Tăng cường quản lý các cơ sở kinh doanh thuốc chữa bệnh

Trên địa bàn tỉnh hiện có 747 cơ sở bán thuốc chữa bệnh. Theo quy định của Bộ Y tế các cơ sở kinh doanh thuốc phải đạt tiêu chuẩn “Thực hành tốt nhà thuốc”, nhằm tiến tới xóa bỏ thực trạng mua bán, sử dụng thuốc trị bệnh một cách bừa bãi. Ngoài ra, nhà thuốc đạt tiêu chuẩn “Thực hành tốt” còn phải đảm bảo các tiêu chuẩn như: an toàn chất lượng thuốc, điều kiện cơ sở vật chất đạt chuẩn, nhiệt độ lạnh, diện tích đảm bảo, minh bạch giá thuốc, chỉ bán thuốc theo đơn (trừ những loại thuốc không quy định), có chỗ để dược sĩ tư vấn sử dụng thuốc cho người bệnh… Quy định là thế, nhưng trên thực tế những năm trước việc “Thực hành tốt” tại các nhà thuốc còn rất nhiều vi phạm; phổ biến là tình trạng bán thuốc không niêm yết giá công khai, thuốc bán theo đơn nhưng không có đơn vẫn bán, không sử dụng máy lạnh để bảo quản thuốc, tình trạng dược sĩ đại học cho thuê bằng đại học và phó mặc việc bán, tư vấn sử dụng thuốc cho nhân viên bán thuốc… Cùng với việc bán thuốc theo đơn, việc tư vấn dùng thuốc tại các nhà thuốc là quy định bắt buộc đối với các nhà thuốc đạt tiêu chuẩn “Thực hành tốt”. Tuy nhiên trên thực tế, việc tư vấn dùng thuốc tại một số nhà thuốc chưa đầy đủ và người mua đã có đơn thuốc nhưng vì không có thuốc đúng như trong đơn nên tự ý thay thế thuốc dẫn đến việc người bệnh mất tiền mua thuốc nhưng không khỏi bệnh…

 

Trước thực trạng trên, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Y tế quản lý chặt chẽ hệ thống bán buôn, bán lẻ thuốc trên địa bàn. Với sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan quản lý, việc áp dụng các nguyên tắc tiêu chuẩn “Thực hành tốt” được các doanh nghiệp và các cơ sở bán lẻ thực hiện tích cực, góp phần nâng cao chất lượng hệ thống bán buôn, bán lẻ thuốc trên địa bàn tỉnh. Hiện tại 100% doanh nghiệp bán buôn đã đạt tiêu chuẩn “Thực hành tốt phân phối thuốc”. Đội ngũ cán bộ được tuyển dụng, bồi dưỡng, nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu. Cơ sở vật chất tại các nhà thuốc được củng cố, nâng cấp. Số cơ sở bán lẻ đạt “Thực hành tốt nhà thuốc” tăng nhanh. Nếu năm 2010 trên địa bàn tỉnh chưa có cơ sở bán lẻ đạt “Thực hành tốt” nhà thuốc thì đến nay đã có 678 nhà thuốc, quầy thuốc đạt nguyên tắc tiêu chuẩn “Thực hành tốt nhà thuốc”, chỉ còn 33 cơ sở bán lẻ chưa đạt. Các nhà thuốc, quầy thuốc đạt chuẩn được xây dựng khang trang, có phương tiện duy trì, theo dõi nhiệt độ, độ ẩm, có bàn tư vấn, có ghế ngồi chờ, có nước uống cho bệnh nhân… Các cơ sở đạt “Thực hành tốt nhà thuốc” cũng gắn việc củng cố cơ sở vật chất với việc tăng cường bồi dưỡng để cán bộ hiểu và làm theo quy trình thao tác chuẩn, tuân thủ tốt các quy chế chuyên môn và những quy định của văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo cung ứng thường xuyên, đủ thuốc có chất lượng cho công tác phòng và chữa bệnh trong tỉnh. 

 

