Hiện nay, khi xu thế mỗi gia đình chỉ sinh từ 1 đến 2 con thì trẻ em luôn là đối tượng được quan tâm hàng đầu. Tuy nhiên có một thực tế là trong khi ra đường, hầu hết các bậc phụ huynh đều thực hiện nghiêm quy định về đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông, nhiều người còn mang kính, khẩu trang bịt mặt cẩn thận nhưng lại không mấy quan tâm đến việc đội mũ bảo hiểm cho con trẻ - một việc làm đơn giản để bảo vệ sức khoẻ, tính mạng cho trẻ khi có tai nạn giao thông xảy ra.
Nhiều lý do để bao biện
Theo thống kê của ngành Y tế, mỗi năm trung bình cả nước có gần 2.000 trường hợp trẻ em tử vong vì tai nạn giao thông, chiếm 24-26% tổng số trẻ em tử vong do tai nạn thương tích. Tỷ lệ trẻ dưới 14 tuổi bị chấn thương sọ não chiếm 13,4%, gần 1/2 trong số này bị chấn thương sọ não do không đội mũ bảo hiểm. Tỷ lệ trẻ tử vong do tai nạn thương tích vì không đội mũ bảo hiểm ngày một tăng. Để hạn chế những hậu quả nghiêm trọng do tai nạn giao thông gây ra, ngày 2-4-2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 34 quy định rõ: trẻ từ 6 tuổi trở lên ngồi trên xe gắn máy bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm. Tuy nhiên đến nay, sau hơn 2 năm Nghị định được ban hành, tình trạng trẻ ngồi trên xe gắn máy không được đội mũ bảo hiểm vẫn còn phổ biến và vẫn còn nhiều bậc phụ huynh chưa biết đến quy định này.
Dạo quanh một số trường tiểu học, THCS trên địa bàn Thành phố Nam Định vào đầu giờ sáng hoặc buổi chiều, chúng tôi thường xuyên bắt gặp cảnh phụ huynh chở con em mình đến trường mà không đội mũ bảo hiểm cho trẻ. Nhiều trường hợp còn chở 2, chở 3 trẻ không đội mũ mà vẫn phóng như bay trên đường phố. Có muôn vàn lý do được các bậc phụ huynh đưa ra để lý giải cho hành vi này, như chưa thấy nhà trường thông báo, cháu không thích đội hoặc để quên ở nhà… Chị Nguyễn Thanh Hà có con học lớp 6 trường THCS TVL cho hay: “Chị không hề biết gì về quy định bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm cho trẻ khi ngồi trên xe máy, vả lại từ trước đến nay chưa thấy có trường hợp nào bị công an phạt vì không đội mũ bảo hiểm cho con nên không để ý”. Còn theo bác Trung, phường Phan Đình Phùng đang đứng đón đứa cháu nội học ở trường Tiểu học NVT: Nhà tôi ở ngay gần trường, đi chỉ vài phút là về đến nhà nên mang theo mũ bảo hiểm thấy lỉnh kỉnh quá. Hơn nữa cháu là con trai hay nghịch ngợm, chạy nhảy, mồ hôi ra nhiều nên cháu không thích đội mũ bảo hiểm. Không ít phụ huynh còn viện lý do sợ đội mũ ảnh hưởng đến đốt sống cổ của trẻ. Với những lý do rất không thuyết phục như thế nên đến nay vẫn có tới trên 90% trẻ không được đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe gắn máy. Điều này cho thấy hầu hết các bậc phụ huynh vẫn chưa thực sự ý thức được tầm quan trọng của việc đội mũ bảo hiểm cho con, coi đó là một việc làm không cần thiết.
 |
| Tình trạng phụ huynh chở 2, chở 3 học sinh không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông diễn ra khá phổ biến ở Thành phố Nam Định. |
Gia đình, nhà trường và xã hội cùng vào cuộc
Mặc dù Nghị định 34 của Thủ tướng Chính phủ ban hành đã được hơn 2 năm song hầu hết các bậc phụ huynh khi được hỏi đều nói không biết về quy định này. Điều đó cho thấy công tác tuyên truyền quy định trên chưa được đẩy mạnh. Và trên thực tế việc xử phạt những trường hợp người lớn chở theo trẻ trên 6 tuổi ngồi trên xe máy không đội mũ bảo hiểm chưa được thực hiện nghiêm túc. Vì vậy, việc đội mũ bảo hiểm cho trẻ vẫn chưa được các bậc phụ huynh quan tâm. Số liệu thống kê mới nhất vào tháng 7-2012 cho thấy tại Việt Nam, trong khi 77% người lớn tham gia giao thông bằng xe gắn máy đội mũ bảo hiểm đúng quy cách thì ở trẻ em, tỷ lệ này chỉ là 32%.
