Cùng với các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất sử dụng tiết kiệm năng lượng, sản xuất sạch hơn, bảo đảm an toàn thực phẩm, ngành Công thương còn phát động chiến dịch “tiêu dùng xanh” nhằm khuyến khích người tiêu dùng lựa chọn sử dụng những sản phẩm an toàn, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường... Sau một thời gian nỗ lực tuyên truyền, hỗ trợ, tư vấn tiêu dùng và bảo vệ quyền lợi của khách hàng, đến nay, đã bước đầu tạo được xu hướng sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường trong cộng đồng xã hội khi mua sắm; đồng thời động viên, khuyến khích nhiều doanh nghiệp trên địa bàn áp dụng các quy trình sản xuất sạch. Việc làm này không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe, môi trường sống mà còn giúp lành mạnh hóa thị trường, loại bỏ sản phẩm không đảm bảo các tiêu chuẩn cơ sở về an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường.
Khách hàng sử dụng túi ni lông tự hủy khi mua hàng tại Siêu thị Big C Nam Định. |
Thực hiện mục tiêu khuyến khích “tiêu dùng xanh", ngành Công thương đã đẩy mạnh tuyên truyền tới các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng về lợi ích của việc “tiêu dùng xanh”, cách nhận biết sản phẩm an toàn, thân thiện với môi trường; cách sử dụng tiết kiệm năng lượng, hạn chế những hành động gây hại cho môi trường sống... Phối hợp với Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên tổ chức các lớp tập huấn kiến thức an toàn vệ sinh thực phẩm, phổ biến các văn bản liên quan đến công tác BVMT trong sản xuất và tiêu dùng; vận động hội viên phụ nữ, đoàn viên, thanh niên tìm hiểu và thực hành để trở thành “người tiêu dùng thông thái” qua cách lựa chọn, tiêu dùng sản phẩm an toàn, có nguồn gốc xuất xứ, hạn sử dụng rõ ràng; hạn chế sử dụng hóa chất trong sản xuất và chế biến thực phẩm; chủ động BVMT trong quá trình sinh hoạt, sản xuất như không vứt rác bừa bãi, không đốt rơm, rạ trên đường làm ô nhiễm môi trường, không sử dụng phân tươi trong chăm sóc rau màu, hạn chế sử dụng túi ni lông gói, đựng thực phẩm để giảm xả ra môi trường… Qua tuyên truyền, đã góp phần nâng cao nhận thức của người dân, thúc đẩy thay đổi hành vi, thói quen sinh hoạt và mua sắm. Nhờ đó, nhiều người tiêu dùng, nội trợ đã có thói quen lựa chọn sản phẩm sạch, an toàn thực phẩm, có nguồn gốc xuất xứ và hạn sử dụng rõ ràng trước khi mua sắm; tẩy chay các sản phẩm không đảm bảo chất lượng và mạnh dạn tố giác các đơn vị sản xuất gây ô nhiễm môi trường, có sản phẩm không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm với cơ quan chức năng. Một bộ phận người kinh doanh nhỏ đã có ý thức chỉ nhập hàng rõ nguồn gốc xuất xứ và hạn chế việc sử dụng túi ni lông khi gói hàng cho khách nhằm giảm lượng túi ni lông thải ra môi trường. Bên cạnh đó, Sở Công thương đã trực tiếp chỉ đạo các đơn vị thành viên và các doanh nghiệp phân phối hàng hóa bán lẻ thực hiện các biện pháp kích cầu “tiêu dùng xanh” theo các hình thức tổ chức giới thiệu sản phẩm, hướng dẫn người tiêu dùng dùng thử các sản phẩm “xanh”, sản phẩm BVMT... Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp, Phòng Công thương các huyện, Phòng Kinh tế thành phố đã tổ chức phát tờ rơi, trực tiếp hướng dẫn, giải đáp cho nhân dân hiểu, nắm rõ được các giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, đồng thời hỗ trợ một phần kinh phí cho 100 hộ dân khi mua và lắp đặt bình nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời để các hộ dân từng bước tiếp cận làm quen với cách sử dụng năng lượng tự nhiên. Ngành Điện hỗ trợ từ 10-50% giá bán các loại đèn compact cho nhân dân sử dụng thay bóng đèn sợi đốt và bóng đèn huỳnh quang thông thường tiêu tốn năng lượng. Trung tâm Phát triển cộng đồng (Liên hiệp các Hội KHKT tỉnh) tổ chức triển lãm giới thiệu các sản phẩm năng lượng tiên tiến của 12 đơn vị sản xuất sản phẩm tiết kiệm năng lượng như: pin năng lượng mặt trời và các thiết bị sử dụng (đèn bão, đèn bàn, máy biến áp, bình nước nóng); bếp đun cải tiến; mô hình khí sinh học, nhiên liệu sinh học (ethanol, dầu sinh học); men vi sinh và các loại chế phẩm sinh học xử lý môi trường trong chăn nuôi và nuôi thuỷ, hải sản… cho nhân dân các xã ven biển. Là đơn vị phân phối bán lẻ hiện đại nhất trên địa bàn, ngoài việc lựa chọn nhà cung cấp sản phẩm đáp ứng các tiêu chí an toàn vệ sinh thực phẩm và thân thiện với môi trường, Siêu thị Big C Nam Định đã có nhiều hoạt động giúp khách hàng nhanh chóng tiếp cận với xu hướng “tiêu dùng xanh” như: lựa chọn sử dụng sản phẩm tiết kiệm điện, giảm khí thải; gắn biển hướng dẫn cách tiêu dùng sản phẩm an toàn ở lối đi, nhà gửi xe; áp dụng các chương trình kích cầu “tiêu dùng xanh” có mức khuyến mại, giảm giá tới 50% giá trị các mặt hàng do các doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn “sản xuất xanh” và tổ chức thu gom pin đã qua sử dụng… Từ tháng 9-2013, Siêu thị Big C Nam Định còn đưa túi ni lông tự hủy và thùng cát-tông vào đóng gói, đựng sản phẩm thay thế hoàn toàn loại túi ni lông thông thường trước đây. Đây là loại túi được làm từ nguyên liệu nhựa mới có chứa chất tự hủy sinh học, đáp ứng các tiêu chí thân thiện môi trường do Bộ TN và MT đưa ra như: tự phân hủy hoàn toàn phần tinh bột trong môi trường đất tự nhiên sau 7 tuần đầu; phần nhựa PE còn lại sẽ phân hủy hoàn toàn thành CO2, H2O và các sinh khối có lợi cho môi trường trong thời gian 5 năm.
Bằng sự nỗ lực của các ngành chức năng và toàn xã hội, xu hướng “tiêu dùng xanh” đã bước đầu được hình thành thể hiện qua cách lựa chọn sản phẩm khi tiêu dùng. Hiện, xu hướng lựa chọn sản phẩm thân thiện với môi trường tăng đáng kể, đặc biệt là đối với mặt hàng công nghệ phẩm, hàng may mặc và điện máy. Do đó những sản phẩm của các doanh nghiệp đạt tiêu chí “xanh” có mức tiêu thụ tăng mạnh so với các sản phẩm cùng loại khác. Tuy nhiên, để tiếp tục đẩy mạnh xu hướng “tiêu dùng xanh” và đưa xu hướng này ngày càng phổ biến đối với mỗi tổ chức, cá nhân khi mua sắm, cần có sự vào cuộc tích cực hơn nữa của các cấp, các ngành và doanh nghiệp trong việc tổ chức, định hướng tuyên truyền về tầm quan trọng của các sản phẩm xanh đối với cuộc sống hằng ngày. Bên cạnh đó gắn việc khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện tốt nghĩa vụ BVMT với việc đưa ra và thực hiện nghiêm các chế tài xử lý những đơn vị có hành vi đi ngược với xu hướng “tiêu dùng xanh”./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương