Viêm não Nhật Bản là một bệnh nhiễm trùng thần kinh cấp tính, xảy ra chủ yếu ở trẻ em dưới 15 tuổi, đặc biệt ở nhóm nguy cơ cao, nhất là trẻ ở lứa tuổi từ 2-6 tuổi. Bệnh thường để lại di chứng và tỷ lệ tử vong cao (như điếc, mù, động kinh, yếu liệt tay chân…). Bệnh lây truyền từ súc vật sang người qua các loại muỗi Culex (muỗi vằn) đốt; ở nước ta, muỗi có khả năng truyền bệnh là Culextritaniorhyncus. Hiện tại chưa có kháng thể miễn dịch nên mọi trẻ em đều có thể bị mắc bệnh.
Triệu chứng:
- Thời kỳ ủ bệnh khoảng từ 1 đến 6 ngày, ngắn nhất là 24 giờ và có khi lên tới 14 ngày, thường ít có triệu chứng. Bệnh thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng như sốt, đau đầu, buồn nôn và nôn; sau đó sốt cao, co giật, co cứng cơ và lú lẫn.
- Giai đoạn toàn phát là những dấu hiệu ở màng não, não và rối loạn thần kinh thực vật. Đối với dấu hiệu màng não, triệu chứng phổ biến là cứng gáy. Rối loạn vận động thể hiện trên nhiều mặt như co cứng cơ, co vặn, co giật, run, liệt nửa người.
- Các triệu chứng thần kinh thực vật rất đa dạng và nặng nề: Thân nhiệt dao động, xanh tái, rối loạn hô hấp, tăng tiết đờm, nhịp tim nhanh, nôn, bí đại tiểu tiện và ngừng hô hấp đột ngột. Các triệu chứng tâm thần chủ yếu là rối loạn ý thức với các mức độ khác nhau, từ ngủ gà đến hôn mê sâu.
Trong các trường hợp nặng tiến triển đến tử vong, thường thấy sốt trên 400C kèm với rối loạn thần kinh thực vật nặng nề. Tử vong thường xảy ra vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 8 của giai đoạn cấp. Với các bệnh nhi sống sót, có thể để lại di chứng thần kinh tâm thần.
Điều trị:
Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu mà chủ yếu điều trị triệu chứng, hồi sức tích cực, phục hồi chức năng và nâng cao thể trạng.
Phòng bệnh:
Để phòng, chống bệnh viêm não Nhật Bản, cần:
- Thực hiện tốt vệ sinh môi trường, giữ gìn nhà ở, chuồng gia súc sạch sẽ để hạn chế nơi trú đậu của muỗi. Nên dời chuồng gia súc xa nhà, loại bỏ các ổ bọ gậy.
- Ngủ màn, thường xuyên sử dụng những biện pháp xua, diệt muỗi trong các hộ gia đình, không cho trẻ em chơi gần chuồng gia súc đề phòng muỗi đốt.
- Tiêm vắc-xin viêm não Nhật Bản cho trẻ đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng bệnh quan trọng và hiệu quả nhất./.
Trung tâm Truyền thông - GDSK Nam Định
