Huyết khối tĩnh mạch não (HKTMN) là tình trạng tĩnh mạch não và xoang tĩnh mạch não bị tổn thương do hình thành cục máu đông hay còn gọi là huyết khối. HKTMN có thể gây tắc nghẽn, ứ máu trong tĩnh mạch não và dẫn đến xuất huyết mạch máu não, sưng não và có thể gây ra đột quỵ. Do đó, bệnh cần được chẩn đoán, phát hiện kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.
Nguyên nhân gây HKTMN
Thông thường, tổn thương huyết khối trong mạch máu thường do xơ vữa động mạch gây ra. Tuy nhiên, đối với HKTMN, xơ vữa động mạch không phải là nguyên nhân gây ra tình trạng này. Cho đến nay, nguyên nhân gây HKTMN vẫn chưa được xác định chính xác.
Một số nghiên cứu cho thấy nguyên nhân gây HKTMN được phân thành 2 loại là do nhiễm trùng và không nhiễm trùng, cụ thể: HKTMN do nhiễm trùng: viêm màng não, viêm xoang chũm, viêm tai dẫn đến nhiễm trùng xoang chũm, nhiễm trùng tai, nhiễm trùng ổ mắt, là những nguyên nhân thường gặp làm hình thành cục máu đông trong tĩnh mạch não; HKTMN không do nhiễm trùng: các rối loạn đông máu như bệnh Thrombophilia do di truyền hoặc mắc phải, hoặc rối loạn tăng sinh tủy, bệnh lý ung thư, tình trạng mất nước, sử dụng thuốc tránh thai... là những nguyên nhân gây HKTMN. HKTMN thường gặp ở phụ nữ trẻ tuổi do mang thai, bệnh tạo keo, thời kỳ chu sinh.
Ngoài ra, các tai nạn làm chấn thương vùng đầu, phẫu thuật chọc dò tủy sống cũng có thể để lại biến chứng máu đông trong tĩnh mạch não.
 |
| Hình ảnh huyết khối tĩnh mạch não. |
Các yếu tố làm tăng nguy cơ HKTMN
HKTMN là bệnh hiếm gặp, tuy nhiên, những yếu tố sau làm tăng nguy cơ mắc bệnh như: Phụ nữ lạm dụng thuốc tránh thai hoặc các thuốc làm thay đổi nội tiết tố nữ estrogen. Phụ nữ mang thai hoặc trong thời kỳ chu sinh, giai đoạn hậu sản. Bị chấn thương, tổn thương vùng đầu do tai nạn hoặc phẫu thuật, điều trị. Các chứng rối loạn đông máu làm tắc nghẽn mạch máu, ứ đọng lưu thông máu, thay đổi thành phần máu có thể làm tăng nguy cơ HKTMN. Trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm trùng tai. Người lớn bị nhiễm trùng ở vùng mặt, tai, xoang, cổ họng. Mắc bệnh ung thư, khối u. Bị thừa cân, béo phì hoặc thiếu hụt protein.
Triệu chứng của HKTMN
HKTMN không có triệu chứng lâm sàng điển hình. Tùy vào vị trí hình thành cục máu đông, các biểu hiện bệnh sẽ khác nhau. Dưới đây là một số biểu hiện thường thấy của tình trạng tổn thương tĩnh mạch não do huyết khối gây ra, được phân thành mức độ từ trung bình đến nghiêm trọng và nặng:
Trung bình: Mờ mắt, buồn nôn, nôn, đau nhức đầu dữ dội.
Nghiêm trọng: Rối loạn ngôn ngữ như nói ngọng, liệt nửa người, suy kiệt cơ thể, yếu người và không còn tỉnh táo.
Nặng: Hạn chế vận động ở một số bộ phận trên cơ thể, co giật, ngất xỉu, hôn mê, thậm chí có thể tử vong.
Ngay khi nhận thấy các biểu hiện nghiêm trọng của HKTMN, người bệnh cần được đưa đi cấp cứu ngay lập tức, tránh biến chứng đáng tiếc.
Chẩn đoán HKTMN
Để chẩn đoán HKTMN, bác sĩ sẽ đánh giá các triệu chứng gặp phải cũng như bệnh sử cá nhân và gia đình. Tuy nhiên, chẩn đoán cuối cùng phụ thuộc vào việc kiểm tra lưu thông máu trong não. Để kiểm tra lưu lượng máu, bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm hình ảnh để phát hiện cục máu đông và tình trạng sưng của bệnh nhân.
2 xét nghiệm hình ảnh tốt nhất để giúp phát hiện bệnh là: Chụp tĩnh mạch MRI (còn được gọi là MRV) là một xét nghiệm tạo ra hình ảnh của các mạch máu ở vùng đầu và cổ. Nó có thể giúp bác sĩ đánh giá lưu thông máu, các bất thường, đột quỵ hoặc chảy máu não. Trong phương pháp này, bác sĩ sẽ tiêm thuốc cản quang vào máu của bạn để có thể thấy rõ lưu lượng máu và giúp xác định xem máu có đông không; Chụp CT tĩnh mạch. Chụp CT sử dụng hình ảnh Xquang để cho bác sĩ xem xương và mạch máu. Trong phương pháp này, bác sĩ cũng sẽ tiêm thuốc cản quang vào tĩnh mạch để tạo ra hình ảnh lưu thông máu giúp phát hiện đông máu.
HKTMN là bệnh lý hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, người bệnh cần được phát hiện, theo dõi để kịp thời điều trị, xử trí biến chứng gây nguy hiểm đến tính mạng.
Theo suckhoedoisong.vn
