Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu, với các bệnh như: đột quỵ, mạch vành, ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… Những năm qua, tỉnh ta đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp, ngành và nhân dân về phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL); góp phần giảm thiểu người hút thuốc lá, từng bước xây dựng và nhân rộng mô hình môi trường không khói thuốc.
Trong chương trình, kế hoạch PCTHCTL hàng năm, Ban Chỉ đạo PCTHCTL tỉnh xác định công tác tuyên truyền về tác hại của thuốc lá tới sức khỏe; phổ biến giáo dục pháp luật về PCTHCTL là một trong những giải pháp quan trọng. Ban Chỉ đạo PCTHCTL tỉnh, các huyện, thành phố chỉ đạo triển khai các hoạt động truyền thông về tác hại của thuốc lá thông qua nhiều hình thức đa dạng, phong phú như: Truyền thông trực tiếp qua các hội nghị, hội thảo, nói chuyện tại cộng đồng; tổ chức lễ mít tinh và các hoạt động hưởng ứng; viết và đăng các tin, bài, phóng sự trên Báo Nam Định và Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh; hệ thống loa phát thanh của các huyện, thành phố; băng rôn, khẩu hiệu... Từ năm 2020 đến nay, các cơ quan thông tin đại chúng đã xây dựng chuyên mục PCTHCTL đăng tải, phát sóng hàng trăm bài viết tuyên truyền Luật PCTHCTL, truyền tải các thông điệp PCTHCTL, cung cấp thông tin về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe người sử dụng, trẻ em, phụ nữ mang thai và những người xung quanh, ảnh hưởng đến môi trường sống và kinh tế - xã hội. Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn 22 lần so với người không hút thuốc. Người hít phải nicotine trong thuốc lá và thuốc lá điện tử gây hại cho sức khỏe bà mẹ và thai nhi. Các chất độc trong thuốc lá, thuốc lá điện tử gây nhồi máu cơ tim, tổn thương phổi. Đặc biệt người hút thuốc lá có nguy cơ cao bị biến chứng nghiêm trọng và tử vong khi mắc COVID-19. Đài Phát thanh các huyện, thành phố và hệ thống đài truyền thanh các xã, phường, thị trấn đã phát trên 3.200 lượt bài viết về PCTHCTL. Bên cạnh đó, Sở Y tế phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức hàng chục buổi truyền thông trực tiếp về tác hại của thuốc lá tại các trường THCS, THPT; phối hợp với các sở, ngành tổ chức truyền thông tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, các cơ sở khám chữa bệnh; tổ chức các đợt truyền thông lưu động (mỗi đợt 6 ngày) trên đường phố, tại các khu vực công cộng tập trung đông người, tại các chợ; cấp phát trên 30 nghìn tờ rơi, 2.900 áp phích tuyên truyền “Tác hại của hút thuốc lá tới sức khỏe” và “Tác hại của hút thuốc lá thụ động”, 3.000 biển mica “Cấm hút thuốc”, 40 pa nô tuyên truyền PCTHCTL cho các trường học, cơ sở y tế, cơ quan, đơn vị, nhà máy, xí nghiệp trong tỉnh. Hàng năm Ban Chỉ đạo PCTHCTL tỉnh và các huyện, thành phố đều tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới không khói thuốc với sự tham gia của đông đảo cán bộ, công nhân, viên chức, người lao động, chiến sĩ lực lượng vũ trang và học sinh, sinh viên. Qua đó, giúp mọi người có nhận thức đúng đắn, đầy đủ và nâng cao hơn nữa ý thức trách nhiệm của bản thân trong việc tuyên truyền về tác hại của thuốc lá tới người thân, gia đình và cộng đồng.
Cùng với đẩy mạnh công tác tuyên truyền, Ban Chỉ đạo PCTHCTL tỉnh tăng cường tập huấn nghiệp vụ, cấp phát sổ tay PCTHCTL cho cán bộ phụ trách hoạt động PCTHCTL, cán bộ thanh tra về tác hại của thuốc lá. Từ năm 2020 đến nay, toàn tỉnh tổ chức 11 lớp tập huấn PCTHCTL cho giáo viên các trường học, giáo viên giảng dạy chương trình ngoại khóa; tập huấn hướng dẫn xây dựng môi trường không khói thuốc trong nhà hàng, khách sạn, tập huấn cho cán bộ y tế cơ sở, tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn. Nội dung tập huấn gồm: tác hại của thuốc lá, Luật PCTHCTL và các văn bản liên quan, hướng dẫn các bước xây dựng môi trường không thuốc lá, hướng dẫn người dân cai nghiện thuốc lá tại cộng đồng. Ban Chỉ đạo PCTHCTL tỉnh chỉ đạo các đơn vị thực hiện nghiêm việc cấm hút thuốc lá tại nơi công cộng, treo biển “cấm hút thuốc” tại các cơ quan, đơn vị; tổ chức giám sát việc thực hiện các hoạt động PCTHCTL tại cơ quan, đơn vị. Với những nỗ lực triển khai nhiều giải pháp cụ thể, thiết thực, cuộc chiến PCTHCTL đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhận thức của cán bộ và nhân dân về tác hại của thuốc lá được nâng cao. Hầu hết các đơn vị đều chấp hành nghiêm việc gắn biển báo “cấm hút thuốc” ở vị trí dễ quan sát để mọi người cùng thực hiện. Ý thức chấp hành quy định không hút thuốc tại nơi làm việc được cán bộ, công nhân viên chức, người lao động thực hiện tương đối nghiêm túc. Hiện, 100% các cơ quan, đơn vị có treo biển “Cấm hút thuốc” tại địa điểm cấm hút thuốc; hầu hết các cơ quan có quy định không hút thuốc lá tại nơi làm việc trong quy chế nội bộ; 100% khách sạn, nhà hàng lớn đều có các quy định cấm hút thuốc lá trong khu vực chung, bố trí khu vực riêng cho người hút thuốc. Số người bệnh, người nhà bệnh nhân hút thuốc tại khuôn viên các bệnh viện giảm đáng kể. Tại các trường học, hầu như không có học sinh hút thuốc, đội ngũ cán bộ, giáo viên hút thuốc cũng giảm dần. 100% cơ quan, đơn vị thuộc ngành Y tế, Giáo dục đều treo biển “Cấm hút thuốc” tại hành lang, phòng làm việc, buồng bệnh, trong hội trường hoặc tại những nơi dễ thấy, dễ nhìn. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số bộ phận người dân chưa tuân thủ các quy định cấm hút thuốc nơi công cộng, ảnh hưởng đến môi trường sống, mặc dù họ biết đây là hành vi ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân và những người xung quanh.
Để duy trì bền vững những kết quả đã đạt được, hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá (31-5) và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (từ 25-5 đến 31-5), UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thành phố tăng cường sự phối hợp liên ngành trong việc xây dựng kế hoạch và triển khai hoạt động PCTHCTL sâu rộng trên địa bàn toàn tỉnh. Tăng cường quản lý Nhà nước về PCTHCTL theo quy định tại Khoản 4 Điều 5 Luật PCTHCTL. Tiếp tục đưa nội dung PCTHCTL vào kế hoạch hoạt động hàng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của các cơ quan, đơn vị. Đưa nội dung PCTHCTL vào hương ước, quy ước tại thôn, tổ dân phố. Đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, giám sát việc thực hiện Luật PCTHCTL, xây dựng môi trường không khói thuốc trên địa bàn tỉnh. Tăng cường truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng về Luật PCTHCTL, tác hại của thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha. Mỗi người dân hãy từ bỏ thuốc lá ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của chính mình, sức khỏe của người thân và môi trường sống của cộng đồng./.
Minh Tân
