Với vị trí địa lý ven biển, tỉnh ta chịu sự tác động của tất cả các hình thái thời tiết nguy hiểm là rét đậm, rét hại, bão lũ, giông, sét, nước biển dâng, xâm nhập mặn và triều cường… nên công tác dự báo thời tiết, diễn biến khí tượng, thủy văn (KTTV) có vai trò quan trọng trong việc đưa ra các phương án ứng phó kịp thời phù hợp với các tình huống thời tiết nguy hiểm, góp phần bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhà nước cũng như việc tổ chức sản xuất. Để đáp ứng yêu cầu dự báo nhanh, chính xác các tình huống thời tiết, thủy văn, thời gian qua, Đài KTTV Nam Định đã tập trung đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị chuyên ngành, nâng cao chất lượng các bản tin dự báo, tăng thời gian dự báo và dự báo sớm các hình thái thời tiết nguy hiểm.
 |
| Đo mực nước để dự báo mức lũ trên sông Đào tại Trạm Thủy văn Nam Định. |
Hiện tại, trên địa bàn tỉnh có 5 trạm KTTV và 5 điểm đo mưa, đo độ mặn tự động, phân bổ ở 5 khu vực có tiểu vùng thời tiết đặc trưng của tỉnh là Thị trấn Gôi (Vụ Bản), Thị trấn Liễu Đề (Nghĩa Hưng), Thị trấn Ngô Đồng, xã Bình Hòa (Giao Thủy) và xã Hải Châu (Hải Hậu), đáp ứng yêu cầu dự báo các hình thái thời tiết trên các khu vực của địa bàn tỉnh. Hệ thống trang thiết bị phục vụ công tác quan trắc đo đạc, dự báo và truyền số liệu KTTV bảo đảm độ bền, chính xác cao, đáp ứng yêu cầu tự động đo và truyền số liệu trực tiếp về Đài KTTV và các đơn vị trong Trung tâm KTTV quốc gia. Thời gian qua, Đài KTTV Nam Định chủ động xây dựng và hoàn thiện Hồ sơ kỹ thuật dự báo KTTV khu vực tỉnh Nam Định; tổng hợp, đánh giá đặc điểm khí hậu của tỉnh… làm cơ sở cho các cấp, các ngành, các địa phương thực hiện quy hoạch công trình thủy lợi, điều tiết nước, phòng, chống thiên tai và chỉ đạo điều hành sản xuất. Chủ động cập nhật thông tin và tiến hành bổ sung, hoàn thiện chi tiết, cụ thể, sát với tỉnh các phương án dự báo thời tiết, thủy văn hằng ngày của Trung tâm Dự báo KTTV Trung ương, Đài KTTV các tỉnh lân cận... Đồng thời chủ động theo dõi diễn biến KTTV trên địa bàn tỉnh để thông tin kịp thời đến các ngành, các địa phương và nhân dân trong tỉnh. Đến nay, Đài KTTV Nam Định đã bảo đảm xuất bản 7 nhóm bản tin dự báo KTTV gồm: bản tin dự báo mùa vụ, dự báo tháng, dự báo tuần, dự báo 5 ngày, dự báo hằng ngày, dự báo bổ sung và dự báo các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như: Áp thấp nhiệt đới, mưa, bão, lũ, nắng nóng, xâm nhập mặn, triều cường. Những thông tin dự báo về tình hình thời tiết, thủy văn của Đài được cập nhật kịp thời, chính xác qua các phương tiện thông tin đại chúng như Báo Nam Định điện tử, Đài PT-TH tỉnh và một số trang tin điện tử của tỉnh, đáp ứng tốt nhu cầu cập nhật, theo dõi phục vụ sinh hoạt, sản xuất của nhân dân trong tỉnh. Để phục vụ sản xuất, các bản tin KTTV nhận định xu thế thời tiết, thủy văn; cảnh báo chính xác về các hiện tượng thời tiết cực đoan, nguy hiểm như rét đậm, rét hại, mức độ khô hạn, thiếu nước trong vụ đông xuân… làm cơ sở quan trọng để Sở NN và PTNT xây dựng kế hoạch sản xuất phù hợp với diễn biến thời tiết như quyết định thời điểm lấy nước, chuyển dịch cơ cấu mùa vụ, cơ cấu giống cây trồng cụ thể cho từng mùa vụ và cảnh báo cho nhân dân chủ động phương án ứng phó. Đối với công tác PCLB, hằng tuần, hằng tháng, Đài KTTV cung cấp những bản tin về bão, áp thấp nhiệt đới, dự báo, thông báo lũ trên các sông tới Ban Chỉ huy PCLB-TKCN tỉnh. Trong các bản tin dự báo bão, Đài KTTV Nam Định cũng chú trọng phân tích chi tiết bão đổ bộ hoặc ảnh hưởng tới địa phương, như thời gian bắt đầu có gió mạnh, cấp và hướng gió, thời gian bắt đầu mưa và cường độ mưa, phân bố mưa trên địa bàn tỉnh… để Ban Chỉ huy PCLB-TKCN tỉnh và các ngành, các địa phương triển khai phương án bố trí nhân lực, phương tiện, vật tư chủ động ứng phó, giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra. Do vậy, nhiều năm nay mặc dù chịu tác động trực tiếp của nhiều cơn bão lớn nhưng đã phòng ngừa giảm đáng kể những thiệt hại đối với hệ thống đê điều, sản xuất.
Để chuẩn bị cho công tác dự báo các hình thế thời tiết nguy hiểm trong mùa mưa bão năm nay, ngoài việc kiện toàn Ban chỉ huy PCLB; phân công cán bộ, nhân viên KTTV thường trực 24/24 giờ, khi có bão lũ và áp thấp nhiệt đới gần bờ và khẩn cấp tăng cường nhân lực trong mỗi ca trực để chủ động đối phó với tình huống thời tiết nguy hiểm, đảm bảo cung cấp kịp thời số liệu cho Ban Chỉ đạo PCLB Trung ương, Ban Chỉ huy PCLB-TKCN tỉnh, các ngành và các địa phương để có phương án đối phó hiệu quả. Bên cạnh việc tăng cường cán bộ, Đài KTTV Nam Định tăng cường cơ sở vật chất cho các Trạm thủy văn: Văn Lý và Phú Lễ để kiểm soát KTTV khu vực ven biển và thành lập mới Trạm thủy văn Phú Hào trên sông Hồng và Trạm thủy văn Độc Bộ trên sông Đáy. Đây là hai điểm quan trắc quan trọng trong việc đánh giá cường suất lũ trên toàn tuyến và đánh giá tài nguyên nước mặt phục vụ việc điều tiết nước và chuẩn bị những phương án ứng phó với biến đổi khí hậu. Đặc biệt đến hết tháng 7-2014, Đài KTTV sẽ đảm bảo đủ điều kiện xuất bản thêm bản tin dự báo thời tiết biển khu vực tỉnh Nam Định với những chỉ số chính xác về cấp độ gió, sóng, lượng mưa, mức triều cường và triều kém, cũng như dự báo những rủi ro do các hình thái thời tiết gây ra... đảm bảo các thông tin dự báo KTTV của địa phương phải được dùng làm tài liệu chính thức phục vụ công tác phòng, chống thiên tai, chỉ đạo sản xuất ở địa phương song song với tài liệu dự báo của Trung tâm Dự báo KTTV Trung ương và được quần chúng đón nhận và quan tâm theo dõi./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
