Trong xu hướng đô thị hóa hiện nay, việc phát triển đô thị xanh sẽ giúp thành phố tạo dựng cảnh quan môi trường xanh sạch đẹp hơn. Để đạt được đô thị xanh, phải đáp ứng nhiều tiêu chí như không gian xanh, công trình xanh, giao thông xanh, công nghiệp xanh, chất lượng môi trường đô thị xanh cùng việc bảo tồn cảnh quan thiên nhiên, danh lam thắng cảnh, công trình lịch sử, văn hóa và tạo được nếp sống thân thiện của cộng đồng dân cư với môi trường và thiên nhiên. Thành phố Nam Định đã được công nhận là đô thị loại I trực thuộc tỉnh theo Quyết định số 2106/QĐ-TTg ngày 28-11-2011 của Thủ tướng Chính phủ. Vì thế, quy hoạch kiến trúc đô thị theo tiêu chí xanh trở thành một trong bốn tiêu chí không thể thiếu và đang từng bước được triển khai có hiệu quả ở thành phố.
 |
| Cty TNHH một thành viên Công trình đô thị Nam Định đặt bồn hoa trên các tuyến phố của thành phố. |
Năm 2011, diện tích đất cây xanh toàn thành phố bình quân theo đầu người là 19,11m2/người, đất cây xanh công cộng khu vực nội thành 6,9m2/người. Nhằm đáp ứng tiêu chí xanh trong kiến trúc đô thị, thành phố đã tập trung quy hoạch không gian xanh đô thị với 3 trọng tâm chính là điểm cây xanh trong lòng đô thị, tuyến đường cây xanh và diện tích mặt hồ, công viên xanh. Khu vực nội thành được quy hoạch mở rộng các mảng xanh với tổng diện tích khoảng 179,55ha (chiếm 10,25% diện tích đất xây dựng đô thị); trong đó chủ yếu mở rộng 2 công viên Vỵ Xuyên và công viên Tức Mặc. Trước đây, công viên Vỵ Xuyên bị hàng rào sắt B40 vây quanh nên bị chia cắt với các khu lân cận; việc tổ chức cây xanh - thảm cỏ chưa hợp lý, không gian công viên chưa đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa của cộng đồng. Vì vậy, thành phố đã xây dựng quy hoạch xóa bỏ tường rào thay bằng hàng rào cây xanh thấp, thay thế các thảm cỏ bằng sân lát bê tông đục lỗ kết hợp trồng cỏ. Công viên Tức Mặc cũng được quy hoạch lại hệ thống đường đi, đèn chiếu sáng, cấp thoát nước. Mọi công trình cải tạo hay chuyển đổi chức năng, thay đổi hình thái kiến trúc ở khu vực này, có diện tích từ 1.000m2 trở lên đều phải dành 10% quỹ đất cho vườn hoa. Bên cạnh đó, thành phố cũng định hướng tận dụng tối đa diện tích mặt nước ao hồ hiện có trên địa bàn để hình thành công viên cây xanh nhằm tạo cảnh quan môi trường xanh và phục vụ cấp thoát nước trong thành phố. Cảnh quan hai bên sông Đào, nhất là khu vực phía nam thành phố là vùng đất giàu giá trị cảnh quan sinh thái, với các làng trồng hoa, cây cảnh như làng Điền Xá, Nam Vân, Nam Phong... tạo ra một tổng thể chung về một thành phố ven sông. Vì vậy việc xây dựng, cải tạo các khu dân cư phải thực hiện theo hướng đô thị sinh thái, tập trung giữ lại các không gian trồng hoa, cây cảnh, đồng thời cải tạo, nâng cao chất lượng môi trường sống trong các khu làng hai bên đê theo hướng đô thị xanh, với tổng diện tích quy hoạch được lập là 65ha. Khi mở rộng các khu dân cư, cần xây các tuyến đường và trồng cây xanh xung quanh, đảm bảo giữ lại tối thiểu 50% các ao hồ nhỏ... Khu vực cảng sông tổ chức thành quảng trường công cộng kết nối với các công trình dọc tuyến phố để khai thác cảnh quan ven sông.
Tại các phường thuộc trung tâm Thành phố Nam Định đều được quy hoạch vườn hoa, mảng xanh xen kẽ. Các đảo giao thông tại Ngã 6 Năng Tĩnh, Khu đô thị Hòa Vượng, Thống Nhất đều được kết hợp với các bồn hoa vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường, vừa tăng diện tích cây xanh cho thành phố. Trên các tuyến phố đều được đặt các bồn hoa xen kẽ cây xanh góp phần điều hòa môi trường sinh thái và tạo không gian đô thị. Đối với các chủ đầu tư tại các công trình dự án xây dựng đô thị, thành phố đều yêu cầu dành quỹ đất hợp lý để trồng cây xanh. Các khu, CCN, công trình công cộng như bệnh viện, nhà trẻ, các Cty, doanh nghiệp ngoài KCN khi lập dự án thiết kế phải dành 20% diện tích để phát triển cây xanh tập trung và cây xanh cách ly. Trong sản xuất công nghiệp, đến năm 2020, hoàn thành di chuyển tất cả các nhà máy, cơ sở sản xuất ô nhiễm ra CCN của thành phố để tạo quỹ đất xây dựng các trung tâm thương mại, quảng trường với thiết kế xanh, đảm bảo môi trường cũng như tạo thêm mảng xanh trong đô thị. Tại các cửa ngõ vào thành phố như cầu vượt Lộc An, Lộc Hòa, quốc lộ 21 đều được bố trí các mảng xanh là bồn hoa hay thảm cỏ làm điểm nhấn cảnh quan.
Tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp, thực hiện đúng quy hoạch sẽ góp phần xây dựng Thành phố Nam Định trở thành đô thị xanh trong tương lai./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