Theo khảo sát của chúng tôi, trên địa bàn thành phố hiện chỉ có 1 vài trường tiểu học, THCS là có quy định bắt buộc học sinh phải đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe gắn máy. Có trường còn nghiêm túc khi đề ra quy chế nếu học sinh vi phạm một lần sẽ nhắc nhở trước toàn trường, vi phạm lần 2 sẽ bị hạ một bậc hạnh kiểm trong tháng. Vì vậy ở những ngôi trường này, việc trẻ đội mũ bảo hiểm khi được cha mẹ chở đến trường đã dần trở thành nề nếp, tạo ra thói quen cho trẻ và các bậc cha mẹ. Chị Mai có con nhỏ học Trường Tiểu học Phạm Hồng Thái cho hay: nhiều khi bố mẹ mải việc nên quên đội mũ bảo hiểm cho con là bé nhắc nhở ngay, vì vậy lâu dần thành quen, cứ lấy mũ cho mình là buộc phải nhớ mang cả mũ cho con. Như vậy việc đội mũ hay không đội mũ cho con trẻ tất cả đều phụ thuộc vào thói quen và ý thức của người lớn. Không chỉ ở những trường đã bắt buộc trẻ đội mũ bảo hiểm, nhiều bậc cha mẹ cũng đã tự thấy được cái lợi khi giục con đội mũ mỗi khi ngồi lên xe máy, bởi không ai khác, chính mình phải lo bảo vệ sức khoẻ, tính mạng cho con em mình. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều bậc cha mẹ chưa quan tâm đến việc đội mũ bảo hiểm cho con nên lách luật bằng cách mua những loại mũ bảo hiểm thời trang, có ưu điểm là giá thành rẻ, chỉ vài ba chục nghìn đồng, mũ lại gọn, nhẹ, rất ít em được đội loại mũ đúng quy chuẩn. Thêm nữa, nhiều phụ huynh quên hoặc ngại mang mũ cho con thì tìm cách thả con ở xa cổng trường để các bạn “sao đỏ” không nhìn thấy!
Thực hiện mục tiêu nâng tỷ lệ trẻ đội mũ bảo hiểm đạt chất lượng và đúng quy cách khi ngồi trên xe mô tô và xe gắn máy tăng lên ít nhất 60% vào năm 2013, bắt đầu từ ngày 12-9-2012 vừa qua, Phòng Cảnh sát Giao thông, Công an Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức tuần tra, kiểm soát, xử phạt vi phạm quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm cho trẻ em trên địa bàn thành phố, tập trung tại 5 quận nội thành. Đây cũng là một phần trong Chương trình quốc gia với thông điệp “Trẻ em cũng phải đội mũ bảo hiểm” do Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia, Cục Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt, Bộ GD và ĐT phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới và Quỹ Phòng chống Thương vong châu Á (AIP) phát động. Sau khi triển khai thí điểm ở Thành phố Hồ Chí Minh, chương trình sẽ tiếp tục nhân rộng ra các tỉnh, thành phố trong cả nước. Tuy nhiên để thay đổi được thói quen, nhận thức của xã hội về vấn đề này, rất cần có sự vào cuộc của các ban, ngành có liên quan, trong đó cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các bậc phụ huynh, tạo ra thói quen trong việc đội mũ bảo hiểm cho trẻ khi tham gia giao thông, làm gương cho trẻ trong việc chấp hành pháp luật về ATGT. Bên cạnh đó nhà trường cũng cần tăng cường công tác giáo dục về ATGT, quy định bắt buộc đối với học sinh về đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe gắn máy. Ngành Công an cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục kết hợp với kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định đội mũ bảo hiểm, qua đó góp phần nâng cao ý thức của người dân khi cho trẻ em tham gia giao thông để bảo vệ quyền lợi, tính mạng cho con trẻ./.
Bài và ảnh: Hoài Phương
