Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), tuổi vị thành niên bắt đầu từ 10 đến 19 tuổi, nằm trong khoảng thời gian từ lúc dậy thì đến lúc trưởng thành. Sức khỏe sinh sản vị thành niên là khái niệm để chỉ tình trạng khỏe mạnh về thể chất, tinh thần và xã hội của tất cả những gì liên quan đến cấu tạo và hoạt động của bộ máy sinh sản ở tuổi vị thành niên, chứ không chỉ là không có bệnh hay khuyết tật của bộ máy đó.
 |
| Cán bộ Hội KHHGĐ tỉnh tư vấn cho vị thành niên về sức khoẻ sinh sản. |
Tuổi vị thành niên là một giai đoạn phát triển mạnh và đặc biệt trong cuộc đời mỗi người. Đây là giai đoạn chuyển tiếp từ trẻ con sang người lớn, là mốc đánh dấu sự trưởng thành về mặt sinh học của cơ thể và được đặc trưng bởi sự phát triển mạnh mẽ cả về thể chất lẫn tinh thần, cả về tình cảm lẫn khả năng hòa nhập cộng đồng. Khi bước vào độ tuổi vị thành niên, cả bé trai và bé gái đều có tâm lý tò mò về sự phát triển của cơ thể mình, muốn khám phá bản thân mình và khám phá thế giới xung quanh, đồng thời các em cũng có sự quan tâm đặc biệt đến tình bạn khác giới. Đây là độ tuổi mà tâm lý - tình cảm đang trong quá trình phát triển mạnh, hướng tới hoàn thiện, chưa ổn định lại dễ bị những tác động từ bên ngoài nên rất nhạy cảm, dễ dao động, dễ thay đổi và cũng dễ bị tổn thương. Do vậy, trong giai đoạn này, trẻ cần được quan tâm và chăm sóc đặc biệt.
Vị thành niên cần nhận biết được sự thay đổi về thể chất cũng như tâm sinh lý của mình và đón nhận nó một cách tích cực, đồng thời cần rèn luyện kỹ năng, trau dồi kinh nghiệm sống, biết phân biệt tình bạn và tình bạn khác giới, phân biệt được tình yêu và tình dục; ý thức được hậu quả của việc quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên...; trang bị cho mình những kiến thức về sức khỏe sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục..., có thể học hỏi từ cha mẹ, thầy cô, anh chị, bạn bè hoặc qua sách báo và các phương tiện truyền thông khác. Nếu có những băn khoăn lo lắng hay thắc mắc thì nên tâm sự với những người đáng tin cậy có kiến thức và có trách nhiệm, nhất là cha mẹ.
Người lớn cần quan tâm, chăm lo cho sức khỏe sinh sản vị thành niên:
Ở giai đoạn này, trẻ còn đang trong quá trình hình thành và phát triển về mọi mặt, còn thiếu kinh nghiệm và kỹ năng sống. Do đó, người lớn cần quan tâm chăm lo cho sức khỏe sinh sản vị thành niên với mục đích: giúp trẻ hiểu rõ hơn về bản thân mình cũng như thế giới xung quanh, hướng tới sự hài hoà giữa lợi ích cá nhân và trách nhiệm xã hội; giúp trẻ nhận thức đúng về tình bạn khác giới, yêu đương lành mạnh, làm chủ bản thân về những hành vi tình dục, có những kiến thức chăm sóc bảo vệ sức khỏe sinh sản sau này; giúp trẻ thoát được những cám dỗ cũng như những nguy hiểm đe dọa đến sức khỏe sinh sản trước những thông tin, hình ảnh mang tính kích động và các tệ nạn xã hội như ma túy, mại dâm...
Trung tâm Truyền thông - GDSK Nam Định
