Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh lần thứ nhất do Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật tỉnh phối hợp với các Sở KH và CN, GD và ĐT, Tỉnh Đoàn tổ chức nhằm khơi dậy tiềm năng và phát huy tư duy sáng tạo của thanh, thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh, đồng thời giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng nghiên cứu, sáng tạo, xây dựng ước mơ trở thành nhà sáng chế trong tương lai.
 |
| Giải pháp "Vườn hoa treo và hệ thống tưới nhỏ giọt từ phế liệu rác thải" của em Đặng Vũ Hiệp, Trường Tiểu học Nam Hồng (Nam Trực) đạt giải nhì cuộc thi. |
Cuộc thi dành cho các em thanh, thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh từ 6-19 tuổi. Tham gia cuộc thi, các em có cơ hội thể hiện sức sáng tạo của mình ở các lĩnh vực: đồ dùng học tập; phần mềm tin học; sản phẩm thân thiện với môi trường; dụng cụ sinh hoạt, đồ chơi trẻ em và bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế - xã hội. Mặc dù đây là lần đầu tiên tổ chức cuộc thi và được phát động trong thời gian ngắn, trùng vào dịp thi chuyển cấp cuối năm học và nghỉ hè của học sinh, song với tinh thần trách nhiệm cao và cách tổ chức khoa học cùng sự phối hợp chặt chẽ giữa Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật và các sở, ngành chuyên môn nên cuộc thi đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của các thầy, cô giáo, đội ngũ cán bộ Đoàn cơ sở và các em thanh, thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh. Đồng chí Phạm Văn Khôi, Phó Giám đốc Sở KH và CN, Trưởng Ban Thư ký cuộc thi cho biết: Việc tận dụng nguyên liệu, phế liệu đơn giản chế tạo thành các vật dụng mô hình hữu ích, đồ dùng học tập, thiết bị tự động hóa, mô hình thông minh và phần mềm tin học đã cho thấy tiềm năng sáng tạo của các em là rất lớn, đồng thời có thể hướng các em tới tư duy khoa học. Cả 47 giải pháp tham dự cuộc thi ở cả 5 lĩnh vực đều đảm bảo tính mới, tính sáng tạo và có khả năng ứng dụng vào thực tiễn cao. Trong đó có 9 giải pháp thuộc lĩnh vực đồ dùng học tập; 3 giải pháp phần mềm tin học; 14 giải pháp sản phẩm thân thiện với môi trường; 12 giải pháp dụng cụ sinh hoạt gia đình, đồ chơi trẻ em và 7 giải pháp thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế - xã hội. Qua phân loại, đánh giá, Ban tổ chức (BTC) cuộc thi đã quyết định trao giải cho 15 giải pháp, gồm: 1 giải nhất, 4 giải nhì, 5 giải ba và 5 giải khuyến khích. Giải nhất của Hội thi được trao cho giải pháp “Tái chế rác thải sinh hoạt thành những đồ dùng hữu ích” của em Đỗ Uyển Linh Chi, học sinh lớp 4A, Trường Tiểu học Hùng Vương (TP Nam Định). Từ những vật liệu, nguyên liệu sẵn có hay các phế liệu trong sinh hoạt gia đình, học tập, em đã tận dụng để làm thành đồ dùng học tập, trang trí vật dụng sinh hoạt cá nhân như hộp đựng bút làm từ vỏ hộp sữa và lõi giấy vệ sinh; khung tranh làm từ đĩa CD hỏng; chậu hoa, lọ hoa để bàn; áo mưa bọc cặp sách và thùng rác di động dùng trong sân trường. Ý tưởng và hoạt động sáng tạo "khéo tay, hay làm" của Linh Chi trong việc tái chế phế liệu thành những vật dụng hữu ích đã tác động mạnh mẽ trong học sinh toàn trường về phát huy tính sáng tạo, ý thức tiết kiệm và bảo vệ môi trường của mỗi người. Giải pháp "Váy thời trang làm từ chất liệu giấy gói hoa" của em Mai Thị Ngọc Thủy, học sinh Trường THCS Tống Văn Trân (TP Nam Định) được trao giải nhì và giải pháp "Chiếc thuyền mơ ước” của em Mai Văn Định, Trường THCS Nam Tân (Nam Trực) được trao giải ba. Tiêu biểu trong lĩnh vực đồ dùng học tập là giải pháp “Mô hình hoạt động thở và cơ quan hô hấp” của em Bùi Thanh Mai, học sinh Trường Tiểu học Hoàng Nam (Nghĩa Hưng) được