Huyện Hải Hậu hiện có trên 29 vạn dân, ở 35 xã, thị trấn. Hằng năm, vào thời điểm nông nhàn, số người đi làm ăn xa chiếm tỷ lệ khá cao. Ngoài việc mang lại nguồn thu nhập cho người dân địa phương, tình trạng lao động đi làm ăn xa kéo theo tỷ lệ không nhỏ số người mắc các bệnh xã hội, các bệnh dịch nguy hiểm như HIV/AIDS, nghiện chích ma túy (NCMT)… Hiện tại huyện Hải Hậu có số người nhiễm HIV đứng thứ 3 trong tỉnh với 35/35 xã, thị trấn có người nhiễm. Từ ca nhiễm HIV đầu tiên của huyện phát hiện từ năm 1997, đến nay toàn huyện đã có lũy tích 406 người nhiễm HIV/AIDS. Nguyên nhân chủ yếu là do tiêm chích ma túy, chiếm khoảng 70%, trong đó nam giới là 276 người chiếm tỷ lệ 68%, nữ giới 130 người chiếm tỷ lệ 32%, số chuyển sang giai đoạn AIDS là 227 người, đã tử vong 123 người. Số người nhiễm HIV quản lý được là 383 người.
Bệnh nhân uống Methadone tại cơ sở điều trị Methadone huyện Hải Hậu. |
Để đẩy mạnh công tác phòng, chống HIV/AIDS, từ năm 2006 Trung tâm Y tế huyện Hải Hậu đã triển khai phòng khám điều trị ngoại trú cho bệnh nhân HIV/AIDS với sự hỗ trợ của Dự án Quỹ toàn cầu. Sau 8 năm triển khai dự án, phòng khám đã khám và điều trị ARV tích lũy cho 145 bệnh nhân HIV/AIDS. Hiện nay, phòng khám điều trị ngoại trú đang cấp thuốc hằng tháng điều trị ARV cho 103 bệnh nhân HIV/AIDS, trong đó có 53 bệnh nhân nam, 50 bệnh nhân nữ. Để phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS, huyện triển khai đồng bộ các hoạt động can thiệp giảm tác hại HIV/AIDS như: Truyền thông - Giáo dục sức khoẻ phòng tránh HIV; tổ chức CLB “Hy vọng vì ngày mai”; chương trình trao đổi bơm kim tiêm; phát bao cao su; điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone; xét nghiệm HIV cho phụ nữ có thai để phòng lây truyền mẹ con; tư vấn xét nghiệm tự nguyện; sàng lọc Lao/HIV và điều trị ARV… Năm 2014, các tuyên truyền viên đồng đẳng đã phát miễn phí 131.810 bơm kim tiêm cho đối tượng NCMT; thu gom 94.633 bơm kim tiêm bẩn; phát miễn phí 15.960 bao cao su và bán tiếp cận xã hội 73.952 bao cao su cho đối tượng mua bán dâm. Trong công tác truyền thông, các ngành chức năng đã đẩy mạnh tuyên truyền cho nhân dân và các đối tượng nguy cơ cao cách phòng lây nhiễm HIV với nhiều hình thức như: Tuyên truyền trên đài truyền thanh các xã, thị trấn; tuyên truyền, tư vấn trực tiếp cho các đối tượng NCMT. Thực hiện chương trình điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone, từ tháng 10-2013 đến hết 31-12-2014, cơ sở điều trị Methadone huyện Hải Hậu đã tiếp nhận và điều trị cho 131 bệnh nhân nghiện các chất dạng thuốc phiện trên địa bàn; hiện tại cơ sở có 109 bệnh nhân đang điều trị. Hằng năm, Ban chỉ đạo phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm của huyện đều xây dựng và triển khai kế hoạch Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS. Trung tâm Y tế huyện phối hợp với Phòng VH, TT và DL, Đài Phát thanh huyện triển khai chiến dịch tuyên truyền về phòng, chống HIV/AIDS với nhiều hình thức phong phú; phối hợp với Phòng GD và ĐT huyện chỉ đạo các trường THCS của các xã, thị trấn, các trường THPT tổ chức cho giáo viên và học sinh tham gia mít tinh hưởng ứng. Ban chỉ đạo phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm các xã, thị trấn phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể triển khai tuyên truyền trên Đài truyền thanh, tổ chức truyền thông nhóm nhỏ, thảo luận nhóm, tổ chức truyền thông phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con…; tiếp tục thực hiện các biện pháp can thiệp giảm tác hại như cung cấp bơm kim tiêm sạch, bao cao su cho các đối tượng, vận động những người có nguy cơ cao đến tư vấn xét nghiệm tự nguyện; tổ chức thăm hỏi, động viên, chăm sóc, hỗ trợ người nhiễm HIV, giúp họ yên tâm điều trị. Riêng trong Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2014, Trung tâm Y tế huyện và Trạm y tế các xã, thị trấn đã tích cực tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS phát trên hệ thống đài phát thanh, truyền thanh từ huyện đến cơ sở; tổ chức treo 36 băng rôn, khẩu hiệu phòng, chống HIV/AIDS; tổ chức 2 buổi nói chuyện sức khỏe về phòng, chống HIV/AIDS cho cộng đồng; đặc biệt chú trọng tuyên truyền tại các xã trọng điểm như Hải Nam, Hải Hà, Hải Phúc, Hải Hưng, Hải Trung, Thị trấn Yên Định, Hải Đông, Hải Tây, Thị trấn Cồn, Thị trấn Thịnh Long, Hải Phong và 3 xã xây dựng mô hình điểm “Toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư”.
Với các giải pháp đồng bộ, công tác phòng, chống HIV/AIDS của huyện Hải Hậu đã có chuyển biến tích cực. Chất lượng điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS ngày càng được nâng cao, hàng nghìn người có hành vi nguy cơ cao được tiếp cận truyền thông tư vấn. Hướng tới không còn người nhiễm mới HIV, công tác phòng, chống HIV/AIDS ở Hải Hậu đang tập trung vào việc nâng cao hiệu quả công tác truyền thông nhằm thay đổi nhận thức và hành vi, thực hiện hành vi an toàn dự phòng lây nhiễm HIV. Nâng cao chất lượng và tăng cường quảng bá các dịch vụ dự phòng, chăm sóc, hỗ trợ và điều trị HIV/AIDS. Tăng cường sự hỗ trợ của gia đình, xã hội đối với người nhiễm HIV/AIDS./.
Bài và ảnh: Minh Thuận