Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, hằng năm, Sở TN và MT đều xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra; chú trọng kiện toàn và bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật BVMT. Đến nay, 100% cán bộ thanh tra của ngành đều có trình độ đại học, thạc sĩ và đã qua đào tạo nghiệp vụ thanh tra viên, được trang bị đầy đủ phương tiện, thiết bị cho hoạt động nghiệp vụ.
 |
| Cán bộ Sở TN và MT phối hợp với các đơn vị chức năng kiểm tra việc chấp hành Luật BVMT tại làng nghề Bình Yên, xã Nam Thanh (Nam Trực). |
Từ năm 2010 đến nay, Sở TN và MT đã tiến hành thanh tra công tác BVMT đối với 3 CCN và kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về BVMT đối với 152 cơ sở sản xuất, kinh doanh. Trong đó, kiểm tra định kỳ 138 cơ sở, phúc tra 14 cơ sở; phối hợp với đoàn thanh tra của Tổng cục Môi trường (Bộ TN và MT) thanh tra công tác BVMT của 16 cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra việc xây dựng, quản lý, khai thác, sử dụng 75 bãi chôn lấp, xử lý rác thải khu vực nông thôn tại 71 xã, thị trấn trong tổng số 116 bãi chôn lấp, xử lý rác thải được UBND tỉnh hỗ trợ đầu tư ở 111 xã, thị trấn thuộc 9 huyện trên địa bàn tỉnh. Kết quả cho thấy, tại các cơ sở thanh tra, kiểm tra định kỳ hầu hết đều mắc các lỗi vi phạm như chưa lập và trình duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường; cam kết BVMT hoặc đề án BVMT chi tiết, đề án BVMT đơn giản. Việc thực hiện các nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường, cam kết BVMT hoặc đề án BVMT và chấp hành pháp luật về BVMT chưa đầy đủ. Qua phân tích mẫu chất thải, một số cơ sở có nhiều thông số vượt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường. Tại các CCN được thanh tra đều có vi phạm quy định về BVMT như: chưa lập hồ sơ, thủ tục về môi trường, chưa đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung, chưa thực hiện quan trắc, giám sát môi trường định kỳ theo quy định. Tại hầu hết các bãi chôn lấp, xử lý rác thải không thực hiện quan trắc, giám sát môi trường định kỳ; một số bãi chôn lấp, xử lý rác thải xây dựng không đúng nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt. Trong quá trình thanh tra, kiểm tra, Sở TN và MT đã phối hợp với Phòng TN và MT các huyện, thành phố, UBND xã nơi có cơ sở được kiểm tra đôn đốc, nhắc nhở, hướng dẫn các cơ sở thực hiện các thủ tục môi trường, phát hiện và xử lý các hành vi gây ô nhiễm môi trường, góp phần hạn chế và từng bước xoá bỏ các điểm ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, Sở TN và MT còn chủ trì, phối hợp với các cơ quan hữu quan trong việc thanh tra, kiểm tra, đấu tranh phòng ngừa, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về BVMT trên địa bàn tỉnh. Trong năm 2011, phối hợp với Thanh tra Tổng cục Môi trường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BVMT của 7 cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và 3 cơ sở nằm trong Quyết định 64/2003/QĐ-TTg về xoá bỏ các đơn vị gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; phối hợp với Sở Công thương kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật tại 30 cơ sở kinh doanh xăng, dầu. Trong năm 2012, Sở TN và MT đã chủ trì, thành lập đoàn kiểm tra liên ngành tổ chức kiểm tra việc xây dựng, quản lý và khai thác sử dụng các bãi chôn lấp rác thải khu vực nông thôn tại 116 dự án ở 111 xã, thị trấn thuộc 9 huyện trong tỉnh. Thực hiện kế hoạch công tác năm 2013, ngày 24-7, Sở TN và MT đã thành lập đoàn kiểm tra công tác BVMT tại CCN An Xá (TP Nam Định), CCN Thị trấn Xuân Trường (Xuân Trường) và 16 cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ nằm ngoài các KCN trên địa bàn tỉnh; kiểm tra việc thực hiện các yêu cầu theo thông báo kết luận kiểm tra đã ban hành từ năm 2010 đến năm 2012 tại 15 cơ sở. Mặt khác, thông qua công tác giải quyết các tranh chấp, khiếu nại, tố cáo của các tổ chức, công dân, năm 2011 Sở TN và MT đã tiến hành kiểm tra thực tế việc gây ô nhiễm môi trường của Cty CP Lâm sản Nam Định tại xã Lộc Hoà (TP Nam Định), xác định rõ nguyên nhân gây ô nhiễm và yêu cầu Cty có biện pháp khắc phục. Năm 2012, qua đơn thư khiếu nại, tố cáo, Sở TN và MT đã phối hợp với UBND xã Yên Nhân và Phòng TN và MT huyện Ý Yên cùng đại diện các thôn, xóm bị ảnh hưởng tổ chức kiểm tra, xác minh, nắm tình hình và yêu cầu đơn vị vi phạm thực hiện các biện pháp khắc phục đối với hành vi gây ô nhiễm môi trường, làm cháy hoa màu và ảnh hưởng đến sức khoẻ của nhân dân do các lò gạch thủ công ở các xã Nghĩa Minh và xã Hoàng Nam (Nghĩa Hưng). Từ đơn thư kiến nghị của UBND xã Thành Lợi (Vụ Bản) về việc Cty TNHH Tùng Dương, xóm 16, xã Nghĩa An (Nam Trực) tái chế dầu thải, khí độc gây ảnh hưởng đến sức khoẻ nhân dân các xóm Trại Nội, Phú Cốc, xã Thành Lợi, Sở TN và MT đã phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra, xác minh và yêu cầu Cty áp dụng các biện pháp khắc phục.
Tuy nhiên, công tác thanh tra, kiểm tra về BVMT hiện nay vẫn chưa đánh giá khách quan, chính xác đầy đủ các thiếu sót, vi phạm của các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong việc chấp hành các quy định về BVMT. Nguyên nhân do khi thực hiện thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh Sở TN và MT đều phải thông báo trước nên các cơ sở đã có nhiều biện pháp đối phó. Lực lượng cán bộ thực hiện công tác thanh tra môi trường còn mỏng nên công tác thanh tra, kiểm tra đối với UBND các huyện, các xã còn ít, chỉ tập trung thực hiện tại một số cơ sở đại diện. Nguồn kinh phí dành cho công tác thanh tra, kiểm tra hằng năm còn thấp, vì vậy việc lấy mẫu chất thải chỉ thực hiện tại các cơ sở đại diện, không thể đánh giá được thực trạng gây ô nhiễm môi trường của tất cả các cơ sở sản xuất, kinh doanh. Các quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực BVMT còn nhiều bất cập, chưa phù hợp với thực tế nên rất khó thực hiện. Đặc biệt, sau thanh tra, kiểm tra, ngành chức năng còn gặp nhiều khó khăn trong công tác xử lý các hành vi vi phạm pháp luật BVMT… Để tiếp tục nâng cao chất lượng thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về BVMT, Sở TN và MT kiến nghị các cơ quan chức năng xem xét, nghiên cứu và sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật cho phù hợp; mặt khác tăng cường kinh phí cho công tác thanh tra, kiểm tra. Thời gian tới, Sở TN và MT tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức pháp luật và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, công dân trong phòng ngừa, đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật về BVMT./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
