Câu lạc bộ (CLB) “Ông bố có con tuổi vị thành niên” xã Xuân Thành (Xuân Trường) được thành lập tháng 11-2014 gồm 43 thành viên. CLB tổ chức sinh hoạt định kỳ hằng tháng để các thành viên trong nhóm được trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và nâng cao kiến thức, kỹ năng trong chăm sóc và giáo dục con, đặc biệt là trẻ ở độ tuổi vị thành niên. Anh Nguyễn Văn Lực, Chủ nhiệm CLB cho biết: Trong các buổi sinh hoạt CLB, nội dung sinh hoạt được lồng ghép theo từng chủ đề liên quan đến các chính sách về DS-KHHGĐ. CLB còn mời cán bộ Trung tâm DS-KHHGĐ huyện nói chuyện chuyên đề về thực trạng và giải pháp thực hiện kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; vấn đề nâng cao chất lượng dân số trong thời kỳ mới; ý nghĩa của các mô hình tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân, sàng lọc sơ sinh, trước sinh... Các thành viên CLB còn đảm nhận vai trò tuyên truyền cho các bậc cha mẹ trên địa bàn xã các kiến thức về chính sách Dân số, về chăm sóc và cách làm bạn với con trẻ tuổi vị thành niên, những vấn đề liên quan đến giáo dục và cách nuôi dạy con; định hướng cho con về kiến thức giới tính, dạy con cách chọn bạn... Đến nay, tỷ lệ sinh con thứ 3 của xã giảm xuống còn 10%; tỷ lệ giới tính khi sinh được khống chế còn 110 cháu trai/100 cháu gái. Xã Hải Triều (Hải Hậu) có 5.123 khẩu, sinh sống ở 11 xóm. Để thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, các xóm trong xã đều thành lập và đẩy mạnh hoạt động các CLB “Nam nông dân thực hiện KHHGĐ”; “CLB tiền hôn nhân”; “CLB gia đình hạnh phúc”... Đặc biệt các CLB ”Phụ nữ không sinh con thứ 3” của xã đã thu hút 1.115 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sinh hoạt vào tuần đầu hằng tháng. Nội dung sinh hoạt CLB lồng ghép triển khai đề án “Sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh” và mô hình “Tư vấn và chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân”, ”Hỗ trợ phụ nữ và trẻ em gái”, ”Cộng đồng chung tay chăm sóc người cao tuổi”, ”Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh”. Những hoạt động thiết thực, bổ ích của CLB ”Phụ nữ không sinh con thứ 3” ở Hải Triều thực sự trở thành ngôi nhà chung để chị em trên địa bàn giao lưu, học hỏi, bổ sung kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Toàn tỉnh hiện có trên 2.000 mô hình CLB liên quan đến công tác DS-KHHGD các loại; trong đó nhiều mô hình như: CLB tiền hôn nhân, CLB gia đình trẻ, CLB phụ nữ không sinh con thứ 3... hoạt động hiệu quả. Trong các đợt sinh hoạt CLB, có nhiều nội dung tuyên truyền, tư vấn đa dạng, phong phú; tập trung vào các biện pháp tránh thai, kiến thức về làm mẹ an toàn, các bệnh lây qua đường tình dục, phương pháp tránh mang thai ngoài ý muốn. Điều ghi nhận là những năm qua, các CLB đã đóng góp tích cực vào việc truyền thông, triển khai các mô hình, đề án nâng cao chất lượng dân số trong tỉnh. Tiêu biểu như Đề án Kiểm soát dân số các vùng biển, đảo và ven biển tỉnh triển khai tại 3 huyện ven biển (Hải Hậu, Nghĩa Hưng và Giao Thủy), đã xây dựng và duy trì sinh hoạt hằng tháng 2.472 CLB “Phụ nữ không sinh con thứ 3”, giúp nhau phát triển kinh tế gia đình. Thông qua các buổi sinh hoạt CLB đã mang lại nhiều chuyển biến tích cực về công tác dân số; người dân vùng biển được