Tỉnh ta hiện là một trong 7 tỉnh của cả nước có tỷ lệ người tham gia BHYT dưới 50% tổng số dân. Trong các nhóm đối tượng tham gia BHYT chỉ có các nhóm đối tượng được ngân sách Nhà nước mua BHYT và công chức, viên chức tham gia 100%; còn lại những đối tượng khác như học sinh, sinh viên, người lao động trong khu vực doanh nghiệp và đối tượng BHYT tự nguyện nhân dân tỷ lệ tham gia rất thấp.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do chế tài xử phạt vi phạm trong lĩnh vực BHYT theo Nghị định 92 của Chính phủ còn nhẹ; sự chuyển biến về nhận thức của người sử dụng lao động và người lao động thuộc diện phải tham gia BHYT còn hạn chế. Nhiều đơn vị gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh phải thu hẹp hoặc ngừng hoạt động cũng làm giảm số đối tượng tham gia BHYT. Bên cạnh đó, sự chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền cũng như công tác phối hợp giữa các ngành chức năng trong tổ chức thực hiện chính sách BHYT chưa kịp thời, thiếu chặt chẽ. Mặc dù Chỉ thị số 38 của Ban Bí thư Trung ương về đẩy mạnh công tác BHYT trong tình hình mới đã quy định rất rõ về trách nhiệm của từng ban, ngành song tỉnh ta vẫn chưa ban hành được văn bản hướng dẫn chỉ đạo thực hiện lộ trình BHYT toàn dân. Ngoài ra, từ ngày 1-1-2010, theo quy định của Luật BHYT, học sinh sinh viên trở thành đối tượng có trách nhiệm phải tham gia BHYT và được Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng nhưng ở một số trường học vẫn coi BHYT học sinh, sinh viên cũng như các loại hình bảo hiểm thương mại khác nên tỷ lệ học sinh, sinh viên tham gia thấp. Một bộ phận lớn người dân chưa nhận thức được lợi ích mang tính cộng đồng chia sẻ, chỉ khi có bệnh mới tham gia nên mặc dù được ngân sách Nhà nước hỗ trợ 50% mức đóng nhưng đối tượng cận nghèo tham gia BHYT không cao.
Khám bệnh cho bệnh nhân có thẻ BHYT tại Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh. Ảnh: Minh Thuận |
BHXH và BHYT là hai chính sách an sinh xã hội lớn của Đảng và Nhà nước, mục tiêu đặt ra là đến năm 2014 là 100% dân số có thẻ BHYT. Để đẩy nhanh lộ trình BHYT toàn dân, thời gian qua tỉnh ta đã triển khai các giải pháp đồng bộ. Cơ quan BHXH đã làm tốt công tác tham mưu với Tỉnh uỷ, UBND, HĐND tỉnh, phối hợp chặt chẽ với các ngành, đoàn thể các cấp uỷ Đảng, chính quyền các huyện tổ chức thực hiện Luật BHYT trên địa bàn có hiệu quả. BHXH cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức trách nhiệm, quyền lợi trong việc thực hiện chính sách BHYT, góp phần đảm bảo an sinh xã hội. Cùng với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, BHXH tỉnh phối hợp với ngành Y tế nâng cao năng lực quản lý quỹ và chất lượng của hệ thống cung cấp dịch vụ y tế, bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHYT. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính thực hiện chính sách BHYT, đảm bảo cấp thẻ BHYT và giải quyết kịp thời các chế độ đối với người tham gia BHYT; chủ động rà soát, phân loại đối tượng, xây dựng lộ trình và tổ chức thực hiện kế hoạch BHYT toàn dân. Đẩy mạnh công tác khai thác, phát triển đối tượng; tăng cường công tác giám định BHYT; phân loại đối tượng đăng ký KCB ban đầu theo hướng giảm tỷ lệ đăng ký tại các cơ sở KCB tuyến trên; nâng cao chất lượng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý và tác nghiệp chuyên môn nghiệp vụ. Đẩy mạnh công tác thi đua khen thưởng, công tác thanh tra, kiểm tra, khen thưởng kịp thời các đơn vị thực hiện tốt, xử phạt các đơn vị không thực hiện đúng Luật BHYT. Tổ chức thanh tra, kiểm tra nhằm phát hiện kịp thời và có biện pháp xử lý hoặc kiến nghị xử lý đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về BHYT. Đối với các cơ sở khám chữa bệnh, BHXH tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế tăng cường nhân lực, nâng cao y đức phục vụ người bệnh; nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ, công chức; nâng cao chất lượng các dịch vụ y tế tại bệnh viện và các cơ sở KCB, đảm bảo quyền lợi người có thẻ BHYT; tập trung hoàn thiện cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ tại các cơ sở KCB; đầu tư trang thiết bị y tế, tăng cường phát triển các kỹ thuật mới để nâng cao chất lượng điều trị. BHXH tỉnh đã thực hiện tốt quy chế phối hợp với Sở Y tế và các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn làm tốt công tác khám chữa bệnh; tăng cường công tác kiểm tra tại các cơ sở khám chữa bệnh có chi phí lớn, đặc biệt thực hiện kiểm tra chéo giữa các bệnh viện để kiểm soát chi phí và nắm bắt tình hình thực tế tại các cơ sở khám chữa bệnh. Tại các cơ sở ký hợp đồng khám chữa bệnh trong tỉnh, BHXH tỉnh đều phân công giám định viên thường trực để tư vấn, tuyên truyền giải thích về chế độ chính sách BHYT; tổ chức giám định chặt chẽ chi phí khám chữa bệnh BHYT. Nhờ đó công tác khám chữa bệnh BHYT đã đảm bảo tốt quyền lợi của người có thẻ BHYT, đảm bảo an toàn quỹ khám chữa bệnh. Năm 2011, toàn tỉnh có trên 1,6 triệu lượt bệnh nhân được khám chữa bệnh BHYT với số tiền chi phí trên 262,3 tỷ đồng. Ngoài ra còn thanh toán trực tiếp cho 134 đối tượng với số tiền 312 triệu đồng; chi đa tuyến ngoại tỉnh cho 53.941 lượt bệnh nhân với số tiền trên 146,4 tỷ đồng. Trong 5 tháng đầu năm 2012, toàn tỉnh đã có 548.665 lượt bệnh nhân được khám chữa bệnh BHYT với số tiền chi phí trên 98,2 tỷ đồng. Đối với các cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương thời gian qua cũng đã nâng cao hiệu quả quản lý của các cấp chính quyền, các ngành, các tổ chức đoàn thể, nhất là trách nhiệm của chính quyền cơ sở. UBND các huyện, thành phố đã chủ động rà soát, giao chỉ tiêu kế hoạch cụ thể cho các xã, phường; UBND xã, phường giao chỉ tiêu cụ thể cho từng tổ dân phố, thôn, xóm... để có cơ sở đánh giá kết quả thực hiện, rút kinh nghiệm triển khai các năm tiếp theo. Cùng với nỗ lực của cơ quan BHXH, các ban, ngành, đoàn thể các cấp đã xác định việc thực hiện BHYT toàn dân là một trong những nhiệm vụ của đơn vị, từ đó phối hợp chặt chẽ với ngành BHXH đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên và nhân dân tham gia BHYT; thực hiện thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về BHYT theo đúng quy định của pháp luật; bảo đảm kinh phí đóng BHYT cho các đối tượng được ngân sách Nhà nước đóng hoặc hỗ trợ theo quy định của Luật BHYT. Tuy nhiên hiện nay số người tham gia BHYT ở tỉnh ta vẫn chưa cao; đến ngày 30-4-2012 mới có gần 44% số dân toàn tỉnh tham gia. Vì vậy, các cấp, các ngành cần phải tiếp tục xem việc thực hiện BHYT toàn dân là trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi để thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, đảm bảo sức khỏe cộng đồng và thực hiện mục tiêu công bằng xã hội./.
Lam Hồng