Mạng lưới y tế cơ sở bao gồm hệ thống phòng khám, bệnh viện đa khoa tuyến huyện và trạm y tế xã, phường, thị trấn. Với những loại bệnh thông thường, không đòi hỏi kỹ thuật cao nhưng lại phổ biến, việc khám và điều trị ngay tại tuyến cơ sở sẽ giúp người dân được chăm sóc sức khỏe cơ bản với chi phí thấp. Vì vậy, nâng cao chất lượng y tế cơ sở không chỉ nhằm giảm áp lực khám, chữa bệnh (KCB) cho tuyến trên mà còn là một trong những giải pháp thu hút người dân tham gia BHYT, góp phần thực hiện lộ trình BHYT toàn dân.
Toàn tỉnh hiện có 227 trạm y tế xã, phường trong tổng số 258 cơ sở KCB cho người có BHYT. Tỷ lệ đối tượng đăng ký KCB ban đầu tại các trạm y tế xã, phường chiếm tới 79%. Từ năm 2010 đến nay, trung bình mỗi năm có trên 600 nghìn lượt người KCB BHYT tại tuyến huyện và tương đương, trên 800 nghìn lượt người KCB BHYT tại tuyến xã. Nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân, những năm qua, tỉnh luôn quan tâm đầu tư phát triển cơ sở vật chất, tăng cường mạng lưới y tế cơ sở, từng bước nâng cao chất lượng KCB. Riêng trong giai đoạn 2009-2014, từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ và một phần ngân sách địa phương, tỉnh đã đầu tư trên 104 tỷ đồng xây dựng, nâng cấp các bệnh viện tuyến huyện, thành phố và hệ thống trạm y tế xã. Các bệnh viện đa khoa của 10 huyện, thành phố được đầu tư mua sắm trang thiết bị hiện đại. Ngoài ra, ngành Y tế còn dành kinh phí đầu tư mua sắm trang thiết bị cho các trạm y tế xã, phường, thị trấn. Hầu hết các trạm y tế xã, phường được xây dựng kiên cố, được trang bị dụng cụ KCB cơ bản, thuốc thiết yếu. Từ nguồn xã hội hóa, nhiều trạm y tế xã còn được đầu tư nâng cấp và xây mới với kinh phí hàng chục tỷ đồng. Tiêu biểu như Trạm Y tế xã Nam Hoa (Nam Trực) được xây mới với kinh phí 2,2 tỷ đồng từ nguồn hỗ trợ của Ngân hàng Thương mại CP ngoại thương Việt Nam; Trạm Y tế xã Hải An (Hải Hậu) được Tổng Cty Dầu khí Việt Nam đầu tư xây dựng với kinh phí trên 2,5 tỷ đồng; Trạm Y tế xã Hải Hưng (Hải Hậu) được Cty Tuấn Chiều (Nghệ An) đầu tư trên 3 tỷ đồng để xây mới… Với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ tại Việt Nam, dự án nâng cao năng lực các bệnh viện tuyến huyện thông qua việc tăng cường hệ thống quản lý chất lượng xét nghiệm đã được triển khai tại 11 bệnh viện đa khoa tuyến huyện, thành phố của tỉnh, qua đó giúp nâng cao năng lực, cải thiện chất lượng dịch vụ xét nghiệm nói riêng và các dịch vụ y tế của bệnh viện nói chung. Sở Y tế thường xuyên chỉ đạo các bệnh viện trong tỉnh tích cực triển khai các giải pháp giảm quá tải bệnh viện, trang bị thêm giường bệnh, không để người bệnh phải nằm ghép; xây dựng quy trình khám bệnh theo quy định của Bộ Y tế để cải cách thủ tục hành chính, bố trí khu khám bệnh hợp lý, không để người bệnh đến khám phải chờ đợi lâu. Bên cạnh đó, Sở Y tế thực hiện kiểm tra, thanh tra thường xuyên và đột xuất công tác KCB nói chung, KCB BHYT nói riêng về quy chế chuyên môn, việc thực hiện chế độ chính sách về BHYT, chế độ tài chính, quản lý quỹ BHYT... của các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao y đức, tinh thần thái độ phục vụ cho đội ngũ y, bác sĩ; tăng cường chuyển giao các kỹ thuật từ bệnh viện tuyến tỉnh cho bệnh viện tuyến cơ sở. Do hiện nay vẫn còn một số trạm y tế xã chưa có bác sĩ nên để đảm bảo nhân lực, ngành Y tế đã bố trí, luân chuyển để các trạm y tế có đủ cơ cấu cán bộ và thực hiện kịp thời các chế độ chính sách đối với cán bộ y tế cơ sở. Chất lượng dịch vụ KCB từng bước được nâng cao, giảm tai biến điều trị. Điển hình trong số các bệnh viện tuyến huyện của tỉnh là Bệnh viện Đa khoa Hải Hậu liên tục dẫn đầu toàn quốc trong khối các bệnh viện tuyến huyện về chất lượng công tác KCB. Bệnh viện thường xuyên đầu tư, cải tạo, tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, thực hiện được nhiều kỹ thuật khó, được nhân dân trong huyện và các huyện lân cận tin tưởng khi đến KCB. Hằng năm, Sở Y tế đều dành kinh phí hỗ trợ và hướng dẫn các đơn vị thực hiện kế hoạch xây dựng xã, phường đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế. Đến nay, toàn tỉnh có khoảng 30% số trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia. Huyện Hải Hậu có 35 xã, thị trấn đều đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế. Mục tiêu của tỉnh ta đến năm 2015 có 50%, đến năm 2020 có 85% xã, phường, thị trấn đạt tiêu chí quốc gia về y tế.
Từ năm 2016, theo quy định của Luật BHYT sửa đổi về thông tuyến KCB, người dân có thể KCB và được thanh toán BHYT tại bất kỳ bệnh viện tuyến huyện nào mà không cần qua trạm y tế xã, phường. Điều đó đòi hỏi hệ thống y tế cơ sở cần phải nỗ lực nhiều hơn trong việc cải thiện chất lượng KCB để thu hút người bệnh. Trên thực tế, chất lượng của y tế tuyến cơ sở vẫn còn nhiều bất cập. Một số đơn vị y tế còn hạn chế về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và chất lượng nguồn nhân lực. Vì vậy, năm 2015, khi triển khai các nhiệm vụ trọng tâm, việc nâng cao chất lượng hoạt động y tế cơ sở tiếp tục được xác định là một trong những giải pháp quan trọng để người dân tin tưởng, tích cực tham gia và KCB BHYT tại tuyến cơ sở, góp phần đẩy nhanh lộ trình BHYT toàn dân./.
Lam Hồng