hưởng đồng bộ, hiệu quả các dịch vụ CSSKSS/KHHGĐ. Với sự tác động thiết thực từ các buổi sinh hoạt CLB, đã thực hiện có hiệu quả trong việc tuyên truyền, phổ biến kiến thức, vận động người dân tham gia công tác DS-KHHGĐ tại địa phương, nên số người áp dụng các biện pháp tránh thai được thực hiện các dịch vụ CSSKSS, KHHGĐ ngày một cao; mức sinh giảm và chất lượng dân số được cải thiện. Hoặc với mục tiêu nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hành CSSKSS thông qua tư vấn và khám sức khỏe cho vị thành niên, thanh niên từ năm 2011 đến nay, Chi cục DS-KHHGD, Hội KHHGĐ, Hội LHPN tỉnh đã chủ động phối hợp với các ngành chức năng thành lập hơn 80 mô hình CLB như: “Các bà mẹ có con tuổi vị thành niên”, “Các bậc cha mẹ với sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên”; “Mẹ và con gái”; “Nhóm ông bố có con tuổi vị thành niên”. Thông qua các buổi tập huấn, diễn đàn, đã giúp cho 209.550 lượt bà mẹ, ông bố có con dưới 16 tuổi được tập huấn kiến thức khoa học về nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ theo từng độ tuổi; thực hành đúng các phương pháp giáo dục trẻ dưới 16 tuổi và áp dụng thực hiện có hiệu quả. Đã có 300.988 lượt trẻ vị thành niên trong toàn tỉnh được tiếp cận các kiến thức về SKSS và giáo dục kỹ năng để đối mặt với các khó khăn trong cuộc sống, góp phần giảm tỷ lệ nạo phá thai ngoài ý muốn ở trẻ em gái vị thành niên và khống chế tỷ lệ trẻ em dưới 16 tuổi bị nhiễm và ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Cùng với việc nâng cao hiệu quả hoạt động của các mô hình CLB, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã triển khai đồng bộ các hoạt động tuyên truyền, vận động, từng bước khống chế tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh trên địa bàn toàn tỉnh. Toàn tỉnh tổ chức nhiều hội nghị cung cấp thông tin cho các đối tượng là chủ nhiệm CLB 229 xã, phường, thị trấn và các ban, ngành, đoàn thể của tỉnh với 8.375 lượt người tham gia. Tổ chức 20 lớp tập huấn cung cấp kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, tư vấn về giới và giới tính khi sinh cho cộng tác viên dân số; cán bộ dân số và cán bộ tư pháp xã với 2.390 lượt người tham tập huấn. Tuyên truyền về giới và giới tính khi sinh trên hệ thống truyền thanh ở xã với 11.365 buổi phát tin và 6.029 tin bài được phát. Tổ chức cung cấp thông tin về giới tính khi sinh cho 9.643 cặp đăng ký kết hôn; 1.118 buổi tuyên truyền, phổ biến các văn bản nghiêm cấm chọn lựa giới tính khi sinh thu hút 118.495 lượt người tham gia…
Với hướng đi đúng, cách làm sáng tạo, hoạt động của các loại hình CLB dân số đã góp phần thực hiện các chỉ tiêu công tác DS-KHHGĐ, nâng cao chất lượng dân số. Trong 5 năm (2011-2015) tỉnh ta đã hoàn thành và hoàn thành vượt mức phần lớn các chỉ tiêu công tác DS-KHHGĐ: Giảm tỷ suất sinh thô từ 15,46%0 (năm 2011) xuống còn 14,59%0 (năm 2015). Giảm tốc độ gia tăng dân số tự nhiên từ 9,76%0 (năm 2011) xuống còn 9,24%0 (năm 2015). Tỷ lệ sản phụ đẻ được cán bộ y tế chăm sóc từ 87% (năm 2011) lên 95% năm 2015. Tỷ lệ thực hiện các biện pháp tránh thai hiện đại từ 76,27% (năm 2011) tăng lên 77,68% (năm 2015). Tỷ lệ điểm cung cấp dịch vụ CSSKSS thân thiện cho vị thành niên và thanh niên từ 7 điểm (năm 2011) lên 16 điểm (năm 2015)./.
Việt Thắng