trao giải nhì. Em Bùi Thanh Mai đã tận dụng những vật dụng đơn giản như bình bơm bóng, bóng bay, vỏ can đựng dầu ăn cũ làm thành mô hình minh họa hình ảnh và thực hành tại lớp cho bài học môn Tự nhiên - Xã hội lớp 3. Với mô hình thực hành sinh động, các thầy, cô giáo có thể hướng dẫn các em học sinh hiểu một cách dễ dàng cơ chế vận hành của hoạt động thở và cơ quan hô hấp vốn khá phức tạp nếu phải hình dung trừu tượng đối với học sinh tiểu học. Trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế - xã hội có 3 giải pháp đạt giải tại cuộc thi gồm: giải pháp "Máy dọn rác trên ao, hồ, sông điều khiển từ xa sử dụng năng lượng mặt trời" của 2 em Trần Văn Hinh và Bùi Quang Khánh, Trường THCS Kim Thái (Vụ Bản); "Dụng cụ nhặt rác thông minh" của em Trương Ngọc Anh, Trường Tiểu học xã Nghĩa Thịnh (Nghĩa Hưng) và mô hình "Công viên rác thải" của em Nguyễn Hồng Quân, Trường THPT Hải Hậu C. Trong đó, giải pháp "Máy dọn rác trên ao, hồ, sông điều khiển từ xa sử dụng năng lượng mặt trời" được trao giải nhì bởi khả năng ứng dụng cao trong thực tế. Với ý tưởng thiết kế công cụ hỗ trợ người lao động trong việc thu gom rác thải trên ao, hồ, 2 em Hinh và Khánh đã suy nghĩ, tìm tòi và chế tạo máy vớt rác bằng nguyên liệu tận dụng vỏ chai nhựa, gỗ, lưới, pin mặt trời, mô tơ và bộ điều khiển của các đồ chơi, đồ dùng đã hỏng. Máy dọn rác được cấu tạo bởi 3 bộ phận chính là hệ thống nổi, mô tơ điều khiển và lưới vớt rác. Cơ chế hoạt động dựa vào nguồn năng lượng mặt trời, sử dụng bộ điều khiển từ xa để di chuyển máy tới những nơi cần thu gom và hất rác lên thuyền chứa khi lưới vớt đã đầy. Với mô hình nhỏ gọn, không cần người lái, hoạt động dựa vào nguồn năng lượng tự nhiên, ngoài việc tiết kiệm năng lượng, nhân công, giảm bớt áp lực phải dùng dụng cụ cầm tay và lội xuống nước, máy dọn rác trên ao, hồ còn có thể len lỏi vớt rác ở những địa hình khó khăn và xa bờ mà người lao động rất khó thực hiện. Ngoài ra, BTC cuộc thi còn trao giải cho các giải pháp thuộc lĩnh vực phần mềm tin học; dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em như các giải pháp: "Phần mềm nhập và in phiếu kết quả nội soi tai, mũi, họng" của em Bùi Ngọc Trai, học sinh Trường THCS Xuân Trường; "Vận dụng ngôn ngữ lập trình Pascal lớp 8 giải quyết một số tình huống liên quan đến file và folder" của em Phạm Mạnh Quyền, học sinh Trường THCS Đặng Xuân Khu (Xuân Trường); "Vườn hoa treo và hệ thống tưới nhỏ giọt từ phế liệu rác thải" của em Đặng Vũ Hiệp, học sinh Trường Tiểu học Nam Hồng (Nam Trực); "Bẫy đánh bắt chuột" của em Đặng Thu Trang, học sinh Trường THCS Nam Đồng (Nam Trực); "Mô hình trồng rau bằng giàn hai tầng" của em Nguyễn Vũ Ngọc Diệp, học sinh Trường THCS Bạch Long (Giao Thủy).
Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn tỉnh lần thứ nhất là sân chơi trí tuệ lí thú và bổ ích dành cho thanh, thiếu niên, nhi đồng có niềm đam mê nghiên cứu khoa học trên địa bàn tỉnh. Đồng thời là dịp để gia đình, nhà trường và các tổ chức xã hội có định hướng bồi dưỡng, khuyến khích, động viên các em phát huy hơn nữa tư duy sáng tạo kỹ thuật, góp phần cống hiến nhiều hơn cho sự nghiệp xây dựng quê hương, đất nước. Để khơi dậy và phát huy niềm đam mê sáng tạo trong lứa tuổi thanh, thiếu niên, thời gian tới các ngành chức năng sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng mục đích, ý nghĩa của cuộc thi đến đông đảo thanh, thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh để cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh lần thứ 2 thành công hơn với số lượng người và công trình, sản phẩm tham gia nhiều hơn nữa./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
