân bón, thuốc BVTV nằm trong danh mục cho phép của Bộ NN và PTNT. Tuy nhiên vẫn có một số cơ sở kinh doanh các loại phân bón, thuốc BVTV, thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi không rõ nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, bán hàng không đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn công bố; hàng hóa không ghi nhãn mác và kinh doanh sản phẩm ngoài danh mục, quá thời hạn sử dụng… Đặc biệt, nhóm hàng thuốc BVTV chiếm 68/71 vụ việc vi phạm mà cơ quan chức năng phát hiện. Trong đó có 12 cơ sở không đủ điều kiện kinh doanh; 15 cơ sở không niêm yết giá; 20 cơ sở không có kệ kê hàng; 18 cơ sở không có phương tiện phòng, chống cháy nổ. Đồng thời thu giữ tại hiện trường 4kg thuốc BVTV không rõ nguồn gốc, 3.000 ống thuốc kích thích tăng trưởng không được phép lưu hành… Các cơ quan chức năng đã tiến hành xử phạt theo quy định của pháp luật, thu giữ hàng hóa vi phạm và yêu cầu các cơ sở nhanh chóng khắc phục. Đối với nhóm hàng thức ăn chăn nuôi, cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra 20 cơ sở và lấy mẫu xét nghiệm ngẫu nhiên, phát hiện 3 mẫu vi phạm. Trong đó có 2 mẫu không đạt hàm lượng dinh dưỡng theo tiêu chuẩn công bố ghi trên bao bì sản phẩm cũng như bản đăng ký chất lượng sản phẩm và 1 mẫu có chất cấm để tăng cân, tạo nạc. Cơ quan chức năng đã yêu cầu nhà sản xuất là Cty TNHH Thức ăn chăn nuôi Phú Gia (Thanh Hóa) thu hồi lô sản phẩm vi phạm và xử phạt theo quy định của pháp luật… Ngoài ra, các nhóm VTNN khác như phân bón, giống cây trồng thường mắc lỗi vi phạm về quá trình bảo quản, lưu kho, hàng quá hạn sử dụng và sắp xếp hàng hóa không đúng quy cách, xếp lẫn phân bón, thuốc BVTV với sản phẩm thực phẩm khác như mỳ tôm, bia, nước ngọt… Mặc dù tích cực phối hợp kiểm soát thị trường VTNN và ngăn chặn kịp thời nhiều loại VTNN kém chất lượng, không nằm trong danh mục sử dụng nhưng việc kiểm soát chặt chẽ thị trường, ngăn chặn triệt để vi phạm vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Việc thực hiện kiểm nghiệm các chỉ tiêu hóa sinh của mẫu VTNN rất mất thời gian và chi phí lớn, ảnh hưởng đến việc ra quyết định xử phạt và ngăn chặn vi phạm. Hầu hết các cơ quan chức năng không có kho lưu giữ sản phẩm bị tịch thu và chi phí cho hoạt động tiêu hủy VTNN, đặc biệt là các loại thuốc BVTV, rất tốn kém và phải theo đúng quy trình để bảo đảm an toàn vệ sinh môi trường.
Thời gian tới, lực lượng chức năng tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, kịp thời ngăn chặn hành vi sản xuất, tiêu thụ các loại VTNN giả, kém chất lượng trên thị trường. Sở NN và PTNT, các huyện, thành phố và các xã, thị trấn tập trung tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về sản xuất, kinh doanh VTNN cũng như tác hại của việc sử dụng phân bón và thuốc BVTV ngoài danh mục, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; khuyến cáo người dân lựa chọn sử dụng những loại VTNN đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng của các đơn vị, doanh nghiệp có uy tín trên thị trường vì sự phát triển nông nghiệp bền vững, sự an toàn cho môi trường./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
