Bệnh lao là một bệnh truyền nhiễm do vi trùng lao gây nên. Bệnh có thể gặp ở tất cả các bộ phận của cơ thể như lao màng phổi, lao hạch bạch huyết, lao màng não, lao xương khớp, lao màng bụng, lao hệ sinh dục - tiết niệu, lao ruột, trong đó bệnh lao phổi thường gặp nhất (chiếm 80-85%) và là nguồn lây chính cho người xung quanh.
Triệu chứng của bệnh lao phổi
Người mắc bệnh lao phổi thường có những triệu chứng điển hình gồm:
- Ho kéo dài hơn 3 tuần (ho khan, ho có đờm, ho ra máu);
- Đau ngực, thỉnh thoảng khó thở;
- Cảm thấy mệt mỏi mọi lúc;
- Đổ mồ hôi trộm về đêm;
- Sốt nhẹ, ớn lạnh về chiều;
- Chán ăn, gầy sút.
Khi có các dấu hiệu trên, cần đi khám để được chẩn đoán và điều trị đúng.
Đường lây truyền của bệnh lao phổi
Bệnh lao phổi rất dễ lây truyền qua đường hô hấp. Người lành có thể bị mắc bệnh khi tiếp xúc với người bị bệnh lao phổi hoặc chất thải có chứa vi khuẩn lao như: đờm, dãi, nước bọt khi ho, hắt hơi… hay dùng chung đồ với bệnh nhân lao như khăn mặt, chậu, bát đũa,... Ngoài ra, người sống trong môi trường ô nhiễm nhiều khói bụi, ẩm ướt là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn lao phát triển và gây bệnh hoặc do ăn phải thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn lao, tiếp xúc với thú nuôi nhiễm lao...
Người có nguy cơ mắc bệnh lao phổi
- Người bị suy giảm miễn dịch: nhiễm HIV, ung thư...
- Người tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây, đặc biệt là trẻ em
- Người bị các bệnh mạn tính: loét dạ dày tá tràng, đái tháo đường, suy thận mạn…
- Người nghiện ma túy, rượu, thuốc lá.
- Người sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch kéo dài như corticosteroid, hóa chất điều trị ung thư…
Phòng ngừa bệnh lao phổi
Để phòng mắc lao và ngăn ngừa sự lây lan của bệnh ra cộng đồng, cần thực hiện:
Với người chưa bị bệnh:
- Tiêm phòng bệnh lao: Tiêm BCG (vắc xin phòng lao) cho trẻ ngay tháng đầu sau sinh trong Chương trình tiêm chủng mở rộng.
- Sử dụng khẩu trang khi đi ra ngoài hoặc khi tiếp xúc với người bệnh lao phổi.
- Che miệng khi hắt hơi, rửa tay sạch sẽ, thường xuyên, nhất là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Không sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người bệnh.
Người bệnh lao phổi tránh lây nhiễm cho người lành bằng cách: Không ngủ cùng phòng với người khác, không đến nơi đông người... Người bệnh phải đeo khẩu trang, khi ho, hắt hơi phải che miệng, khạc đờm vào chỗ quy định. Đờm hoặc các vật chứa nguồn lây phải được xử lý đúng phương pháp. Tận dụng ánh nắng mặt trời càng nhiều càng tốt cho nơi ở và các vật dụng của người bệnh vì dưới ánh nắng mặt trời, vi khuẩn sẽ bị tiêu diệt, nhưng trong môi trường ẩm thấp, thiếu ánh nắng, nó sẽ tồn tại rất lâu.
Thực hiện lối sống lành mạnh như: ăn uống hợp lý, ngủ đầy đủ, tập thể dục đều đặn và không sử dụng rượu bia, thuốc lá…
Vệ sinh nơi ở, nơi làm việc và khám sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để phòng bệnh lao./.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nam Định