Tuy nhiên, hệ thống bán buôn, bán lẻ thuốc trên địa bàn tỉnh cũng còn nhiều tồn tại: Điều kiện nhân sự và cơ sở, trang thiết bị của một số doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp Nhà nước tại các huyện được cổ phần hóa còn hạn chế. Số doanh nghiệp có năng lực về tài chính, kinh nghiệm chưa nhiều. Mặt khác, trong bối cảnh cạnh tranh quyết liệt như hiện nay, các doanh nghiệp trong tỉnh đáp ứng yêu cầu cung ứng thuốc cho các cơ sở điều trị trong tỉnh còn hạn chế. Trong số 57 doanh nghiệp tham gia cung ứng thuốc cho các cơ sở điều trị, chỉ có 5 doanh nghiệp trong tỉnh. Nhiều doanh nghiệp phải đa dạng hóa mặt hàng, chuyển sang kinh doanh mỹ phẩm và thực phẩm chức năng là chính. Việc thực hiện quy chế chuyên môn của một số cơ sở chưa tốt… Nguyên nhân do một số cơ sở dược Nhà nước ở tuyến huyện được cổ phần hoá nhưng vẫn giữ tư duy kinh doanh thời bao cấp, chưa đầu tư chiều sâu, năng lực và kinh nghiệm còn hạn chế. Thị trường bán buôn thuốc cạnh tranh quyết liệt, trong khi thị trường bán lẻ thu hẹp do một phần nhu cầu thuốc đã được đáp ứng bởi nguồn cấp phát BHYT. Một số cá nhân và đơn vị chạy theo lợi ích, lơ là việc thực hiện các quy chế chuyên môn, các quy định của pháp luật… 

Để giải quyết những tồn tại trên, Sở Y tế đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn về điều kiện đầu tư kinh doanh đối với ngành nghề bán buôn, bán lẻ thuốc. Hằng năm, Sở Y tế tổ chức từ 3-9 lớp tập huấn cho chủ các nhà thuốc, các đối tượng hành nghề. Phòng Nghiệp vụ Dược (Sở Y tế) sẵn sàng thực hiện hướng dẫn tư vấn qua điện thoại hay tư vấn, hướng dẫn trực tiếp cho các đối tượng khi được yêu cầu. Hằng năm Hội Dược học tỉnh cũng tổ chức phổ biến điều kiện đầu tư kinh doanh, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật tới các hội viên tại các buổi sinh hoạt chuyên môn. Bên cạnh đó, Sở Y tế tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm đối với các cơ sở bán buôn, bán lẻ thuốc. Trong năm 2016, Sở Y tế đã tổ chức 4 đợt thanh tra, kiểm tra 83 cơ sở, phát hiện xử lý 14 cơ sở vi phạm các quy định về: Không đảm bảo điều kiện bảo quản thuốc, sắp xếp thuốc không đúng khu vực quy định, người bán thuốc chưa đủ hồ sơ, để lẫn sản phẩm không phải là thuốc với thuốc, kinh doanh thuốc không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, để lẫn thuốc và thực phẩm chức năng… Ngoài ra, Sở Y tế triển khai các quy định, các biện pháp nhằm đảm bảo việc duy trì các điều kiện kinh doanh, chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về điều kiện kinh doanh đối với ngành nghề bán buôn, bán lẻ thuốc như: 100% cơ sở bán buôn, nhà thuốc, quầy thuốc phải được cấp Giấy chứng nhận đạt nguyên tắc tiêu chuẩn “Thực hành tốt” mới được phép kinh doanh. Sau 3 năm kể từ khi được cấp Giấy chứng nhận đạt nguyên tắc tiêu chuẩn “Thực hành tốt”, Đoàn thẩm định của Sở Y tế sẽ kiểm tra lại việc đảm bảo luôn duy trì tốt các điều kiện kinh doanh, chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về điều kiện kinh doanh trước khi cấp lại giấy phép cho cơ sở. Tổ chức các lớp tập huấn, cập nhật và nâng cao kiến thức pháp luật cho các đơn vị quản lý Nhà nước và cơ sở hành nghề bán buôn, bán lẻ thuốc. Tuyên truyền nâng cao ý thức nghiêm túc chấp hành các quy định của pháp luật về điều kiện kinh doanh đối với cơ sở hành nghề bán buôn, bán lẻ thuốc. Tổ chức thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về điều kiện kinh doanh đối với ngành nghề bán buôn, bán lẻ thuốc theo kế hoạch và đột xuất khi có yêu cầu. Xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật. Với các biện pháp đồng bộ, hoạt động kinh doanh thuốc trên địa bàn tỉnh đã được cải thiện, chất lượng thuốc phần nào đã được kiểm soát chặt chẽ.

 

Thời gian tới, khi Luật Dược có hiệu lực thi hành, Sở Y tế tiếp tục cập nhập và chuyển tải các văn bản quy phạm pháp luật và quy chế chuyên môn tới các cơ quan quản lý Nhà nước và các cơ sở có hoạt động hành nghề dược. Tổ chức cập nhật kiến thức chuyên ngành theo quy định của Luật Dược 105/2016/QH13 tới các đối tượng hành nghề. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tạo hành lang pháp lý để các cơ sở bán buôn, bán lẻ thuốc trong tỉnh phát triển lành mạnh./.

 

Bài và ảnh: Minh Thuận